Wolność i odpowiedzialność od pierwszych lat nauki

Szkoły i uczelnie
Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

ImageNie ma ścisłej definicji szkół demokratycznych. W placówkach określanych tym mianem zwraca się uwagę przede wszystkim na to, że każdy uczeń sam decyduje, czego i w jaki sposób się uczy.  Uczniowie i nauczyciele na zebraniach, w których uczestniczy cała szkolna społeczność, wspólnie ustanawiają obowiązujące w szkole zasady, kierując sie mottem: jeden człowiek – jeden głos.

 

Powyższe zasady dotyczą zarówno relacji międzyludzkich w codziennym życiu, jak i zarządzania szkołą. Przyjęte przez uczniów i nauczycieli normy są potwierdzone przez powołaną w szkole judical committee, czyli rodzaj szkolnej komisji prawnej.

Przypisanie szkole określenia „demokratyczna” może sugerować, że pozostałe placówki są niedemokratyczne. Istotnie, szkoły demokratyczne są zobowiązane do przestrzegania praw człowieka i zasad samo- i współstanowienia, dysponują też wewnętrznie klarowną strukturą demokratyczną, czego nie można powiedzieć o typowych szkołach, przede wszystkim w Niemczech.

Szkoły demokratyczne istnieją na całym świecie, od 35 lat należą do nich np. szkoły Sudbury, które powstały w wielu krajach Europy. Ich nazwę przejęła szkoła Sudbury-Valley w USA (zob. D. Gribble, „Edukacja w wolności. W poszukiwaniu idealnego systemu kształcenia”, tłum. Zofia Grudzińska,  Impuls, Kraków 2005, rozdz. 4). Istnieją też inne typy szkół demokratycznych, które w swoich metodach pracy wyraźnie różnią się od pozostałych placówek. Większość uczniów zdobywa w nich dużą wiedzę, a edukacja demokratyczna rozwija świadomość odpowiedzialności wobec wspólnoty i uczy podejmowania decyzji za własne życie. Uczniowie tych placówek żyją zgodnie z wartością poszanowania innych kultur jako równoprawnych. Prawie wszyscy uczniowie są zadowoleni z czasu spędzonego w tych szkołach. Właśnie dlatego szkoły demokratyczne stanowią szczególnego rodzaju wyzwanie w systemach wielu krajów.

Politycy i pedagodzy mogą czerpać z nich wiele inspiracji w zakresie metod pracy czy rozwiązań strukturalnych. Są one szansa dla tych uczniów, którzy najczęściej są niezadowoleni z nauki w tradycyjnej szkole. Szkołom demokratycznym udaje się pokonać to, co jest powodem owego niezadowolenia, gdyż uczniowie nie są tu zmuszani ani do podejmowania określonych działań w określonym czasie, ani do uczenia się, ponieważ to oni sami decydują o tym, do czego dążą, co chcą osiągnąć, a przez to bardziej intensywnie i efektywnie włączają się w proces uczenia się.

Placówki udostępniają swoje pomieszczenia również po lekcjach. Nikt nie narzuca, jak ten czas zostanie wykorzystany i czy środowisko szkoły będzie włączone do procesu edukacyjnego jej uczniów. Wolność i odpowiedzialność stanowią bowiem cele systemu szkolnego i są wdrażane w życie od pierwszych lat nauki. Każdego roku odbywają się międzynarodowe konferencje, przygotowywane przez uczniów szkół demokratycznych. W trakcie spotkań ich uczestnicy prowadzą zajęcia przybliżające misję i cele szkół demokratycznych.

(Gazeta Szkolna, 26.09.2007)

Jesteśmy na facebooku

fb

Ostatnie komentarze

Kinga napisał/a komentarz do Nauczyciele – luka pokoleniowa
To prawda. Bardzo dobry artykuł. Młodzi nauczyciele w polskich szkołach są niemile widziani, a jeśli...
Ppp napisał/a komentarz do Polacy coraz bardziej obojętni na ekologię?
Co w tym dziwnego? Ekologia musi być wprowadzana w życie tak, by była dla ludzi prosta, tania i nie ...
Ppp napisał/a komentarz do Nauka języka obcego w polskich szkołach
Czyli nic się nie zmieniło, odkąd przestałem chodzić do szkoły - ta nadal uczy gramatyki i słówek, o...
Ppp napisał/a komentarz do Odciążenie uczniów od myślenia?
Wystarczy nie oduczać myślenia i zadawania pytań - to jednak zadanie dla podstawówek. Jeśli uczeń zg...
Stanisław Zbigniew Czachorowski napisał/a komentarz do Dawanie uczniom sensownych wyborów
Poczucie sprawstwa jest ważne. Gdy daję studentom możliwość wyboru czasem są zaskoczeni. Pozytywnie....
Stanisław Zbigniew Czachorowski napisał/a komentarz do Pomysły na efektywne i wartościowe kończenie nauki w roku szkolnym
Przydatne pomysły, niektóre stosuję, inne dopiero wypróbuję. Na studentach. Mam na myśli wszystkie t...
Ppp napisał/a komentarz do Dawanie uczniom sensownych wyborów
Dobre chęci, jak widzę, są - problem w tym, że o wszystkim WAŻNYM decyduje MEN, o mniej ważnych dyre...
Jan Soliwoda napisał/a komentarz do Po wyborach. Co dalej z polską edukacją?
2,5 milionowa Warszawa (podobnie Kraków i inne duże metropolie) miała ponad 80-procentową frekwencję...

E-booki dla nauczycieli

Polecamy dwa e-booki dydaktyczne z serii Think!
Metoda Webquest - poradnik dla nauczycieli
Technologie są dla dzieci - e-poradnik dla nauczycieli wczesnoszkolnych z dziesiątkami podpowiedzi, jak używać technologii w klasie