Kończy się kolejny rok szkolny – jeden z najdziwniejszych ostatnich lat. Większą część czasu spędziliśmy w domach, ucząc się zdalnie, nie mając ze sobą fizycznego kontaktu. To wszystko zaburzyło wypracowany rytm pracy oraz wymusiło na wszystkich elastyczne dostosowywanie i dopasowywanie się do nowych, nieznanych wcześniej okoliczności.
Niewątpliwie taką elastycznością musieli wykazać się uczestnicy konkursu „Projektanci Edukacji” organizowanego przez wydawnictwo Nowa Era. W edycji 2020/21 szkoły zgłosiły łącznie 457 pomysłów na różnego rodzaju projekty edukacyjne. Pomimo utrudnionych warunków, onlajnów i innych nieprzewidzianych sytuacji, w drugim etapie konkursu, prowadzone przez nauczycieli uczniowskie grupy projektowe zdecydowały się na realizację zaplanowanych wcześniej działań, dostosowując się z sukcesem do nowych warunków.
W związku z faktem, że projekty realizowane były w grupach mniejszych niż całe klasy, uczniowie często pracowali w trybie hybrydowym, co w praktyce oznacza, że część uczniów działała online a część spotykała się stacjonarnie. Dzięki temu uczestnicy projektów byli ze sobą w stałym kontakcie i mogli zrealizować do końca swoje inicjatywy. Nad wszystkim czuwali fantastyczni zaangażowani i pełni pasji nauczyciele - opiekunowie grup uczniowskich, bez których te projekty nie ujrzałyby światła dziennego. To oni na bieżąco relacjonowali postępy, udostępniali zdjęcia, dzielili się drobnymi sukcesami, aż w końcu opisali wszystko w formularzu konkursowym, dbając o odpowiednie podsumowanie i ewaluację projektu, a przede wszystkim refleksję i wnioski samych uczniów i uczennic.
Jakie projekty uzyskały Złote Granty i dlaczego te?
Wygrały projekty wyjątkowe, kreatywne, w których widać było sprawczość uczniowską, wciągające i swoją tematyką i formą realizacji. To, co mnie urzekło najbardziej, to proces jaki się zadział w grupach uczniowskich, pomiędzy samymi uczniami, pomiędzy uczniami i nauczycielem, pomiędzy uczniami i odbiorcami projektów. Tam się dzieje. I zachęcam Was, abyście Wy też dali się zaprosić do tego wyjątkowego świata tegorocznych laureatów “Projektantów Edukacji”.
W drugim etapie wybór nie był łatwy. Tutaj projekty były już na bardzo wysokim poziomie i merytorycznym i zaangażowania zespołów. Ciągle jestem pod wrażeniem determinacji i motywacji tych młodych ludzi do działania. To niesamowite, że właśnie “Projektanci Edukacji” mogli stać się zapalnikiem tej iskry, która eksplodowała w postaci arcyciekawych projektów. Dlatego też w tej edycji mamy aż 6 zwycięskich grup, a nie 5. Bo to wyjątkowy czas i zasługiwał na to, aby ta edycja stała się także wyjątkowa. A jurorzy jak się uprą, to przeforsują wszystko – oczywiście wykorzystując bardzo rzeczowe argumenty.
Laureaci Projektantów Edukacji 2020/21
1. Podręcznik do fizyki, napisany przez uczniów z klasy siódmej i ósmej ze Szkoły Podstawowej im. Tadeusza Kościuszki w Sieprawiu.
Podręcznik ma 3 rozdziały i zawiera przede wszystkim treści dla klas siódmych. Uczniowie sami stworzyli wszystkie teksty do książki i wykonali w domach doświadczenia, które opisali potem w podręczniku. Całość jest bogato ilustrowana zdjęciami i rysunkami, także samodzielnie wykonanymi przez dzieci. Ciekawym i bardzo kreatywnym elementem podręcznika są wierszyki ułatwiające zapamiętywanie trudnych definicji.
