Początek roku to wiele wyzwań dla uczennic i uczniów, ale i dla nauczycielek/nauczycieli. W naszej szkole tradycją stała się uroczystość Pasowania na ucznia pierwszoklasistów. Samo rozpoczęcie nauki przez dzieci klasy I jest dużym przeżyciem, któremu towarzyszy wiele emocji. Dzieci przekraczając próg szkoły, podobnie jak i ich rodzice mają wiele pytań i obaw. Ważne zatem by przekroczenie progu szkoły (ale i nie tylko) wiązało się z przyjazną atmosferą.
By rozwiać wszelkie wątpliwości rodziców, ale i nie zasiewać niepotrzebnie ziarna niepewności, czy też strachu zaprosiłam w maju na spotkanie rodziców pierwszaków, którzy już za chwilę mają rozpocząć swoją pierwszą, jakże ważną edukacyjną przygodę w naszej szkole. Na początek poprosiłam, by każdy opowiedział coś o swoim dziecku za pomocą kart metaforycznych. Większość rodziców (na szczęście!) skupiła się na mocnych stronach swego malucha. Oczywiście nie twierdzę, że słabe strony nie są ważne, jednak na nie przyjdzie jeszcze czas.
Tyle na początek, póki co z rodzicami. Teraz przyszedł czas na dzieci. Ostatni tydzień sierpnia, zamierzam poświęcić właśnie im-przyszłym pierwszoklasistom. Spotkamy się dwukrotnie po to, by wspólnie się poznać, by mogły zobaczyć salę, która będzie naszym wspólnym miejscem zabaw i nauki oraz przygotować się do uroczystości Pasowania na ucznia. Z mojego doświadczenia wiem, ze te 2 spotkania wystarczają by wszystko odbyło się w dniu rozpoczęcia roku szkolnego, który w tym roku przypada 4 września. Robię to tego dnia z kilku powodów:
- Jest to właśnie ten dzień, kiedy dzieci stają się uczennicami/ uczniami naszej szkoły.
- Jest to bardzo uroczysty dzień, kiedy są wszyscy - nauczycielki/nauczyciele, uczennice/uczniowie oraz duża grupa rodziców. A przyjęcie dzieci do grona społeczności szkolnej uważam za ważny moment nie tylko dla dzieci, ale dla wszystkich. Takie wspólne chwile jak ta, łączą nas wszystkich, tworząc w ten sposób jako wspólnotę.
Samo Pasowanie na ucznia to uroczystość, podczas której najmłodsi stają się członkami społeczności szkolnej zatem ma temu towarzyszyć przyjazna, ale i uroczysta atmosfera. Zawsze scenariusz tej uroczystości tworzę tak, by był on możliwy do zrealizowania przez pierwszaki skupiając się na tym co potrafią. Skąd wiem jakie mają umiejętności? Skoro rodzice zapisują swoje dzieci do szkoły, zakładam, iż osiągnęły one gotowość szkolną. Jeśli tak, to wystarczy, że przygotowując scenariusz spojrzę na podstawę programową wychowania przedszkolnego. Większość zadań formułuję tak, by wymagały pracy zespołowej. Przyświeca mi cel-budowanie zgranego zespołu klasowego, który potrafi ze sobą współpracować.
Poniżej przedstawiam Państwu scenariusz przygotowany na najbliższy rok szkolny:
Wszystkie dzieci ubrane na czarno, na twarzy namalowane mają kocie wąsy, z tyłu do spodni jest przymocowany „koci ogon”. Ustawione są jeden za drugim przed salą, w której są już wszyscy zgromadzeni. Wchodząc miauczą jak koty.
Powitanie - ta część jest wcześniej przećwiczona z dziećmi.
Nauczycielka/nauczyciel: Witajcie drogie kociaki. Co was do nas sprowadza?
Dzieci: Chcemy zostać uczniami tej szkoły.
N: Nie jest to takie proste, bo by stać się uczniem naszej szkoły sporo trzeba już wiedzieć i potrafić zrobić.
Dz: Ale my już dużo potrafimy i umiemy.
N: Tego, póki co my nie wiemy. A nie do końca wierzymy wam na słowo.
Dz: Ale my chcemy chodzić tu do szkoły!
N: Cóż, zapytajmy Pana Dyrektora co w tej sytuacji możemy zrobić?
Dyrektor: Rozmawiałem z waszymi rodzicami i wiem, że chcecie uczęszczać do naszej szkoły. Rodzice was zapisali już do niej, ale powiedziałem im, że my - nauczycielki/nauczyciele, uczennice/uczniowie musimy to sprawdzić. Przygotowałem dla was zadania. Jeśli poprawnie je wykonacie, nagrodzimy was oklaskami. Wtedy, po złożeniu przyrzeczenia, staniecie się uczennicami/uczniami naszej szkoły.
