Strona 1 z 2Młodzież lubi dyskutować i debatować, a wspólnie obejrzany film jest świetną okazją, by wyrazić swoje zdanie i uzewnętrznić emocje. Każde dzieło, także filmowe, wywołuje różne wrażenia i opinie. Ze zderzenia racji może powstać interesująca debata klasowa, która może przyczynić się do lepszego utrwalenia materiału poruszanego na zajęciach.
Dyskusja i debata poprzedzona burzą mózgów
Wstęp do dyskusji nad tematyką dzieła stanowi zwykle burza mózgów – jedna z technik samodzielnego, grupowego i twórczego myślenia. Pozwala ona młodzieży zgłaszać wszystkie, nawet najśmielsze tematy. Uczniowie wymieniają problemy obecne w filmie (zapisujemy je na tablicy), podają skojarzenia z innymi dziełami, samodzielnie wyznaczają tropy badawcze. Burza mózgów przebiega w kilku fazach: zgłaszanie, gromadzenie i notowanie pomysłów (na tym etapie ważne jest, aby nikt nie oceniał i nie komentował wypowiedzi kolegów), ocenianie pomysłów (otwarta rozmowa w klasie) oraz wybór (najlepiej w głosowaniu tajnym lub jawnym) najciekawszego lub kilku najciekawszych tematów do dyskusji.
Po tym etapie następuje dyskusja prowadzona w całej klasie bądź w mniejszych grupach. Zaletą pracy w zespołach jest możliwość zaangażowania wszystkich uczniów, a dzięki umieszczeniu w jednej grupie słabszych i mocniejszych, nadarza się okazja do wzajemnej obserwacji i wymiany wiedzy oraz nabycia nowych umiejętności.
Podczas zajęć możemy sięgnąć do różnych form dyskusji i debaty (np. panelowej, wielokrotnej, ocenianej, za i przeciw, akwarium itp.) Należy tylko – jeszcze przed rozpoczęciem dyskusji – przypomnieć uczniom zasady jej prowadzenia.
Metoda śnieżnej kuli
Jedną z ciekawych metod prowadzenia dyskusji jest metoda śnieżnej kuli. Pozwala każdemu uczniowi na wyrażenie zdania na dany temat i kształci umiejętności uzgadniania stanowisk, negocjowania oraz formułowania myśli.
Na początku uczniowie pracują samodzielnie – dostają określony czas na przemyślenie zadanego tematu, następnie uzgadniają swoje stanowiska w dwójkach, w czwórkach lub w ósemkach, a na koniec wypracowują jeden pogląd wspólny dla całej klasy.
Metoda różnych punktów widzenia
W edukacji filmowej chodzi o zainteresowanie ucznia, pokazanie mu, że kino to nie tylko rozrywka, lecz także narzędzie poznawania rzeczywistości i samego siebie. I właśnie temu samopoznaniu za pomocą filmu służy metoda różnych punktów widzenia. Umożliwia ona spojrzenie na dany problem oczami bohaterów występujących w filmie.
Zanim rozpoczniemy projekcję, dzielimy klasę na grupy i przydzielamy im „ich bohatera”. Uczniowie analizują postać i robią notatki. Później mają czas na „wcielenie” się w nowe role. Próbują spojrzeć na problemy poruszane w filmie oczami danego bohatera. Po tym etapie następuje dyskusja, podczas której uczniowie – uwzględniając sytuację, charakter oraz sposób myślenia „swoich bohaterów” – formułują argumenty uzasadniające postawę danej postaci.
Metoda sześciu kapeluszy
Metoda ta polega na kierowaniu w czasie dyskusji rozważaniami uczniów zgodnie z typowymi postawami mentalnymi oraz utrzymywaniem ich uwagi na konkretnych aspektach zagadnienia. Kolorowe kapelusze to umowne atrybuty podstawowych zachowań myślowych: biały – postawa neutralna, bez emocji, skupiona na faktach i statystyce; czerwony – zachowanie nacechowane emocjonalnie; czarny – pesymista, krytyk, „adwokat diabła”, dostrzegający braki, zagrożenia i niebezpieczeństwa w danym rozwiązaniu, jest nastawiony sceptycznie, zapobiega pomyłkom lub błędom (uczniowie najchętniej „zakładają” ten kapelusz), żółty – optymista, skupiony na korzyściach i oszczędnościach, zachęcający do efektywnego działania; zielony – innowator, prowokator, autor oryginalnych rozwiązań (współpracuje z żółtym); niebieski – czuwa nad przebiegiem dyskusji.
Mapa mentalna
To jedna z aktywizujących metod nauczania polegająca na swobodnym wywoływaniu luźnych skojarzeń związanych z tematem, zagadnieniem czy pojęciem. Wspiera ona procesy zarówno organizowania wiedzy, jak i zapamiętywania wiadomości. Ważne, aby kolejne skojarzenia wchodziły w relacje z innymi. Mapa powinna być przejrzysta i łatwa w odczytaniu.
Metodę mapy myślowej możemy wykorzystywać przy wprowadzaniu nowych pojęć związanych z filmem (filmowe środki wyrazu, analiza, produkcja czy kultura filmowa itp.) lub podczas przygotowywania się do dyskusji nad trudnymi problemami poruszanymi w danym dziele.
Odgrywanie ról i drama
Jeśli zależy nam na emocjonalnym zaangażowaniu młodzieży, to możemy skorzystać z wybranych metod i technik interaktywnych, takich jak odgrywanie ról czy drama. Urozmaicają one naukę, ośmielają uczniów, niwelują zahamowania oraz rozwijają wyobraźnię. Ponadto wyzwalają spontaniczne reakcje emocjonalne, zmuszają do podejmowania decyzji i reagowania w różnorodnych sytuacjach.
W stosowaniu tych metody należy jednak być bardzo czujnym. Warto zaczynać od technik najprostszych i uważać na to, aby nie stwarzać sytuacji trudnych dla ucznia, w których mógłby się on poczuć zagrożony, ośmieszony lub niepewny.
Dodatkowym czynnikiem angażującym młodzież może być sfilmowanie dramy przy pomocy kamery, aparatu cyfrowego lub nawet telefonu. Materiał uzyskany w ten sposób będzie źródłem do dodatkowej analizy i pretekstem do kontynuacji dyskusji na następnych zajęciach.
