Podstawowym problemem każdego nauczyciela jest zainteresowanie uczniów nauką. Jednym z efektywnych sposobów jest tworzenie pytań kluczowych, takich pytań, które zainteresują uczniów tematem.
Warunki dla pytania kluczowego:
- Pytanie kluczowe przede wszystkim powinno być otwarte. Jeśli nie jest sformułowane jako pytanie otwarte, to warto do niego dodać polecenie uzasadnienia odpowiedzi. Czyli:
Czy jest tak, czy nie tak. Swoją odpowiedź uzasadnij.
Unikamy sytuacji, gdy uczeń zgaduje odpowiedź lub wybiera spośród podanych propozycji.
- Odpowiedź na pytanie nie może być oczywista lub łatwo znajdywana w internecie. Odpowiedź ma wymagać od ucznia myślenia.
- Pytanie kluczowe jest związane z celem lekcji, a wręcz pomaga ten cel osiągnąć. Mówimy, że dobre pytanie kluczowe prowadzi lekcję od zadania pytania, aż do uzyskania na nie odpowiedzi.
- Dobrze jest, gdy pytanie dotyczy rzeczywistych problemów, wtedy jest większa szansa, że zainteresuje uczniów.
Cztery powyższe punkty mogą stanowić listę do sprawdzenia – czy moje pytanie jest kluczowe.
6 wytycznych dla pytań kluczowych
1. Zacznij od celu lekcji
Zadaj sobie pytania:
- Czego chcę nauczyć moich uczniów?
- Dlaczego chcę, tego uczniów nauczyć?
- Co jest w tym temacie intersujące?
Możesz wykorzystać wspomnienie tego, co było dla ciebie intersujące, gdy poznawałeś ten temat. Można też zasięgnąć opinii innych np. absolwentów lub sprawdzić z uczniami, czy pytanie ich interesuje.
2. Twórz wyzwanie
Zastanów się jaki problem łączy się z tematem zajęć. Co muszą uczniowie wiedzieć i do czego muszą mieć dostęp, aby mogli problem rozwiązać?
Problem powinien być widoczny w pytaniu. Wtedy nadaje sens poszukiwaniom odpowiedzi.
3. Miej na uwadze myślenie
Zastanów się, czy rozwiązując problem i odpowiadając na pytanie, uczniowie będą zachęceni do kreatywnego myślenia.
Odpowiedź nie powinna być do znalezienie w internecie lub w innych źródłach, to uczeń ma dojść do niej sam lub w grupie i umieć uzasadnić swoją drogę myślenia.
4. Proponuj uczniom poszukiwanie odpowiedzi w grupach
W grupie z innymi uczniami istnieje możliwość współpracy i korzystania wzajemnie z zasobów. Wspólna praca jest znacznie bardziej inserująca niż praca w samotności.
5. Dopuszczaj różne drogi dochodzenia do rozwiązań
Każda propozycja uczniowskich rozwiązań jest dobra i warta rozpatrzenia. Nie dąż do jedynego prawidłowego rozwiązania. Jeśli dasz uczniom swobodę propozycji, to zaskoczą cię swoim myśleniem. A jeśli odpowiedź nie będzie prawidłowa, to też bardzo dobrze, bo uczniowie uczą się, że błąd jest nieodzownym elementem uczenia się.
6. Zastanów się, czy pozyskanie odpowiedzi jest dla uczniów w ogóle możliwe
Czy wiedza i umiejętności uczniów pozwalają na udzielenie odpowiedzi.
Nie może być tak, że uczniowie starają się uzyskać odpowiedź, a nie mają odpowiednich dla niej zasobów. To owocuje frustracją.
Można dochodzić do rozwiązania etapami, z wykorzystaniem wskazówek, ale koniec musi być w zasięgu możliwości.
Notka o autorce: Danuta Sterna – była nauczycielka matematyki i dyrektorka szkoły, ekspertka merytoryczna w programie Szkoła Ucząca Się (SUS) (prowadzonym przez CEO i PAFW), autorka książek i publikacji dla nauczycieli, propaguje ocenianie kształtujące w polskich szkołach. Niniejszy wpis pochodzi z jej bloga w partnerskiej platformie Edunews.pl – www.osswiata.pl.
Inspiracja artykułem "6 steps writing essential questions" z bloga Wabisabi Learning.
PRZECZYTAJ TAKŻE:
>> Pokazać uczniowi piękno myślenia
>> Jak skorzystać z visible thinking routines w praktyce szkolnej
