Tematem czwartego webinaru Superbelfrów była współpraca z uczniami online z wykorzystaniem platformy Edmodo. Jest to bezpłatne narzędzie, które przypomina Facebooka, ale zostało zaprojektowane specjalnie dla celów edukacji i ma kilka świetnych właściwości: tworzy wspaniałą przestrzeń dla uczniów do e-uczenia się, pozwala gamifikować i „odwracać” lekcje szkolne.
Temat pracy przy pomocy platformy edukacyjnej spotkał się z bardzo dużym zainteresowaniem. Uczestnicy webinarium potrzebowali tylko kilku chwil, by oswoić się z nowym narzędziem. Już po chwili wszyscy odpowiadali na posty prowadzącego, wykonywali zadanie i cieszyli się z otrzymanych odznak. Moderatorzy webinaru, Marcin Paks i Joanna Waszkowska, zwrócili uwagę m.in. na elementy gamifikacji wplecione w platformę Edmodo. Odznaki może nie są jedynym czynnikiem motywującym dla osób wykonujących dane zadania, a mimo wszystko uatrakcyjniają proces realizacji zleconych działań.
Uczestnicy przekonali się, że platforma bezpłatnie oferuje wiele ciekawych rozwiązań zaprojektowanych pod kątem zajęć dydaktycznych. Są to, poza możliwością monitorowania postępu uczenia się danego ucznia, różnorodne aktywności, jak: notatka, quiz, zadanie, czy ankieta. Ponadto nauczyciel ma możliwość dodawania własnych materiałów do Biblioteki (uczeń również może gromadzić takie zasoby w tzw. Plecaku), co jest doskonałym rozwiązaniem dla osób realizujących zajęcia w oparciu o własne, samodzielnie stworzone dokumenty. Uczniowie mają do nich dostęp, co niesamowicie ułatwia wykonywanie zadań, ale również uatrakcyjnia bieżącą pracę na lekcji.
Każdy nauczyciel może również korzystać z zasobu filmów edukacyjnych „Edmodo Spotlight”, przygotowywanych przez nauczycieli z całego świata, którzy są użytkownikami Edmodo. Umożliwia to również wymianę doświadczeń, czy np. wyszukanie partnera do realizacji projektu. Większość aplikacji zewnętrznych jest wbudowana w Edmodo i można je dodać, korzystając ze Sklepu z darmowymi wtyczkami w platformie (Launcher), tym samym uczeń nie musi do aplikacji logować się osobno zewnętrznie, a ma ją pod ręką od razu przy wykonywaniu zadania. Bariera językowa, która w wielu sytuacjach stanowi przyczynę natychmiastowej rezygnacji z wykorzystywania narzędzia, w przypadku Edmodo bardzo szybko przestaje mieć znaczenie, gdyż obsługa platformy jest intuicyjna, o czym można było przekonać się podczas webinarium. Wkrótce się może pojawić wersja polskojęzyczna Edmodo - trwają prace nad przetłumaczeniem serwisu na język polski, w czym czynny udział bierze Marcin Paks.
Prowadzący zwracali szczególną uwagę na wysoki poziom bezpieczeństwa platformy. Zarówno zapisy w zadaniach, czy wyniki uczniów są widoczne zbiorczo wyłącznie dla nauczyciela. Edmodo umożliwia również wygenerowanie kodu dla rodzica, który może uzyskiwać informacje o pojawiających się nowych zadaniach oraz terminach ich realizacji. Nie jest możliwe więc przepisywanie przez uczniów zadań od siebie, czy upublicznianie, np. odpowiedzi innych uczniów przez członka danej grupy. Mimo to uczniowie mogą się ze sobą kontaktować – platforma ma opcję wysyłania wiadomości, prosty chat. Co więcej, Edmodo docenia poznawanie nowych osób i współdziałanie z nimi przy realizacji zadań: przyznawane są z tego tytułu specjalne odznaki. Platforma daje nauczycielowi dowolność w tworzeniu znaczków – może wykorzystać te oferowane przez Edmodo, albo wykonać samemu (Joanna Waszkowska używa np. strony www.credly.com). Podstawowe aktywności, jak zadanie czy quiz, nabierają multimedialnego charakteru, gdyż do treści polecenia można podpiąć dowolną ilość załączników lub przekierowania do linków.
Platforma ma możliwość integracji z Dyskiem Google (tym samym gromadzone zasoby w Bibliotece są podwójnie zabezpieczone) oraz tworzenie materiałów w Office Online. Po rozwiązaniu quizu nie tylko od razu oceny dodawane są do raportu, ale również wyświetlany jest arkusz trudności zadań, dzięki czemu nauczyciel widzi, które polecenie sprawiło uczniom najwięcej trudności. Wyniki równie dobrze mogą posłużyć do szybkiego nadrabiania zaległości lub uzupełniania braków, albo stanowić bazę do np. odwróconej lekcji, czy nawet być podsumowaniem projektu.
Wygodny terminarz pozwala skutecznie planować aktywności, daje również uczniom podstawę do dobrego zaplanowania sobie realizacji zadań.
