Uwielbiam projekty, mogłabym w sumie pracować tylko i wyłącznie w ten sposób. Oprócz projektów lubię gry planszowe. Dlatego, gdy dwa lata temu do gimnazjalnego projektu edukacyjnego zgłosiła się do mnie grupka chłopców niezbyt aktywnych szkolnie, nie miałam wątpliwości, co do przydzielenia im zadania.
Temat projektu dotyczył jak zwykle języka niemieckiego “Czy lekcja powtórzeniowa z języka niemieckiego musi być nudna? – stworzenie planszowej gry edukacyjnej” .
Cele projektu:
- utrwalenie i powtórzenie słownictwa z języka niemieckiego z różnych obszarów tematycznych
- urozmaicenie zajęć lekcyjnych
- nauka przez zabawę
- rozwijanie zdolności manualnych
- poszerzanie horyzontów i rozbudzanie wyobraźni
- nauka w sposób niekonwencjonalny
- współpraca w grupie
Jak to wszystko wyglądało?
Zadanie uczniów polegało na zaprojektowaniu od początku do końca ciekawej gry planszowej. W ramach projektu mieli wykonać dużą planszę, pionki do gry, kostkę oraz opracować instrukcję do gry.
Jednym z głównych moich założeń była możliwość wykorzystywania gry na zajęciach z innymi klasami w celach powtórzeniowych.
Drugą ważną kwestią było zaangażowanie całej społeczności klasowej.
W ramach projektu powstała edukacyjna gra planszowa KREATIVITY z dużymi drewnianymi pionkami i kostką oraz instrukcją samodzielnie wykonaną przez uczniów. Ciekawym jest fakt, że wcześniejsza aktywność uczniów na lekcjach języka niemieckiego była znikoma. Dzięki pracy nad tą grą wykazali się swoją pomysłowością, zaradnością, a przede wszystkim chętnie realizowali kolejne zadania i praca nad projektem sprawiała im frajdę.
Jednym z zadań było także przygotowanie pięciu zestawów kart tematycznych:
- Freizeit (czas wolny) – Verben (czasowniki)
- Haustiere (zwierzątka domowe)
- Sportaktivitäten (aktywności sportowe)
- Familie (rodzina)
- Charakter und Aussehen (charakter i wygląd) – Adjektive (przymiotniki)
Instrukcja i zasady
W ostatecznej wersji gra zawierała planszę do gry, 4 pionki, kostkę, karty z hasłami i instrukcję do gry.
Gracze dzielą się na 2 do 4 drużyn (każda drużyna może liczyć od 2 do kilkunastu osób). Następnie rozkładają plansze, karty z hasłami układają zakryte na stosiku obok planszy. Dodatkowo przygotowują notatnik i ołówek, w warunkach szkolnych może być tablica i kreda. Po kolei przedstawiciel każdej drużyny rzuca kostką. Drużyna, która wyrzuci więcej oczek ma prawo wyboru koloru pionka i zaczyna rozgrywkę. Drużyny rzucają kostką na przemian.
W grę można grać na dwa sposoby:
a) z kostką:
Rozgrywka toczy się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Pierwszy z graczy rzuca kostką i przesuwa pionek o tyle pól, ile oczek wskaże kostka. Jeżeli pionek stanął na polu „POKAŻ” lub „NARYSUJ”, gracz bierze pierwszą z góry kartę z wybranej przez grupę kategorii. Następnie losujący musi zgodnie z poleceniem z pola na planszy pokazać lub narysować wylosowane hasło. Zgadującym jest partner (lub partnerzy) z tej samej drużyny. Jeżeli odgadnie (lub odgadną) hasło, pionek może pozostać na swoim miejscu. Jeżeli nie odgadnie(odgadną) – pionek musi wrócić na poprzednio zajmowane miejsce. Kolejny ruch należy do drużyny przeciwnika. Użyta karta wraca na spód talii. Gracze z drużyny odgadują i pokazują hasła na przemian.
b) bez kostki:
Rozgrywka toczy się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Gracze wybierają stawkę, o którą będzie rozgrywać się dana partia: 2 pkt, 3pkt, 4pkt, 5pkt. Jeżeli drużyna odgadnie hasło z wybranej stawki, przesuwa pionek o tyle pól do przodu, ile wskazuje wybrana stawka.
