Jak wykorzystać materiały filmowe na zajęciach?

B. pisanie własnego komentarza 

Kolejnym interesującym pomysłem, szczególnie przydatnym w szkole średniej i doskonale nadającym się do pracy z każdym materiałem filmowym, jest ćwiczenie polegające na zachęceniu uczniów do pisania własnych komentarzy do filmu. Polega ono na kilkukrotnej projekcji filmu bez dźwięku. W tym czasie uczniowie zastanawiają się lub piszą komentarz do filmu. Potem następuje ostateczna redakcja tekstu, przeprowadzona indywidualnie lub zespołowo. Ćwiczenie kończy prezentacja prac uczniów i ocena na forum całej klasy. Na zakończenie warto zaprezentować film z oryginalnym komentarzem i przedyskutować różnice oraz wskazać na podobieństwa w obu wersjach. 

Jeśli zależy ci na emocjonalnym zaangażowaniu młodzieży i chciałbyś pomoc im w przeżyciu treści filmu, możesz skorzystać z metody dramy. Drama urozmaica proces nauczania, ośmiela uczniów do działania, niweluje zahamowania oraz rozwija wyobraźnię. Ponadto wyzwala spontaniczne reakcje emocjonalne, zmusza do podejmowania decyzji i reagowania na różnorodne sytuacje. 

W stosowaniu tej metody należy być jednak bardzo czujnym: trzeba zaczynać od technik najprostszych i - co ważne - zyskać akceptację tego, co się robi wśród uczestników lekcji. 

Drama, pojmowana jako jedna z metod współczesnej dydaktyki, składa się z wielu różnych technik - mniej lub bardziej skomplikowanych, różniących się formami, sposobami dochodzenia do celu. 

- Żywy obraz. Punktem wyjścia może być obejrzany materiał filmowy przedstawiający określone wydarzenia. Wraz z uczniami odtwarzamy obraz, w którym uczniowie stają się uczestnikami tych wydarzeń.

- Improwizacja. Klasa, podzielona na grupy, ma za zadanie przygotowanie wypowiedzi z pamiętnika (bloga) osoby przedstawionej w filmie lub zaimprowizowanie relacji telewizyjnej na temat przedstawianych wydarzeń. 

- Rzeźba. Ćwiczenia do wykonania w małych zespołach 2- lub 3-sobowych, w których jedna osoba jest materiałem rzeźbiarskim, a druga rzeźbiarzem, który wykorzystując na przykład swoją wiedzę historyczną próbuje ukształtować określoną postać historyczną, poprzez odpowiednie ułożenie rąk, nóg, tułowia, określony gest czy spojrzenie. Warunkiem powodzenia jest to, aby materiał dowolnie poddawał się woli rzeźbiarza. Na znak dany przez nauczyciela rzeźba zastyga w przygotowanej pozie i nauczyciel wraz z klasą przystępuje do jej omówienia, w trakcie którego głos powinien zabrać rzeźbiarz tłumacząc, co i w jaki sposób chciał wyrazić. Najlepiej udają się rzeźby postaci bardzo znanych, o których uczeń ma dużo wiadomości oraz ludzi charakterystycznych (chłopów, niewolników, więźniów obozów koncentracyjnych itp.), 

- Dialog. Swobodna rozmowa, w której dwóch lub więcej uczniów tworząc małą scenkę rozmawia o wydarzeniu, które zobaczyli na filmie. 

Uwaga – dodatkowym czynnikiem angażującym młodzież w tej metodzie pracy może być sfilmowanie dramy przy pomocy kamery cyfrowej, aparatu cyfrowego lub nawet telefonu. Uzyskany w ten sposób materiał może być źródłem dodatkowej analizy i pretekstem do kontynuacji dyskusji na następnych zajęciach. 

5. Jeśli chcesz zainspirować uczniów do samodzielnej pracy nad filmem 

Obejrzany film może stać się inspiracją do samodzielnej pracy nad własnym materiałem filmowym. Przygotowanie filmu do niedawna było zadaniem trudnym. Postęp technologiczny i dostępność cyfrowych urządzeń medialnych uczyniły ten proces dużo łatwiejszym. Dla dzisiejszej młodzieży, która chętnie korzysta z materiałów audiowizualnych i samodzielnie poszerza zasoby filmowe dokładając swoje dzieła do YouTube lub innych serwisów, przygotowanie prostego filmu nie stanowi już problemu. Jest przy tym zajęciem bardzo angażującym i dającym ogromnie dużo satysfakcji. Nawet w warunkach szkolnych, posiadając ograniczone możliwości można przygotować kilka rodzajów filmów: 

- popularnonaukowe o zabytkach znajdujących się w okolicy, w których mogą znaleźć się także wypowiedzi ekspertów; o doświadczeniach prowadzonych na przykład na lekcji chemii, fizyki, czy na coraz popularniejszych w Polsce festiwalach nauki;

- dokumentalne zawierające wypowiedzi ludzi pamiętających dawne czasy, ale także pokazujące życie szkoły, jej uczniów i nauczycieli; 

- fabularne, których akcja dotyczy wydarzeń związanych z danym miejscem czy ludźmi.