Ważne jest, by praca na platformie nie była realizowana jako zastępcze miejsce w stosunku do zeszytu, czy kartki z wypracowaniem. Przede wszystkim należy uczniów oduczyć rozumienia oceny, jako źródła wyścigu szczurów. To od nauczyciela zależy, jak będzie rozliczał działania na platformie (czy za każdą pracę będzie ocena, czy zaangażowanie p działania będzie np. podnosiło ocenę końcową). Ważne jest jednak, by uwagi uczniów nie skupiać wyłącznie na ocenie. Edmodo pozwala wielokrotnie wysyłać to samo zadanie po dokonaniu jego poprawy. Dobrze jest ustalić zasady z uczniami, zgodnie z którymi przed ostatecznym terminem odesłania zadania mają oni możliwość poprawiania tego, co w nich jest błędne, gdyż otrzymują wskazówki na ten temat od nauczyciela. Początkowo taki sposób realizacji zadań może się spotkać z oporem wśród uczniów nauczonych dotąd, że liczy się przede wszystkim ocena. Edmondo daje możliwość zmiany tego myślenia, zgodnie z którym liczy się nauczenie się.
Taki uczeń, który wysłał wcześniej pracę i okazała się ona bezbłędna, cieszyć się może z faktu, że zadanie okazało się dla niego rzeczą łatwą, opanował daną sprawność. Nie powinien odczuwać złości względem innego ucznia, który wykonał zadanie, kilkukrotnie je poprawiał, a w efekcie dostał taką samą ocenę, jak wspomniany wcześniej, gdyż ceną, jaką przyszło mu zapłacić za ten stopień, jest trud włożony w nauczenie się czegoś. Możliwość oddania pracy przed czasem jest dobrowolna, dlatego ten uczeń, który na ostatnią chwilę wykona zadanie, sam sobie szkodzi, czego uczniowie działający na platformie szybko się uczą, tym samym rozumieją, że warto się przyłożyć i czegoś nauczyć, gdyż jest to doceniane. Taki model pozwala eliminować wykonywanie zadań od niechcenia. Ocenianie kształtujące można również wprowadzić już na etapie zlecania zadania, gdzie uczniowie powinni mieć jasno określoną informację dot. wymagań, jak również później otrzymywać informację zwrotną, co przy kolejnych zadaniach pozwoli im wyćwiczyć te sprawności, których jeszcze nie do końca opanowali. Co więcej, można sterować zarówno uruchomieniem się danej aktywności (przygotowana wcześniej włączy się wtedy, kiedy nauczyciel ustawi w kalendarzu), jak również ograniczyć np. czasowo rozwiązywanie quizu (np. ilość minut przeznaczonych na wykonanie) czy możliwość udzielenia odpowiedzi w zadaniu (np. zadanie blokuje dostęp po danej dacie).
Po zakończeniu właściwej części webinarium, nastąpiła ożywiona rozmowa. Okazało się, że uczestnicy są szczerze zainteresowani szczególnie tworzeniem grup. Prowadzący zasugerowali nauczycielom, by posiadali również konto „student”, dzięki któremu będą mogli monitorować, w jaki sposób uczniowie widzą dane zadanie i z czym mogą mieć problem przy jego realizacji. Wielu uczestników webinarium zgodziło się z Marcinem Paksem, że nie ma idealnej platformy do realizacji zadań, ale sposobem, by odważyć uczniów do pracy np. na Edmodo jest takie ułożenie im procesu realizacji zadań, by ich nie zniechęcić ani trudnością w obsłudze, czy zbytnim skomplikowaniem polecenia. Zasada małych kroczków doskonale pasuje do wprowadzania każdej aktywności TIK. Zaletą Edmodo jest to, że praca wykonana z daną grupą uczniów nie marnuje się, materiały nie giną, bo nie są rozczłonkowane na różne aplikacje i serwery, a zostają w jednym miejscu – Bibliotece Edmodo. Tym sposobem nauczyciel, przygotowując raz dany materiał, może go szybko edytować, uzupełniać, bez potrzeby szukania w niezliczonej liczbie miejsc. Materiały służą też uczniom przez cały etap edukacyjny – zawsze mogą sobie cofnąć zapisy na pulpicie, przejrzeć, sięgnąć do zgromadzonych w Plecaku aktywności.
Marcin Paks zwrócił również uwagę, że Edmodo nie należy traktować jako miejsca do wyłącznie testowania uczniów, a raczej jako przestrzeń przygotowania się do realizacji zadań (w tym również opracowania materiałów, które będą wykorzystywane na przyszłych lekcjach, czy też miejsce gromadzenia notatek, albo śledzenie progresu ucznia w przygotowywaniu się do lekcji). Joanna Waszkowska wskazała na możliwość wykorzystania zapisów prawnych, umożliwiających nauczycielowi rezygnację z podręczników oferowanych przez wydawnictwa na rzecz samodzielnie przygotowanych zasobów dostosowanych do programu własnego.
Platforma Edmodo świetnie się spisuje w tym zakresie, oferując przy tym całą gamę elementów wspierających ocenianie kształtujące: odznaki, możliwość komentowania, polubienia wpisu, reedycji zadania itp. Uczestnicy byli zainteresowani przećwiczeniem szczegółowych funkcjonalności platformy oraz poznaniem metody Drama Online. Nieodzowny okazał się również program Open Sancore – z pewnością przyda się do wytłumaczenia uczniom, jak działa platforma Edmodo.
Zapraszamy na filmowe podsumowanie webinaru:
Niniejszy tekst ukazał się w blogu Superbelfrów i został nieznacznie zmodyfikowany przez Marcina Polaka. Licencja CC-BY-SA.
