Uczymy się najlepiej i często najwięcej od innych. Dlatego obserwacja koleżeńska lub obserwacja dyrektora może niezwykle być dla nauczyciela pomocna. W tym wpisie proste rady dla obserwatora i prowadzącego lekcje nauczyciela.
Przed obserwacją ustalcie wspólnie, co będzie podlegało obserwacji. Głos nauczyciela jest tu bardzo ważny, gdyż on wie, nad czym chce pracować. Jeśli do dyspozycji jest arkusz obserwacji, to trzeba go wspólnie omówić i zaznaczyć to, co jest dla nauczyciela szczególnie ważne.
W czasie obserwacji obserwujący powinien być tłem i nie ingerować w tok lekcji.
Przydaje się przy wyjściu z klasy – krótka, uspakajająca uwaga skierowana do nauczyciela ze strony obserwującego.
Konieczna jest rozmowa po obserwacji, najlepiej, gdy odbędzie się szybko po obserwacji. Obserwujący najpierw prosi nauczyciela, aby on sam dokonał oceny: co mu poszło dobrze, a co nie całkiem dobrze i poparł swoje opinie „dowodami”, czyli np. opisem sytuacji ucznia lub intencją, która kierowała nauczycielem.
Obserwatorze zadawaj pytania. Jeśli coś wydaje ci się nie tak, podejdź do problemu z ciekawością, a nie z osądem.
- W czasie przekazywania informacji zwrotnej obserwujący odnosi się do tego co można docenić i do tego, co zdaniem obserwującego można zmienić. Obserwujący powinien poprzeć swoje opinie konkretnymi obserwacjami – „dowodami”.
- Z radami ostrożnie, trzeba najpierw zapytać, czy obserwowany życzy sobie takowe usłyszeć. Jeśli tak, to je przedstawić, ale nie wymagać, aby nauczyciel się do nich dostosował. Znaczenie efektywniejsze rady pochodzą od samego obserwowanego. Można zapytać nauczyciela – jak chce zmienić swoja praktykę? Na koniec rozmowy nauczyciel sam decyduje, nad czym i w jaki sposób będzie pracował w przyszłości.
- Podziękujecie sobie wzajemnie, obserwujący za zaproszenie, a obserwowany za cenne uwagi.
- Możecie umówić się na następną obserwację, podczas której nauczyciel zastosuje wybrana przez siebie radę czy wskazówkę i będzie można ocenić, czy była skuteczna.
Wprowadzenie choć kilku z tych wskazówek może pomóc nauczycielowi odbierać obserwację jako pomoc, a nie narzędzie oceny.
Notka o autorce: Danuta Sterna jest byłą nauczycielką matematyki i dyrektorką szkoły, ekspertką oceniania kształtującego. Współpracowała z Centrum Edukacji Obywatelskiej tworząc programy szkoleń i kursów. Jest autorką książek i publikacji dla nauczycieli, propaguje ocenianie kształtujące w polskich szkołach, prowadzi też swoją stronę: OK nauczanie. Częściowo korzystałam z artykułu Elizabeth Chapman z Edutopia.org.