Jeżeli nie odgadnie to pozostaje na swoim miejscu. Kolejny ruch należy do drużyny przeciwnika. Użyta karta wraca na spód talii. Gracze z drużyn odgadują i pokazują hasła na przemian.
Na planszy znajdują się następujące pola:
Rys.1 – Pokaż za pomocą gestów wylosowane hasło.
Rys.2 – Narysuj wylosowane hasło.
UWAGA!! Podczas pokazywania hasła nie wolno używać słów, a podczas rysowania nie wolno także pisać wyrazów ani cyfr. Ostateczną wersję hasła należy podać w języku niemieckim.
Zakończenie rozgrywki
Wygrywa ta drużyna, której pionek jako pierwszy stanie na polu Meta.
Na moim blogu deutschfun można podejrzeć jak wyglądała prezentacja projektu oraz poczytać o dalszych jej losach na języku niemieckim.
Wskazówki
Gra wymaga zagospodarowania większej przestrzeni w związku z dużą aktywnością zaangażowanych uczniów: rzuty kostką, pokazywanie pojęć lub rysowanie na tablicy.
Czas przeznaczony na odgadywanie haseł nie powinien być zbyt długi – dobrze ustalić na początku zajęć ile dokładnie będzie wynosił. Można wykorzystać małą klepsydrę albo minutnik kuchenny.
Kolejne karty tematyczne mogą tworzyć uczniowie w ramach dodatkowych punktów z aktywności.
Dodatkowo dla grupy zwycięskiej można na początku ustalić nagrodę: punkty lub ocena z aktywności.
Refleksje
Zachęcam wszystkich do podjęcia próby zrealizowania takiego właśnie projektu z uczniami, ponieważ praca nad nim uczy uczniów współdziałania w czasie przygotowania gry, kompromisów na etapie jej tworzenia, kreatywności, planowania, rozdzielania zadań i samodzielności w podejmowaniu decyzji. Stworzoną grę można potem wykorzystać na każdym etapie edukacyjnym i na każdym przedmiocie. Wystarczy tylko dorobić odpowiednie katy tematyczne, które na pewno chętnie wykonają sami uczniowie.
Do zalet wykorzystania planszowej gry dydaktycznej w procesie nauczania należą: łatwość w przyswajaniu treści dzięki towarzyszącym uczniom emocjom, nauczenie grającego cierpliwości, przeżywania porażek i zwycięstw, zespołowej zabawy, przestrzegania zasad, skupienia uwagi na konkretnym działaniu.
Uczniowie uczą się przez zabawę, nauka sprawia im frajdę. Poprzez działanie i śmieszne scenki sytuacyjne proces nauki jest znacznie przyśpieszony.
Stanowczo zbyt rzadko wykorzystuję tę grę na zajęciach. Za często daję się wbić w schemat, śpieszę z materiałem, bo przecież program goni, zbył łatwo poddaję się ogólnej opinii, że nauka przecież w ten sposób nie wygląda. To straszne, ale prawdziwe. Nie dam się, jak zwykle będę walczyć z samą sobą, z formatkowością, ze schematem, z nudą...
Marta Florkiewicz-Borkowska jest nauczycielką języka niemieckiego i zajęć praktycznych w Publicznym Gimnazjum nr 3 w Pielgrzymowicach. Prowadzi własny blog DeutschFun. Pierwotny artykuł ukazał się w Blogu SuperBelfrów i został nieznacznie zmodyfikowany przez Marcina Polaka; licencja CC-BY-SA.