W tym projekcie nagrodziliśmy kreatywność, krytyczne myślenie i pracę - z jednej strony wymagającą dużej samodzielności, a z drugiej umiejętności działania w zespole, tylko że na odległość. To właśnie ta elastyczność, której wymagają od nas okoliczności funkcjonowania w rzeczywistości covidowej. Cały podręcznik można obejrzeć na YouTube, jest także dostępny do pobrania ze strony konkursowej:
2. Pacynkomat, czyli kącik teatralny przygotowany przez uczniów ze Szkoły Podstawowej im. A. Skupnia-Florka w Gliczarowie Górnym dla dzieci leczonych na Oddziale Onkologii i Hematologii Dziecięcej Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie!
Jako jurorzy doceniliśmy dwa ważne aspekty tego projektu: z jednej strony twórcze działania rozwijające umiejętności uczniowskie na wielu płaszczyznach, a z drugiej charakter społeczny projektu, oparty na wolontariacie. Uczniowie nie tylko rozwinęli swoje własne umiejętności - artystyczne, techniczne, czy organizacyjne, ale mogli także doświadczyć radości ze wspólnej pracy i z działania na rzecz innych. To jest coś, co zostanie z nimi na zawsze, bo dotyka emocji. Niewątpliwą zaletą tego projektu był także fakt, że w okresie nauki zdalnej, dzieci mogły kontynuować swoją teatralną pasję i podtrzymywać relacje wewnątrz grupy, chociażby przez cykliczne spotkania w ograniczonych zespołach.
3. Elektroniczny Asystent Rodziny Pszczelej - system monitoringu uli pszczelich, przygotowany przez uczniów z Zespołu Szkół nr 4 im. Jana Pawła II w Jaśle.
Zadaniem asystenta jest zbieranie za pomocą czujników informacji na temat parametrów fizycznych związanych z ulem (n[. masa, temperatura, wilgotność, poziom natężenia dźwięku). W aplikacji pszczelarz otrzymuje powiadomienie także o takich zdarzeniach, jak: ucieczka roju pszczelego, czas na miodobranie, kradzież ula, ilość pokarmu w zimie czy śmierć rodziny pszczelej.
Ten projekt jest dla nas idealnym przykładem myślenia prospołecznego i proekologicznego - doceniliśmy w nim nie tylko olbrzymi wkład pracy koncepcyjnej i technologicznej uczniów, ale także sam zamysł, by stworzyć urządzenie tanie, dostępne niskim kosztem dla każdego, kto chciałby skorzystać z takiego eksperckiego rozwiązania.
4. Film Autyzm ma Alę, zrealizowany przez Szkołę Podstawową nr 1, we współpracy ze Specjalnym Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym w Skarżysku-Kamiennej.
Ten projekt łączy w sobie szereg różnych aspektów: społeczny, artystyczny i edukacyjny. Doceniliśmy w nim nie tylko efekt końcowy, czyli bardzo ważne przesłanie filmu, ale również doskonałe przygotowanie jego twórców - merytoryczne, techniczne oraz organizację pracy zespołowej w niełatwym momencie pandemii i nauki zdalnej. Nie bez znaczenia były wypowiedzi i refleksje samych zaangażowanych w projekt uczniów – bardzo dojrzałe i pełne empatii. Film można obejrzeć w YouTube:
5. Pracownia Innowacji 3LAB - prawdziwy inkubator projektów edukacyjnych, prowadzony przez uczniów z III Liceum Ogólnokształcącego im. Marynarki Wojennej RP w Gdyni.
Kolejny raz byliśmy pod wrażeniem kreatywności, profesjonalizmu i rozmachu działania uczniów z III LO im. Marynarki Wojennej RP w Gdyni. Pracownię Innowacji 3LAB tworzy 10 wolontariackich zespołów uczniów: kreatywny, druku 3D, prawny, medialny, informatyczny, współpracy międzynarodowej, d.s komunikacji, analityczny, finansowy i artystyczny. Pomimo pandemii uczniowie działający w Pracowni zrealizowali lub są w trakcie realizacji prawie 30 różnych projektów, które w dużym stopniu odpowiedziały na potrzeby dzieci i młodzieży. W ten sposób jednym z pierwszych działań Pracowni były korepetycje online. Wolontariuszom udało się przeprowadzić prawie 5500 godzin bezpłatnych zajęć dla dzieci i młodzieży. Ten projekt ze swoją innowacyjną pracownią powinien stać się wzorem dla wszystkich polskich szkół. Ci uczniowie, razem ze swoją opiekunką , pokazują, że nie ma rzeczy niemożliwych. Więcej o działaniach pracowni można przeczytać na stronie projektu: http://3-lab.pl/.
