Podczas prowadzenia zdalnych zajęć warto korzystać z interaktywnej tablicy online. Jamboard jest narzędziem, dzięki któremu nauczyciel i uczniowie mogą zamieszczać treści, przenosić je, kategoryzować, wyrażać opinie, pracować w grupach czy tworzyć interaktywne plakaty. Dzięki zastosowaniu tej aplikacji urozmaicamy zdalne zajęcia i zwiększamy zaangażowanie uczniów.
Tablica to obowiązkowe wyposażenie w większości klas. Również w nauczaniu zdalnym nauczyciele i uczniowie czują potrzebę korzystania z elementu, który pełni tę rolę. Spośród kilku dostępnych aplikacji świetnym rozwiązaniem jest narzędzie Google – tablica interaktywna Jamboard. Spełnia ona funkcję nie tylko prezentacji treści, ale także interaktywności i współpracy. Poniżej przedstawiam praktyczne pomysły na wykorzystanie tablicy w nauczaniu zdalnym. Dotyczą moich doświadczeń na lekcjach języka angielskiego, ale wiele z nich można wykorzystać również na innych przedmiotach oraz podczas samodzielnej pracy uczniów w domu.
Do podstawowych funkcji Jamboard należą:
- prezentowanie treści,
- współtworzenie treści przez nauczyciela i uczniów,
- dodawanie zdjęć i grafik z zasobów internetowych,
- dodawanie notatek na kolorowych karteczkach, które można przenosić,
- wskazywanie laserem,
- rysowanie, pisanie pismem ręcznym, zaznaczanie pisakiem o różnych grubościach i kolorach,
- dodawanie pół o różnych kształtach.
Poniżej opisuję pomysły odnoszące się do poszczególnych etapów lekcji i różnych umiejętności.
Rozpoczęcie lekcji
Na początku lekcji warto odnieść się do wiedzy, którą uczniowie już w danym zakresie posiadają lub zainteresować uczniów tematem. W tym celu możemy zastosować następujące aktywności na Jamboard.
Zdalna burza mózgów
Uczniowie zapisują na wirtualnych karteczkach znane im do tej pory słownictwo i wyrażenia z danej kategorii. Zaletą jest to, że każdy z uczniów może zamieszczać swoje odpowiedzi w tym samym czasie i miejscu.
W innej wersji wklejają zdjęcia przedstawiające pojęcia, których jeszcze nie znają, ale chcieliby poznać. Dzięki temu nauczyciel będzie mógł pokierować swoimi zajęciami, dopasowując je do potrzeb uczniów.
Wprowadzenie do działu
Skojarzenia. Podobne ćwiczenie można wykonać podczas wprowadzania do nowego działu, przydzielając grupy uczniów do pracy na slajdach, na których umieszczają skojarzenia z cyklem tematycznym (np. Natural World). Na slajdach zamieszczają słowa, zdania, zdjęcia, rysują obrazki.
W programie IB MYP mogą dodatkowo nazwać kontekst globalny, pojęcia oraz cechy ucznia IB. Następnie uczniowie prezentują i porównują swoje prace. Podczas realizacji kolejnych lekcji możemy się odnosić do wypracowanych na początku skojarzeń.
Rozsypanka. Na karteczkach zapisujemy litery lub słowa, z których uczniowie mają za zadanie ułożyć temat / cel lekcji.
Obrazkowa rozgrzewka językowa: emocje
W rzeczywistości zdalnej ważna jest w szczególności rozmowa o emocjach uczniów. Dlatego w ramach rozgrzewki językowej raz na jakiś czas można na początku lekcji poprosić uczniów, żeby na tablicy umieścili zdjęcie/obrazek wyrażające ich emocje. Nauczyciel może również przygotować obrazki, a uczniowie wybierają pasujące do nich zdjęcie, zaznaczają laserem lub dodają karteczkę ze swoim imieniem i tłumaczą (w języku docelowym), dlaczego je wybrali.
Ćwiczenie różnych umiejętności w trakcie lekcji
Słownictwo
Kategoryzowanie. Nauczyciel przygotowuje tablicę ze słowami z danego działu tematycznego i prosi o przyporządkowanie do podanych grup lub prosi uczniów, aby sami zastanowili się, na jakie grupy można podzielić podane słowa. Jeśli na poprzednich lekcjach tworzyliśmy burzę mózgów, w której uczniowie zapisywali słowa, możemy skorzystać z wyrażeń zgromadzonych przez uczniów.
Porządkowanie – np. zwierzęta – od najmniejszego do największego (odnoszenie się do faktów), układanie zawodów od najciekawszego do najnudniejszego (odniesienie do opinii – plus argumentacja).
Łączenie – obrazek – słowo lub słowo – definicja. Ponownie mogą to być ćwiczenia przygotowane przez nauczyciela lub przez uczniów dla rówieśników.
Kalambury – wykorzystanie funkcji rysowania do przeprowadzenia popularnej zabawy utrwalającej słownictwo.
