W szóstej edycji Horizon Report dużo uwagi poświęcono wyzwaniom dla szkół wyższych wynikającym z procesów informatyzacji i digitalizacji. Wymieniono pięć najważniejszych problemów do rozwiązania przez uczelnie, które będą miały najprawdopodobniej największy wpływ na nauczanie, uczenie się i kreatywność akademicką w perspektywie najbliższych pięciu lat.
Autorzy raportu zaliczyli do nich:
Edukacja medialna – alfabetyzacja cyfrowa na uczelni
Dostrzega się coraz większą potrzebę formalnego kształcenia – i kadry i studentów – w zakresie nowych umiejętności cyfrowych, w tym przede wszystkim trzech alfabetyzacji: informacyjnej, wizualnej i technologicznej. Zestaw umiejętności w zakresie technik pisania i technik badawczych zmienił się na przestrzeni ostatnich kilku lat znacząco. Studenci i wykładowcy muszą być technologicznie wyedukowani w takim stopniu, aby móc swobodnie współpracować z rówieśnikami na całym świecie, rozumieć podstawowy kontent we wszystkich mediach, sposób projektowania mediów (przekazu medialnego), a także relacje pomiędzy widocznymi funkcjami urządzeń oraz tworzącymi ich oprogramowaniem (kodami) we wszystkich aplikacjach, którymi posługujemy się na co dzień.
Dostosowanie metod i narzędzi edukacyjnych
Studenci są dziś inni niż kiedyś, ale z drugiej strony wiele materiałów edukacyjnych nadal nie różni się od tych sprzed kilku lat. Uczelnie używają często materiałów, które były opracowane kilka dekad wstecz. Dzisiejsi studenci przychodzą na uczelnię z zupełnie innym bagażem doświadczeń i umiejętności niż ich rodzice 20-30 lat temu – inaczej myślą i inaczej pracują. To instytucje edukacyjne muszą dostosować się do potrzeb studentów i identyfikować nowe modele uczenia się, które będą w stanie zaangażować młode generacje. Dziedziną, która wymaga poważnej przebudowy, jest ocenianie, które zupełnie nie dotrzymuje kroku nowym wymaganiom i modom na rynku pracy – musi tak samo pilnie ulec zmianie jak metody nauczania, zestaw narzędzi i materiałów edukacyjnych.
Reorganizacja programów badawczych i stypendialnych
Poważne zmiany następują w sposobie, w jakim realizowane są programy stypendialne i badawcze – istnieje tu potrzeba wprowadzania innowacji i kształtowania liderów na wszystkich poziomach działalności akademickiej. Jest to wyzwanie, na które zwraca się uwagę już od kilku lat. System oceniania jakości prac akademickich i przydzielania nagród wydziałowych nie jest zsynchronizowany, zaś badania są zbyt statyczne (martwe) jeśli chodzi o zbieranie, analizowanie i dzielenie się wynikami badawczymi.
Przebudowa systemu oceniania postępów w nauce
To, czego należy oczekiwać zwłaszcza wobec publicznych uczelni, to mierzenie postępów w nauce i potwierdzanie poprzez formalne ocenianie, że studenci faktycznie się uczą. Zbieranie danych i budowanie systemów informacji o studentach, powinno być rozważone jako element systemu akredytacji szkół. Wszystkie instytucje [szkolnictwa wyższego] powinny zbierać, zarządzać, przetwarzać i generować dane dotyczące zarówno procesu uczenia się, jak również wszystkich aktywności studentów towarzyszących zdobywaniu wiedzy. Obecne systemy na uczelnach nie są w stanie podołać tym wyzwaniom, nawet jeśli chodzi o przetwarzanie i interpretowanie bieżących przepływów informacji na temat studentów.
Tworzenie i upowszechnianie narzędzi do m-learningu
Oczekuje się od szkół wyższych, że będą potrafiły używać i dostarczać rozmaitych usług, kontentu i mediów do urządzeń mobilnych, które posiadają studenci. Ponieważ dzięki nowym urządzeniom mobilnym dostęp do materiałów służących edukacji staje się równie łatwy jak w komputerach stacjonarnych i laptopach, a coraz więcej urządzeń korzysta z najnowszych rozwiązań technologicznych (np. ekranów dotykowych), rynek aplikacji dla urządzeń mobilnych będzie szybko wzrastał. Studenci oczekują od uczelni stworzenia narzędzi do edukacji w ruchu. Jest to zarazem olbrzymia szansa dla szkół, aby dotrzeć do studentów z przekazem wiedzy podanym w atrakcyjnej formule, stworzenia możliwości edukacji w każdym miejscu i czasie.
Horizon Report 2009 jest podsumowaniem całorocznych prac analityczno-badawczych, które wykonywane są przez współpracujących ze sobą ekspertów z różnych stron świata przy użyciu mechanizmu wiki. Jest cennym źródłem wiedzy o cyfrowej rzeczywistości, która dotyczy również studentów i instytucji szkolnictwa wyższego. Raport dostępny jest w sieci na licencji Creative Commons - http://wp.nmc.org/horizon2009/.