6. Rajer - literacka gra karciana, przygotowana przez maturzystów z Zespołu Szkół Plastycznych w Katowicach.
To projekt oryginalny i wyjątkowy. Pokazuje literaturę i kulturę polską ‘od ludzkiej strony’, to znaczy takiej, która nie jest nudna i męcząca, ale może zafascynować i dać inspirację do dalszych poszukiwań! Każda karta stworzona przez 5-osobową grupę projektową jest małym dziełem sztuki, bardzo precyzyjnie wykonanym a cała gra jest fantastycznie zaprojektowana. W gronie jurorskim niezwykle cenimy projekty, po których pozostaje trwały ślad. Takie, z których satysfakcję i korzyści mogą czerpać nie tylko sami twórcy, ale także inne osoby: koledzy z klasy, szkoły, uczniowie z innym miast. Już niedługo karciankę “Rajer” będzie można bezpłatnie pobrać ze strony internetowej https://rajer.pl/. Zachęcam do zapoznania się z procesem powstawania tej gry i samych kart. Uczniowie zapraszają do świata polskiej literatury w nieznany do tej pory sposób, który wciąga i intryguje, zachwycając grafiką i mechaniką.
Odwaga ma w sobie moc geniuszu!
Sześć wyjątkowych światów, sześć Złotych Grantów i wyjątkowa 11. edycja konkursu grantowego już za nami. Ale te projekty pozostaną z nami na długo. Ich ślad pozostanie także z uczestnikami, bo to projekty, w których proces był ważny. W których nauczyciele opiekunowie byli towarzyszami i mentorami, a przede wszystkimi dawali przestrzeń i wolność do działania. A w sytuacjach trudnych i kryzysowych wspierali i motywowali do dalszej pracy. I to właśnie są prawdziwi Projektanci Edukacji – pasjonaci, którzy pomimo przeszkód i porażek idą dalej. Bo „odwaga ma w sobie moc geniuszu” jak powiedział Johann Wolfgang von Goethe. I tego życzę wszystkim kolejnym uczestnikom konkursu – odwagi do działania i stawiania czoła wyzwaniom rzeczywistości, w której żyjemy.
O autorce: Marta Florkiewicz-Borkowska jest nauczycielką języka niemieckiego w Szkole Podstawowej im. Karola Miarki w Pielgrzymowicach. Edukatorka w zakresie kształtowania kompetencji cyfrowych oraz nowoczesnych rozwiązań w edukacji. Trenerka w wielu ogólnopolskich programach edukacyjnych. Autorka artykułów dotyczących wykorzystania nowoczesnych technologii oraz zastosowania arteterapii w edukacji, a także wielu innowacji pedagogicznych. Prelegentka na licznych konferencjach edukacyjnych, współorganizatorka całodniowej konferencji EduMocOnline, dyplomowana arteterapeutka. Propagatorka wykorzystywania gier planszowych, zabaw aktywizujących i metod kreatywnych w edukacji oraz łączenia offline'u z online'em. Kreatorka nowoczesnych rozwiązań w edukacji. Autorka i realizatorka innowacyjnego programu edukacyjno-rozwojowego z elementami arteterapii dla młodzieży. Fanka nauki metodą projektu, odwróconej klasy oraz design thinking. Koordynatorka wielu projektów ogólnopolskich i międzynarodowych. Działaczka społeczna. Nauczycielka Roku 2017. Należy do społeczności Superbelfrzy RP. W jej działaniach najważniejszy jest zawsze człowiek, emocje i relacje.
