Ławka i krzesło to meble, które stanowią elementarne wyposażenie sali lekcyjnej niemal „od zawsze”. Dzieci w "swojej ławce" (bo tak o niej mówią) spędzają większą część życia uczniowskiego. Ławka, której wygląd zmieniał się na przestrzeni lat, kojarzona jest zazwyczaj z tradycyjnym ustawieniem: jedna za drugą z dwoma miejscami dla uczniów przy ławce - we wspomnieniach naszych dziadków spotykamy się ze słowami: "kolega ze szkolnej ławki"; "Janek zawsze siedział w ostatniej ławce"; "Ewa to ta prymuska z pierwszej ławki".
Ale dziś coraz częściej wprowadzamy do klas inne ustawienia. Zmiana układu ławek wiąże się ze zmianami jakie dokonały się w oświacie w zakresie metod pracy, wiedzy na temat komunikacji międzyludzkiej, sposobów wizualizacji treści przedmiotowych. Zmiany uświadomiły konieczność szukania sposobów aranżacji przestrzeni sali lekcyjnej, czyli jak najlepszego ustawienia umożliwiającego uczniowi kontakt z nauczycielem, komunikację z zespołem klasowym, widoczność pomocy wizualnych i treści prezentowanych na tablicy. Ustawienie ławek modyfikujemy zależnie od tego, czy planujemy zaangażować dzieci w pracę indywidualną, jednostkową, grupową czy zespołową. Zależy, czy chcemy, aby uczniowie komunikowali się ze sobą, czy też pracowali samodzielnie. Czasem konfiguracja ustawienia zmienia się w ciągu jednej godziny.
Ustawienie w kręgi, półkola, podkowy sprzyja budowaniu przyjaznej atmosfery, która wynika z dobrego kontaktu wzrokowego uczniów (na zajęciach, których elementem dominującym są np. dyskusje, a nam zależy na równym zaangażowaniu wszystkich członków zespołu klasowego). Ustawienie w małych grupach sprzyja koncentracji grup na zadaniu, wzajemną komunikację członków.
Ważnym jest, aby ustawienie nie rozpraszało uwagi uczniów, aby uczniowie nie szukali wzrokiem nauczyciela. Ustawienie w grupy sprzyjające pracy zespołowej jest korzystne wtedy, gdy praca w zespołach jest zaplanowana i uczniowie nie potrzebują na danym etapie pracy stałego kontaktu wzrokowego z nauczycielem. Nauczyciel poprzez kontrolę każdego zespołu staje się obserwatorem monitorującym pracę zespołów, jego aktywność wtedy jest zwiększona.
Konfiguracja ławek ma wpływ na świadomość roli poszczególnych uczniów w zespole klasowym. W klasach edukacji wczesnoszkolnej dziecko w pierwszej ławce czuło się wyróżnione, to z ostatniej trochę "gorsze", na końcu, zapomniane. Dlatego często w naszej szkole stosujemy ustawienie w półkolu, podkowie lub literze "L" tak, aby mieć równy dostęp wzrokowy i fizyczny do każdego dziecka.
Notka o autorce: Monika Wojteczek jest nauczycielką edukacji wczesnoszkolnej w publicznej Samorządowej Szkole Podstawowej w Ostojowie.
Ostatnie komentarze
Po pierwsze, mam wątpliwości co do popularności konektywizmu w U...