Ilustrowanie nowych słów z tekstu czytanego/słuchanego. Przydzielamy poszczególnym uczniom wybrane słowa, które mają zilustrować na tablicy. W ten sposób sprawnie powstanie wspólna notatka w formie słowniczka obrazkowego dostępna dla całej klasy. Ćwiczenie można przeprowadzić przed wysłuchaniem/przeczytaniem tekstu i pozwolić na skorzystanie ze słownika internetowego do przetłumaczenia słów lub polecić uczniom wykonanie po przeczytaniu/wysłuchaniu tekstu, i domyślić się znaczenia z kontekstu.
Gramatyka
Ilustrowanie zasad gramatycznych np. przez kategoryzowanie. Segregowanie przymiotników w różnych stopniach, różne sposoby pisowni czasowników z końcówką 's' w czasie Present Simple, rzeczowniki w liczbie mnogiej, itp. W nawiązaniu do nauczania przez dociekanie warto zaprezentować przykładowe zdania lub np. formy czasowników, które uczniowie przenoszą do odpowiednich grup, a następnie próbują formułować zasadę.
Element manipulacyjny – przenoszenie, zamienianie, jest bardzo przydatne w celu zobrazowania niektórych mechanizmów, np. tworzenie pytań – inwersja. Uczniowie przekładają ‘kafelki’, zamieniając np. twierdzenia w pytania lub zamieniają formy czasowników w różnych czasach.
Pisanie, mówienie
Znikające słowa. Na tablicy wypisujemy słowa i wyrażenia, które powinny znaleźć się w wypowiedziach uczniów. Kiedy je usłyszymy, wycieramy je z tablicy. Dążymy do tego, by wszystkie słowa zniknęły. Najlepiej zaangażować w usuwanie słów klasę, aby dodatkowo skupić uwagę uczestników na słuchaniu wypowiedzi innych.
Projekty grupowe. Uczniowie stęsknieni za współpracą z kolegami i koleżankami bardzo chętnie wykonują projekty grupowe, a Jamboard stanowi miejsce prezentacji efektów ich pracy. Uczniowie aranżują bardzo ciekawe plakaty łączące tekst i grafikę. Dzięki temu, że mogą jednocześnie pracować nad poszczególnymi elementami, każda osoba udziela się podczas wykonywania pracy.
Warto korzystać z tej formy również w pracy nad projektami międzyprzedmiotowymi, ponieważ, posiadając udostępniony link, uczniowie bez problemu mogą pracować na tej samej prezentacji na różnych przedmiotach.
Zauważyłam, że uczniowie coraz swobodniej czują się w korzystaniu z tej aplikacji i kiedy mają dowolność formy wykonania pracy na zadany temat chętnie używają tego narzędzia również podczas samodzielnej pracy w domu.
Zakończenie lekcji
Wielu nauczycieli potwierdzi, że ma w swoim przyborniku kolorowe karteczki samoprzylepne. W rzeczywistości zdalnej na szczęście można je również znaleźć w aplikacji Jamboard. Są bardzo przydatne do ćwiczeń na zakończenie lekcji, ponieważ mogą nam posłużyć jako sprawdzenie realizacji celu lekcji lub miejsce na refleksję uczniów.
Refleksje i "wyjściówki". Prosimy uczniów o zapisanie na karteczkach odpowiedzi na pytania podsumowujące lekcje, np. Co było dla mnie najbardziej przydatne/zaskakujące? Czego się nauczyłem / Wymień trzy poznane… / Mam problem z / Potrzebuję pomocy w …
Warto skorzystać też z podziału na kolory, np. zielone: to już umiem, niebieskie: co mi się najbardziej podobało, różowe: potrzebuję pomocy w… W ten sposób otrzymamy informację zwrotną od całej klasy jednocześnie. Dodatkowo uczniowie mogą czuć się bezpiecznie, dzieląc się swoimi przemyśleniami, ponieważ są one anonimowe.
***
Jak widać na przykładzie powyższych pomysłów, w rzeczywistości zdalnej nie musimy rezygnować z metod stosowanych w tradycyjnej klasie dzięki wykorzystaniu odpowiednich narzędzi. Aplikacja Jamboard stanowi urozmaicenie naszych lekcji, zwiększa uwagę i zaangażowanie uczniów w lekcję oraz daje możliwość pracy wielu osób jednocześnie oraz tworzenie projektów grupowych. Dodatkową zaletą aplikacji jest archiwizacja efektów pracy, która może posłużyć do kolejnych lekcji, utrwalenia materiału przez uczniów czy analizy informacji zwrotnej przekazanej nauczycielowi.
Warto dodać, że w klasach wyposażonych w tablice interaktywne, również po powrocie do szkół można pracować w atrakcyjny sposób z narzędziem Jamboard.
Notka o autorce: Justyna Górecka – nauczycielka języka angielskiego w Międzynarodowej Szkole Podstawowej Paderewski, wychowawczyni klasy 5, liderka zespołu. Niniejszy artykuł ukazał się w blogu Edukacja i Inspiracje, licencja CC-BY-SA.