Dyrektor wręcza kolorowe koperty nauczycielce/nauczycielowi z zadaniami, które wykonują przyszłe pierwszaki.
Wykonanie poszczególnych zadań przez dzieci:
[Podaję Państwu kilka przykładowych zadań. Ja wybiorę z nich zapewne 5, by zbytnio nie przedłużać uroczystości. Po każdym poprawnie wykonanym zadaniu, publiczność zebrana na sali nagradza dzieci oklaskami.]
ZADANIE 1:
W kopercie znajdują się litery i cyfry. Uporządkujcie je wspólnie - osobno na tablicy przypnijcie litery a osobno cyfry.
ZADANIE 2:
W kopercie znajduje się portret patrona naszej szkoły. Ułóżcie go z kawałków puzzli. Przypnijcie na tablicy.
ZADANIE 3:
Teraz przekonamy się czy potraficie poruszać się w rytm muzyki.
Prosty taniec integracyjny, którego układ dzieci poznają na 2 spotkaniach przygotowujących do uroczystości.
ZADANIE 4:
Pierwszaki potrafią także odróżniać poszczególne zwierzęta. Spójrzcie na te przedstawione na ilustracjach - wybierzcie te, które żyją na wolności w lesie. Podnieście je w górę i pokażcie wszystkim, by mogli sprawdzić, czy wykonaliście dobrze zadanie. Jeśli tak - nagrodzą was oklaskami.
W zestawie dzieci otrzymują: chomika, lisa, niedźwiedzia, sarnę, orła, sowę, psa, rybki.
ZADANIE 5:
Pierwszaki muszą mieć doskonały słuch by reagować na polecenia. Każdy otrzyma teraz zagadkę. Spośród wszystkich instrumentów, przedmiotów każdy musi odgadnąć dźwięk, który usłyszy.
Wcześniej nauczycielka/ nauczyciel demonstruje odgłosy poszczególnych instrumentów, przedmiotów-by potem dzieci mogły odtworzyć to co usłyszało: dzwonki chromatyczne, dzwonek, klucze, marakasy, pudełko akustyczne, stukanie palcem o drewnianą deseczkę, szeleszczenie woreczkiem, pukanie drewnianą pałeczką w metalowe pudełko…
ZADANIE 6:
Każdy pierwszak musi samodzielnie spakować potrzebne do szkoły przybory. Macie przed sobą tornister i różne przybory. Naradźcie się wspólnie i spakujcie do niego to, co potrzebne będzie każdego dnia w szkole.
Na stoliku kładę kilka przedmiotów, rzeczy do spakowania: zeszyt, piórnik, teczka na gumkę, śniadaniówka, latarka, odblaski na plecak, młotek, żel pod prysznic, ręcznik, maskotka.
Możemy tu nawiązać do tego, iż mała maskotka może być ważnym i stałym elementem wyposażenia plecaka jako serdeczny przyjaciel. Szczególnie w początkowym okresie nauki, kiedy to dzieci mogą mieć obawy z powodu rozstania z rodzicami.
ZADANIE 7:
A teraz sprawdzimy, czy potraficie rozpoznawać przedmioty po dotyku.
Każdy otrzymuje jedne z przyborów szkolnych, który ma rozpoznać po dotyku. Wymaga to wcześniejszego przygotowania pudełka z otworami do włożenia rąk, by rozpoznać przedmiot po dotyku: gumka, temperówka, zeszyt, ołówek, kredka, nożyczki …
ZADANIE 8:
Mieszkamy na Podhalu, jesteście góralkami i góralami. Sprawdźmy teraz czy wiecie co oznaczają poszczególne słowa po góralsku. Będę mówić wam zdania, wyrazy, a wy naradźcie się wspólnie i powiedzcie mi co one znaczą. Są to takie zdania/ zwroty, które przydają się w szkole
- Kielo godzin? (Która godzina?)
- Ka idzies? (Gdzie idziesz?)
- Ka my som? (Gdzie jesteśmy?)
- Piyknie wos pytomy (Bardzo prosimy)
- Kielo mos roków? (Ile masz lat?)
- W doma (W domu)
ZADANIE 9:
Chcemy teraz sprawdzić co wiecie o tym jak należy zachować się w różnych sytuacjach. Przeczytam je po kolei a wy na nie odpowiecie. Póki co jesteście jeszcze kotkami a nie uczniami, więc jeśli się z nimi zgadzacie i odpowiedź jest „TAK”- zamiauczcie głośno. Jeśli odpowiedź brzmi „NIE” zamiauczcie, przykładając palec do ust. Zdania dotyczą was.