Edukacja medialna – alfabetyzacja cyfrowa na uczelni
Dostrzega się coraz większą potrzebę formalnego kształcenia – i kadry i studentów – w zakresie nowych umiejętności cyfrowych, w tym przede wszystkim trzech alfabetyzacji: informacyjnej, wizualnej i technologicznej. Zestaw umiejętności w zakresie technik pisania i technik badawczych zmienił się na przestrzeni ostatnich kilku lat znacząco. Studenci i wykładowcy muszą być technologicznie wyedukowani w takim stopniu, aby móc swobodnie współpracować z rówieśnikami na całym świecie, rozumieć podstawowy kontent we wszystkich mediach, sposób projektowania mediów (przekazu medialnego), a także relacje pomiędzy widocznymi funkcjami urządzeń oraz tworzącymi ich oprogramowaniem (kodami) we wszystkich aplikacjach, którymi posługujemy się na co dzień.
Dostosowanie metod i narzędzi edukacyjnych
Studenci są dziś inni niż kiedyś, ale z drugiej strony wiele materiałów edukacyjnych nadal nie różni się od tych sprzed kilku lat. Uczelnie używają często materiałów, które były opracowane kilka dekad wstecz. Dzisiejsi studenci przychodzą na uczelnię z zupełnie innym bagażem doświadczeń i umiejętności niż ich rodzice 20-30 lat temu – inaczej myślą i inaczej pracują. To instytucje edukacyjne muszą dostosować się do potrzeb studentów i identyfikować nowe modele uczenia się, które będą w stanie zaangażować młode generacje. Dziedziną, która wymaga poważnej przebudowy, jest ocenianie, które zupełnie nie dotrzymuje kroku nowym wymaganiom i modom na rynku pracy – musi tak samo pilnie ulec zmianie jak metody nauczania, zestaw narzędzi i materiałów edukacyjnych.
Reorganizacja programów badawczych i stypendialnych
Poważne zmiany następują w sposobie, w jakim realizowane są programy stypendialne i badawcze – istnieje tu potrzeba wprowadzania innowacji i kształtowania liderów na wszystkich poziomach działalności akademickiej. Jest to wyzwanie, na które zwraca się uwagę już od kilku lat. System oceniania jakości prac akademickich i przydzielania nagród wydziałowych nie jest zsynchronizowany, zaś badania są zbyt statyczne (martwe) jeśli chodzi o zbieranie, analizowanie i dzielenie się wynikami badawczymi.
Przebudowa systemu oceniania postępów w nauce
To, czego należy oczekiwać zwłaszcza wobec publicznych uczelni, to mierzenie postępów w nauce i potwierdzanie poprzez formalne ocenianie, że studenci faktycznie się uczą. Zbieranie danych i budowanie systemów informacji o studentach, powinno być rozważone jako element systemu akredytacji szkół. Wszystkie instytucje [szkolnictwa wyższego] powinny zbierać, zarządzać, przetwarzać i generować dane dotyczące zarówno procesu uczenia się, jak również wszystkich aktywności studentów towarzyszących zdobywaniu wiedzy. Obecne systemy na uczelnach nie są w stanie podołać tym wyzwaniom, nawet jeśli chodzi o przetwarzanie i interpretowanie bieżących przepływów informacji na temat studentów.
Tworzenie i upowszechnianie narzędzi do m-learningu
Oczekuje się od szkół wyższych, że będą potrafiły używać i dostarczać rozmaitych usług, kontentu i mediów do urządzeń mobilnych, które posiadają studenci. Ponieważ dzięki nowym urządzeniom mobilnym dostęp do materiałów służących edukacji staje się równie łatwy jak w komputerach stacjonarnych i laptopach, a coraz więcej urządzeń korzysta z najnowszych rozwiązań technologicznych (np. ekranów dotykowych), rynek aplikacji dla urządzeń mobilnych będzie szybko wzrastał. Studenci oczekują od uczelni stworzenia narzędzi do edukacji w ruchu. Jest to zarazem olbrzymia szansa dla szkół, aby dotrzeć do studentów z przekazem wiedzy podanym w atrakcyjnej formule, stworzenia możliwości edukacji w każdym miejscu i czasie.
Horizon Report 2009 jest podsumowaniem całorocznych prac analityczno-badawczych, które wykonywane są przez współpracujących ze sobą ekspertów z różnych stron świata przy użyciu mechanizmu wiki. Jest cennym źródłem wiedzy o cyfrowej rzeczywistości, która dotyczy również studentów i instytucji szkolnictwa wyższego. Raport dostępny jest w sieci na licencji Creative Commons - http://wp.nmc.org/horizon2009/.
Przeczytaj więcej o raporcie - Horizon Report 2009 - technologie kluczowe dla szkolnictwa wyższego. O poprzednich edycjach raportu również pisaliśmy wcześniej w Edunews.pl - patrz: Meta trendy globalnej edukacji oraz Nowe horyzonty edukacji.
(Notka o autorze: Marcin Polak jest twórcą i redaktorem naczelnym Edunews.pl, zajmuje się edukacją i komunikacją społeczną, realizując projekty społeczne i komercyjne o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym)
