W Polsce 2,4% wszystkich uczniów to dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi wynikającymi z niepełnosprawności. O tym, w jaki sposób technologie informacyjno-komunikacyjne pozwalają osiągnąć lepsze wyniki w nauce i bardziej angażować uczniów w proces edukacyjny, rozmawiali w Warszawie uczestnicy międzynarodowej konferencji „Nowoczesne technologie w edukacji włączającej. Polskie i międzynarodowe wyniki badań i praktyka” zorganizowanej przez Instytut Badań Edukacyjnych, Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz Europejską Agencję Rozwoju Edukacji Uczniów ze Specjalnymi Potrzebami Edukacyjnymi.
Otwierając konferencję Tadeusz Sławecki, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, podkreślił, że w przypadku edukacji włączającej najistotniejsze nie są pieniądze, ale przełamywanie barier i uprzedzeń społecznych. „Potrzebna jest wiedza.” – mówił. „Tymczasem obecnie mamy problem z przygotowaniem nauczycieli. Wielu z nich ma bowiem różne obawy. Dlatego też ogromnym zadaniem jest to, byśmy wspólnie z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego zrealizowali zasadę, aby na każdym etapie kształcenia nauczycieli były elementy pracy i edukacji dzieci niepełnosprawnych” – dodał.
Wiceminister wymieniał też przykłady rozwiązań dotyczących edukacji włączającej wypracowanych w Polsce. „W szkole w Łańsku na prawie 300 uczniów 40 to dzieci z różnymi niepełnosprawnościami. Wszyscy się tam szanują, wspierają” - opowiadał. „To przykład, że edukacja włączająca może być korzyścią dla szkoły.”
Konferencja zgromadziła ponad 100 osób – przedstawicieli świata nauki, organizacji międzynarodowych działających na rzecz upowszechniania technologii informacyjno-technologicznych (TIK) w nowoczesnym nauczaniu, samorządu terytorialnego, nadzoru pedagogicznego. Nie zabrakło także praktyków – dyrektorów, nauczycieli i specjalistów pracujących w szkołach, a także instytucji wspierających szkoły – przedstawicieli poradni psychologiczno-pedagogicznych, placówek doskonalenia nauczycieli, bibliotek pedagogicznych oraz specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, do zadań których należy również wspieranie szkół ogólnodostępnych w organizacji kształcenia uczniów niepełnosprawnych.
„Nowoczesne technologie mają bardzo duże znaczenie dla powodzenia idei edukacji włączającej” – mówiła dyrektor Alina Wojtowicz, występująca w imieniu Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Jarosława Dudy. Jej zdaniem edukacja włączająca jest ważna nie tylko dlatego, że Polska ratyfikowała Konwencję ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, która podkreśla prawo niepełnosprawnych do dobrej edukacji, ale przede wszystkim dlatego, że służy wszystkim. Nauczycielom – ponieważ muszą rozwijać swoje umiejętności, pobudzać kreatywność, by pomagać dzieciom. Samym dzieciom niepełnosprawnym - ponieważ mogą wzrastać wśród rówieśników, nabywać umiejętności społeczne, ale także pozostałym dzieciom, które uczą się w ten sposób tolerancji. „Dzieci z niepełnosprawnościami są jak rzadkie ptaki.” – mówiła dyrektor Wojtowicz. „Trzeba specjalnych umiejętności, by pokazały swoją wartość. Powinniśmy o nich myśleć inaczej niż do tej pory. Nowoczesne technologie mogą ten proces wesprzeć.
„Instytut Badań Edukacyjnych ma świadomość istnienia dużej luki wiedzy w obszarze edukacji włączającej. Podjęliśmy działania by tę lukę wypełnić poprzez badania” – powiedział Michał Fedorowicz, Dyrektor IBE. „Gdy mówimy o nowych technologiach w edukacji włączającej stawiamy nacisk na to by to komputer służył człowiekowi a nie na odwrót. Chcemy by pomagały one w holistycznym patrzeniu na człowieka a nie były celem samym w sobie. Żeby holistycznie patrzeć na człowieka mówiąc o edukacji włączającej.”
W konferencji brali udział praktycy, eksperci i badacze z Polski i innych krajów europejskich. Cor J. W. Mejer, dyrektor Europejskiej Agencji na Rzecz Rozwoju Edukacji Uczniów ze Specjalnymi Potrzebami Edukacyjnymi, przedstawił cele i zadania agencji, która działa w 28 krajach europejskich, w tym także poprzez biuro w Polsce. Dobre praktyki w edukacji włączającej przedstawili Amanda Watkins, wicedyrektor Europejskiej Agencji Rozwoju Edukacji Uczniów ze Specjalnymi Potrzebami Edukacyjnymi i Terry Waller, ekspert w zakresie technologii i edukacji włączającej, Independent Education. Na gruncie polskim wykorzystanie TIK w edukacji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi na przykładzie Cyfrowej szkoły, omówiła Agnieszka Białek z IBE. Ponadto zaprezentowane zostały przykłady dotyczące wykorzystania nowych technologii w edukacji uczniów niepełnosprawnych, realizowane w polskich szkołach. Wypracowane rozwiązania w tym zakresie prezentowali: III Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałami Integracyjnymi im. C.K. Norwida w Kielcach, Edukacyjne Centrum Konsultacji przy SOSW nr 1 w Częstochowie, Fundacja Promyk Słońca, Sportowa Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi im. KEN w Radlinie.
Konferencja była współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Projekt systemowy „Badanie jakości i efektywności edukacji oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego”.
(Źródło: Instytut Badań Edukacyjnych)