1) Spotykasz na korytarzu pana dyrektora lub kogoś dorosłego. Powiesz „Dzień dobry” [TAK czy NIE?]
2) Idziesz do sali, w której się uczycie. Przywitasz się z koleżankami i kolegami mówiąc „Cześć” [TAK czy NIE?]
3) Idąc do szkoły mama lub tata niesie ci plecak. [TAK czy NIE?]
4) Widzisz, że ktoś płacze lub jest smutny. Pochodzisz i pytasz „Czy mogę ci jakoś pomóc”? [TAK czy NIE?]
5) Idąc ze szkoły zatrzymuje się ktoś nieznajomy i chce cię podwieźć do domu. Wsiadasz? [TAK czy NIE?]
ZADANIE 10
Uporządkujcie na tablicy liczby od najmniejszej do największej.
Uczniowie otrzymują kartoniki (cyfry), przyczepiają je na tablicy
ZADANIE 11
Wyrzućcie kostką. Następnie ułóżcie zdanie składające się z tylu wyrazów, ile wypadło oczek na kostce.
Dzieci otrzymują dużą kostkę do gry z oczkami od 1 do 6.
ZADANIE 12
Usłyszycie dźwięki grane na flecie. Kiedy będzie to długi dźwięk-doklejcie do słońca długi promyk, kiedy krótki dźwięk-to krótki pasek jako promyk słońca.
Na tablicy jest przymocowane żółte koło, dzieci otrzymują magnesy oraz żółte długie i krótkie paski papieru. Słuchają po kolei dźwięków granych przez nauczycielkę/nauczyciela na flecie i po naradzie przyczepiają odpowiedniej długości promyk słońca.
ZADANIE 13
Zawiążcie wszystkie wstążki na kokardy.
Dzieci otrzymują wstążki.
ZADANIE 14
Przed wami różne figury. Ułóżcie na tablicy obrazek tylko z kół, trójkątów, kwadratów i prostokątów.
ZADANIE 15
A teraz na koniec wypijcie sok z cytryny i po jego wypiciu uśmiechnijcie się do publiczności.
Ślubowanie
Po wykonaniu zadań przystępujemy do ślubowania. Do sali wchodzi poczet sztandarowy i dzieci składają uroczystą przysięgę powtarzając za nauczycielką/nauczycielem fragmenty ślubowania (słowa ślubowania znajdują się w statucie naszej szkoły).
Następuje pasowanie na ucznia dużą kredką - Dyrektor kładzie kredkę na lewym ramieniu każdego ucznia mówiąc „Pasuję cię na ucznia”.
Następuje wręczenie legitymacji szkolnych. Wymaga to wcześniejszego przyniesienia przez rodziców zdjęć. Zostali o tym poinformowani na spotkaniu organizacyjnym w maju.
Pozostaje jeszcze wręczenie upominków przez rodziców - przyborów szkolnych...
oraz wspólne zdjęcie.
Ślubowanie moich poprzednich Pierwszaków polegało na próbie włamania się przez nich się do skarbca, czyli otworzeniu „sejfu”, w którym są przygotowane dla nich legitymacje szkolne. Jednak przyłapani na gorącym uczynku mieli ponieść „karę” za udaremnioną próbę włamania. By je otrzymać, musieli wykonać poszczególne zadania. Relacja z tego Pasowania wraz z krótkim filmikiem znajduje się na naszym blogu. Link do niego znajdziecie tutaj.
Bez względu na to jaką przyjmiemy formułę pasowania oraz bez względu na to w jakim terminie je zaplanujemy pamiętajmy, iż ma być to dla naszych pierwszaków bardzo miła uroczystość w podniosłej atmosferze.
Miłej zabawy, szczególnie dla najmłodszych.
Notka o autorce: Ewa Kempska jest nauczycielką edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej, reżyserka spektakli dzieci i młodzieży. Założycielka szkolnego kółka teatralnego, które prowadzi od 2002 r. Pracuje bez podręczników. Realizuje z uczniami projekty edukacyjne, w tym projekty eTwinning. Współtwórczyni autorskiego programu edukacji wczesnoszkolnej RAZEM. Współprowadzi blog edukacyjny https://programrazem.blogspot.com. Należy do społeczności Superbelfrzy RP. Niniejszy artykuł ukazał się w blogu Superbelfrów. Licencja CC-BY-SA.
