Prowadząc wiele lekcji w swojej karierze nauczyciela, trzeba się ciągle uczyć. Powtarzalność rokroczna tematów może zabić kreatywność nauczyciela, która jest istotna z punktu widzenia nauczania bardzo ważna. Co prawda, rok po roku zmieniają się uczniowie, ale nauczyciel ma ten sam temat, te same cele lekcji do zrealizowania i te same treści do przekazania. Jak to zrobić, żeby się nie znudzić? Jak to zrobić, żeby lekcja przestała być lekcją, a stała się przygodą, podróżą w nieznane.
Najtrudniej, ale chyba najbardziej efektywnie jest zacząć pracować metodą projektu. Podejść do tematu inaczej niż zwykle i zobaczyć, co z tego wyjdzie. Zaprosić uczniów do pracy zespołowej, zacząć kształtować ich kreatywność, umiejętność komunikacji, sztukę brania odpowiedzialności za proces uczenia się.
Dla nauczyciela może jest to trudne, żeby "przestawić się" i przestać być "wykładowcą", Bogiem za biurkiem, który rozdziela i przekazuje wiedzę, a stać się liderem, mentorem, "przyjacielem", który kreuje rzeczywistość i zmienia ją.
Praca metodą projektu jest trudna zarówno dla ucznia, jak i nauczyciela. Podstawą jest przygotowanie dobrego planu działania, przemyślenie tego, co chcemy osiągnąć i w jaki sposób, oraz takie zorganizowanie pracy uczniów, aby każdy z nich nawet najsłabszy miał szansę się wykazać i osiągnąć sukces.
W swojej praktyce szkolnej przekonałem się, że najlepiej pracuje się z uczniami wtedy, kiedy wkręcą się w temat. Kiedy poczują, że to, co robią jest ważne, ciekawe, pochodzi z ich życia i ma z nim związek. Dlatego też przygotowując różne projekty bardzo mocno zwracam uwagę na to, co w danej chwili może zainteresować uczniów i szukam powiązań zarówno z ich życiem codziennym, jak i staram się odnaleźć związki z innymi przedmiotami i treściami, które są w danej chwili "przerabiane".
Jeśli taki temat uda się znaleźć to zostaje już tylko praca, praca, praca.
Etap planowania to chyba najbardziej żmudna praca. Znalezienie "cyfrowych artefaktów", rzeczy, które uczniowie mogą wytworzyć w toku trwania projektu, jest wyzwaniem. Określenie jak długo projekt będzie trwał. Przypisanie uczniom określonych ról w grupie i takie zaplanowanie działań, aby każdy z nich był za coś odpowiedzialny. Określenie zasad pracy, jakie będą rządziły grupą, po to żeby później nie okazało się, że z całej grupy pracuje tylko jedna lub dwie osoby. Znalezienie balansu pomiędzy tym, co uczniowie już umieją a tym, czego muszą się nauczyć, aby ten projekt zrealizować. Uzgodnienie z nimi zasad, na jakich projekt będzie oceniany. To są chyba główne źródła sukcesu tej metody.
Kolejnym etapem jest praca nad projektem, kontrolowanie i motywowanie do pracy. Rozwiązywanie pojawiających się problemów i podpowiadanie rozwiązań. Dobrze przygotowane założenia projektu pozwalają na jego sprawne przeprowadzenie i wykluczają "nudzenie" się uczniów na lekcji. Istotną sprawą jest takie dobranie celów, aby później uczniowie mogli się nimi podzielić z innymi członkami społeczności szkolnej i nie tylko.
W trakcie tych prac rolą nauczyciela jest bycie mentorem. Osobą, która wspiera, motywuje i pomaga rozwiązywać pojawiające się problemy. Zarówno te, które dotyczą zdobywania informacji i wiedzy, jak i te wynikające z problemów z komunikacją, odpowiedzialnością za swoje działania, czy umiejętnościami niezbędnymi do pracy nad projektem.
Dobrze zaplanowany i zrealizowany projekt, z pasją (zarówno nauczyciela jak i uczniów), odwdzięczy się ogromnymi efektami. Uczniowie będą zaangażowani w osiąganie zaplanowanych celów, będą zdobywać nowe umiejętności oraz poszerzać swoją wiedzę w sposób naturalny podczas prac projektowych. Nie można tu nie docenić także znaczenia umiejętności społecznych, które nabywają tj. umiejętności komunikacji, zawierania kompromisów, podchodzenia krytycznie do własnych działań i oceniania siebie nawzajem.
A co zyskuję ja, jako nauczyciel? Zyskuję satysfakcję z tego, że uczeń potrafi się zaangażować, że potrafi zdobyć wiedzę i że jest zadowolony. A nauka sprawia mu przyjemność. Taki uczeń poprzez doświadczanie uznania i samodzielne zdobywanie wiedzy przygotowuje się do życia w pomniejszym świecie. Zapamiętuje, uczy się rozwiązywania stawianych przed nim wyzwań, współpracy i komunikacji. Taki uczeń po latach spotka mnie na ulicy, uśmiechnie się i powie "Dzień dobry, jak miło Pana spotkać".
Zapraszam na moje wystąpienie o projektach podczas INSPIR@CJI 2018:
***
Konferencja INSPIR@CJE 2018 odbyła się w Warszawie w dniach 28-29 czerwca br. Uczestniczyło w niej ok. 380 nauczycieli i edukatorów z całej Polski. W tym roku połączona była z obchodami 10 lat istnienia portalu Edunews.pl
Organizatorem konferencji były: portal Edunews.pl, Fundacja Think! oraz Think Global sp. z o.o.
Partnerem merytorycznym cyklu konferencji organizowanego od 2013 roku są nauczyciele i edukatorzy z grup Superbelfrzy RP i Superbelfrzy Mini.
Partnerem głównym INSPIR@CJI 2018 był Samsung Electronics Polska i program Mistrzowie Kodowania.
Partnerzy: Fundacja Orange, Vulcan, Katalyst Education, Nordweco, Centrum Nauki Kopernik, Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń.
Partnerzy medialni: Głos Nauczycielski, Cogito, Wokół Szkoły.
Maciej Danieluk jest nauczycielem informatycznych przedmiotów zawodowych w Zespole Szkół Powszechnych w Damasławku – technikum informatyczne, oraz informatyki w Szkole Podstawowej (I-VII) i Gimnazjum. Należy do społeczności Superbelfrzy RP.
