Dlaczego uczniowie często już następnego dnia nie pamiętają, o tym, co było wczoraj? Nauczyciele martwią się, że uczniowie nie zatrzymują informacji w pamięci długotrwałej.
Ten wpis jest przeznaczony dla nauczycieli i rodziców. Jeśli chcesz nauczyć czegoś swoje dziecko, to może warto wziąć go pod uwagę. Uczymy się stale, nie tylko w szkole.
Aby większość informacji została zapamiętana, wymaganych jest siedem oddzielnych kroków.
1. Zainteresowanie. Aby jakakolwiek informacja mogła być przechowana w pamięci, musi być odebrana przez pamięć sensoryczną, czyli uczeń powinien na tej informacji skupić uwagę. Dlatego warto wziąć pod uwagę: działanie nowości, potrzebę ucznia, wybór, koncentracje, motywację, zaangażowanie emocji i znaczenia. Dobrym sposobem jest wizualizacja, ona przyciąga uwagę uczniów.
2. Połączenie z tym, co już jest znane. Nawiązanie do tego, co już uczniowie wiedzą i znają (nie tylko z nauczania w szkole). Nowa wiedza musi bazować na wiedzy już nabytej. Można zadać uczniom pytanie: „Co wiesz na ten temat?; Z czym ci się to kojarzy?; „Co może, twoim zdaniem, pomóc innym ten temat zrozumieć?”
3. Sformułowanie własnymi słowami, refleksja. Uczeń powinien mieć szansę przeformułować, to czego się dowiaduje na własny, zrozumiały dla niego język. Materiał stworzony lub przeformułowany samodzielnie jest lepiej zapamiętywany. Najlepiej, gdy uczeń zapisze własną refleksję.
Można zastosować tak zwane białe tablice, na których uczniowie zapisują flamastrem samościeralnym swoje refleksje, a nauczyciel ma okazję, chodząc po sali, je przeczytać. Innym sposobem może być zastosowanie tak zwanych kart wyjścia, czyli poproszenie uczniów, aby na małych karteczkach napisali swoją refleksję i pozostawili nauczycielowi.
4. Wzmacnianie ze strony nauczyciela. Po przekodowaniu przez uczniów poznanych informacji, nauczyciel powinien się do nich odnieść, aby nie zostały w pamięci uczniów błędne informacje i aby uczniowie wiedzieli, że ich refleksja jest dla nauczyciela ważna. Nauczyciele może to zrobić na przykład pisząc kilka słów na kartach wyjścia. Ważne jest, aby uczniowie wiedzieli, że nauczyciel ceni ich myślenie i ma w stosunku do nich wysokie oczekiwania.
5. Podejmowanie prób. Korzystne jest podejmowanie przez uczniów prób i samodzielne sprawdzanie, co jest właściwe. Próba utrwala uczenie się, poprzez kilkakrotne odniesienie się do zagadnienia. Ważne jest, aby nie były to próby sterowane ze strony nauczyciela, ale samodzielne próby uczniowskie.
6. Próby umieszczają informacje w pamięci długotrwałej, powrót do tych „zapisanych” informacji daje możliwość ich odzyskiwania i pracy z nimi w pamięci roboczej. To wzmacnia pamięć. Można zapytać: „Czy masz jakieś pytania?” lub „Czego jeszcze chciałbyś się dowiedzieć?. Jednak dzieci często nie wiedzą, czego nie wiedzą, dlatego porównywanie przez nich refleksji i omawianie różnic i podobieństw, jest dla nich przypomnieniem i możliwością głębszego wnikniecie w temat. Korzystne jest również tworzenie map myślowych na podstawie własnych notatek. Takie mapy można porównywać i dzięki temu dopisywać, to czego się wcześniej nie zamieściło.
7. Każda powtórka utrwala w pamięci poznane informacje. Służą temu również sprawdziany, a w szczególności przygotowywanie się do nich. Powtarzanie może również odbywać się poprzez nawiązywanie, przy omawianiu nowych tematów, do zagadnień już poznanych. Dobrym sposobem na powtarzanie i przypominanie są wszelkiego rodzaju testy.
Notka o autorce: Danuta Sterna – była nauczycielka matematyki i dyrektorka szkoły, ekspertka merytoryczna w programie Szkoła Ucząca Się (SUS) (prowadzonym przez CEO i PAFW), autorka książek i publikacji dla nauczycieli, propaguje ocenianie kształtujące w polskich szkołach. Niniejszy wpis pochodzi z jej bloga w partnerskiej platformie Edunews.pl – www.osswiata.pl. Inspiracja artykułem Marilee Sprenger, międzynarodowej konsultantki w dziedzinie neurodydaktyki, z Middleweb.com.
