Jak wykorzystać materiały filmowe na zajęciach?

Podczas zajęć uczniowie powinni odpowiedzieć na pytania, które pomogą im w analizie treści filmu. W czasie tej rozmowy należy jeszcze unikać interpretacji, a skupić się jedynie na identyfikacji treści.  Pytania do analizy treści filmu: Kto? Gdzie? Kiedy? W jakich okolicznościach? Co się dzieje? Dlaczego? W jakim celu? Za pomocą jakich środków to jest przedstawione? Film może być analizowany przez uczniów samodzielnie lub zespołowo. Praca w grupach ułatwi komunikację i swobodną wymianę myśli. Warto pamiętać, że obecnie młodzież coraz chętniej uczy się w małych grupach – to odbicie silnego trendu w edukacji obecnego w Internecie – kolaboracji i tworzenia się społeczności osób uczących się.

Planując lekcje z wykorzystaniem filmu zastanów się nad możliwością projekcji programowanej (etapami). Trzeba wówczas dokonać podziału filmu na kilkuminutowe sekwencje związane z konkretnymi wydarzeniami, czy tematami. Taką metodę można zastosować w klasach młodszych (szkoła podstawowa, gimnazjum). Ułatwi to lepsze zrozumienie i zapamiętanie poszczególnych zagadnień. Jest to również dobra metoda w sytuacji, gdy w Internecie dostępnych jest kilka różnych filmów dotyczących określonego zagadnienia.

Być może po projekcji filmu konieczne będzie udzielenie uczniom dodatkowych informacji. Dobrze jeśli nauczyciel ma przygotowany krótki wykład o historii wydarzenia zobrazowanego w filmie, kontekście społeczno-politycznym, następstwach, konsekwencjach. Ponieważ młodzież korzysta z wielu źródeł informacji, warto nawiązywać również do innych opracowań poświęconych tematowi – idealnie byłoby, gdyby znalazł strony internetowe rozwijające wątki poruszane w filmie oraz blogi, w których Internauci wyrażają swoje opinie na temat zagadnienia będącego przedmiotem zajęć.

W trakcie drugiej projekcji filmu rozdaj uczniom kartę z pytaniami, które ukierunkowują ich uwagę na kilka wybranych zagadnień i pomogą w interpretacji treści, zdefiniowaniu problemu, sformułowaniu własnej opinii.  Następnie przeprowadź burzę mózgów - zbierz i spisz zagadnienia problemowe, które uczniowie zdefiniowali. 

Warto teraz zainicjować dyskusję na temat wybranego lub wybranych zagadnień związanych z wydarzeniami przedstawionymi w materiale filmowym. Można podzielić uczniów na zespoły, tak aby w każdej grupie zostało omówione inne zagadnienie. Dyskusje zespołowe powinny zostać następnie zrelacjonowane na forum całej klasy przez przedstawicieli każdej z grup. 

W klasach starszych (szkoły ponadgimnazjalne) możesz traktować film jako rodzaj źródła, np. historycznego. Należy wówczas sformułować pytania i polecenia ukierunkowane na jego krytyczną analizę. Jeśli jest to film dokumentalny, można przedyskutować celowość wykorzystania w filmie użytych środków np. zdjęć archiwalnych, artykułów prasowych, wypowiedzi ludzi, itp. Warto przedyskutować z uczniami kwestie autorstwa zdjęć filmowych, czasu oraz miejsca ich powstania, wiarygodności i celowości ich wykorzystania do ilustracji danej opowieści. Należy odwoływać się do wiedzy uczniów z innych lekcji. 

Jako pracę domową możesz uczniom polecić przygotowanie recenzji z filmu, w której przedstawiliby analizę treści oraz jego interpretację. 

Ciekawym sposobem pracy z filmem jest wymyślanie przez uczniów jego zakończenia. Ćwiczenie to może uświadomić uczniom, że losy przedstawionych bohaterów mogły potoczyć się różnie, bowiem zależały one od splotu wielu czynników. Zresztą bardzo często o losie decyduje czysty przypadek. Ćwiczenie to przeprowadzamy w następujący sposób. Odtwarzamy film aż do momentu kulminacyjnego. Potem zatrzymujemy taśmę i prosimy uczniów, aby indywidualnie przedstawili swoje pomysły na ciąg dalszy akcji. W grupach uczniowie wybierają najlepsze zakończenie i prezentują je przed całą klasą.