Szkoła totalitarna

Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

Co stoi na przeszkodzie aby szkoła ewoluowała w kierunkach wskazanych w artykułach Talent w szkole i Po co nam jeszcze szkoła? przez Witolda Kołodziejczyka? Uważam, że podstawową przeszkodą jest anachroniczny model systemu edukacji oraz myślenie o szkole sprzeczne z otaczającą rzeczywistością.photo: sxc.hu

Nasz system oświaty można określić jako totalitarny. Cele edukacji, treści nauczania, organizacja szkoły są projektowane centralnie. Wszyscy musimy uczyć się tego samego w jednakowych szkołach. Jednakowa wiedza i jednakowe umiejętności są mierzone jednakowymi testami. Jeśli coś zmieniamy w szkole, to musi to być zmiana zarządzona przez centralę, obowiązkowa i jednakowa dla wszystkich szkół. Świat jest wielowymiarowy, pluralistyczny, demokratyczny. Świat wymaga od każdego z nas umiejętności prowadzenia dialogu, dokonywania wyborów, selekcjonowania informacji, prowadzenia sporów. Totalitarny system edukacji, szkoła sterowana centralnie, nauczyciel kierowany za pomocą instrukcji i uczeń poddany reżimowi testów nie są w stanie sprostać tym wymaganiom.

Paradygmaty i praktyka edukacji powszechnej są sprzeczne z naszym światem. Polski system edukacji jest jednorodny, jednowymiarowy, niedemokratyczny, unikający dialogu, nie stawia możliwości i konieczności dokonywania wyborów,  nie ma w nim miejsca na prowadzenie sporów, stosuje zasadę przymusu przekazywania i egzekwowania jedynie słusznej wiedzy.

Jakie są drogi wyjścia z kryzysu? Szkoła musi upodobnić się do rzeczywistości, w której istnieje. Szkoła nie może być instytucją sterowaną centralnie, jak jest to w przypadku wojska lub policji. System edukacji musi być kompatybilny z systemem gospodarczym i politycznym państwa. Powinien pasować do społeczeństwa opartego na prawach, swobodach, obowiązkach i aktywności obywatelskiej. Szkoła musi działać zgodnie z aktualną wiedzą psychologiczną, socjologiczną, z zasadami etyki.

Szkoła i edukacja nie mogą być kreowane przez anonimowe Państwo, przez władze, lecz przez nas wszystkich: nauczycieli, ekspertów, rodziców, uczniów. Obecna szkoła jest własnością wąskiej grupy urzędników, ekspertów i polityków. To oni, a nie najbardziej zainteresowani, decydują czego potrzebuje umysł każdego ucznia, co ma robić nauczyciel, jakie powinny być wyniki edukacji i w jaki sposób należy je sprawdzać. Zniewolona szkoła i zniewolony nauczyciel nie są w stanie przygotwać człowieka do życia w świecie wolności.

Jak możemy zreformować instytucję totalitarną w społeczeństwie opartym na zasadach demokracji?

Notka o autorze: Wiesław Mariański jest byłym nauczycielem. Jak mówi, do szkoły uczęszcza od 48 lat – najpierw jako uczeń, potem jako nauczyciel, teraz jako rodzic. Prowadzi blog Głos rodzica w partnerskiej dla portalu Edunews.pl platformie blogowej Oś Świata (www.osswiata.pl).

Jesteśmy na facebooku

fb

Ostatnie komentarze

GPT napisał/a komentarz do EjAj z lodówki
Ministerstwo kupuje pracownie STEAM, ogranicza fizykę i chemię, a wszystko to okrasza pięknym slogan...
GPT napisał/a komentarz do Kierunki rozwoju polskiej edukacji
Ministerstwo kupuje pracownie STEAM, ogranicza fizykę i chemię, a wszystko to okrasza pięknym slogan...
Ppp napisał/a komentarz do Dziesięć błędów informacji zwrotnej
Wszystko to prawda, ale na "zerowym" punkcie powinno być: błędem krytyki jest samo jej istnienie! w ...
Zbyt ogólny opis by zrozumieć czym to się różni od istniejących aplikacji edukacyjnych które są zazw...
Robert Raczyński napisał/a komentarz do Natura matury
Miałem wrażenie, że dość jasno dałem do zrozumienia, że nie rozważam tu zasadności ani prawidłowości...
Mikołaj napisał/a komentarz do Natura matury
Trafne pokazuje to, że matura to nie tylko test wiedzy, ale rytuał przejścia, który ma sens tylko wt...
Ppp napisał/a komentarz do Natura matury
Maturę nalezy ZLIKWIDOWAĆ, ponieważ jest niesprawiedliwym egzaminem, którego można PRZYPADKOWO nie z...
Zapisałem dziecko na karate kontaktowe przez takich własnie małych gnojków by sam umiał się bronić

E-booki dla nauczycieli

Polecamy dwa e-booki dydaktyczne z serii Think!
Metoda Webquest - poradnik dla nauczycieli
Technologie są dla dzieci - e-poradnik dla nauczycieli wczesnoszkolnych z dziesiątkami podpowiedzi, jak używać technologii w klasie