Każdy z nas z pewnością zna choć jednego młodego człowieka żyjącego w odrealnionym świecie Internetu, gier i wirtualnych światów. Zwykliśmy nazywać ich sieciakami... jednak czy termin ten jest adekwatny do dorastającego już pokolenia?
Świat w którym czas i przestrzeń są iluzją a prędkości nie mierzy się w skali kilometrów czy mil na godzinę lecz w tempie transmisji danych do niedawna zarezerwowany był wyłącznie dla powieści sfince fikcjon lat 80’ tych. Nie minęło wiele czasu gdy realia te stały się codziennością. Postępująca rewolucja technologii cyfrowych przyczynia się do zaniku granic dotychczas dzielących ludzi. Takie ograniczenia jak różnice narodowościowe, bariery środowiskowe czy trudności komunikacyjne zaczynają tracić na znaczeniu otwierając przed nami nowe horyzonty i możliwości. Świat ten jest areną, na której rozwijają się nowe ideologie i kształtuje nowy styl życia. W świecie tym narodził się Cyberpunk.
Etnologia
Nie przez przypadek jako ojca Cyberpunka uznawany jest William Gibson, pisarz, autor miedzy innymi powieści „Neuromancer”. Książka ta, będąca swoistą biblią Cyberpunków, rozwija wizjonerskie koncepcje sztucznej inteligencji, rzeczywistości wirtualnej, inżynierii genetycznej, wypierania tradycyjnych państw narodowych przez wielkie korporacje oraz cyberprzestrzeni, zwanej w książce matrycą na długo zanim idee te stały się często eksploatowanym motywem w kulturze popularnej (z tego źródła zapożyczono znany wszystkim „Matrix”). W swojej twórczości Gibson porusza również problem dehumanizacji świata zdominowanego przez wszechobecną i tanią technologię. W opisywanej przezeń przyszłości przemoc i wolny rynek są jedynymi pewnikami, a dystopijne elementy związane ze społeczeństwem są równoważone przez energię i różnorodność. Powieści Gibsona spopularyzowały między innymi takie abstrakcyjne pojęcie jak cyberprzestrzeń.
Ideologia i styl życia
Cyberpunk nie jest zazwyczaj utożsamiany z subkulturą a raczej z pewną ideologią i stylem życia. Oczywistym wydaje się być tu łatwo zauważalna fascynacja fantastyką naukową zarówno w postaci powieści, filmów jak i gier komputerowych. Osoby utożsamiane z tym nurtem cechują się uwielbieniem do wszelkiego rodzaju elektronicznych gadżetów, wręcz są od nich uzależnione. W ich świecie najwyższą wartością jest technologia. Aktywność życiową przenoszą w do środowiska sieciowego, które sporej mierze zastępuje im świat realny. Ważnym elementem kultury cyberpunka jest charakterystyczna muzyka. Pod względem fascynacji muzycznym cyberpunkom blisko do cybergotów (o których będzie mowa w kolejnym epizodzie). Słuchają industrialnej muzyki elektronicznej sięgającej do tradycji techno i gothiku. Jako prekursora tego nurtu muzyki rockowej uznaje się zespół The Cure z charyzmatycznym wokalistą Robertem Smithem. Na przełomie lat 80/90 to właśnie ta muzyka i styl ukształtowały styl i sposób bycia nowoczesnych subkultur z których wyewoluował Cyberpunk.
Filozofia Cyberpunka
Cyberpunk swe ideologiczne podwaliny czerpie z filozofii postmodernistów. Postmodernistyczni teoretycy głoszą nadchodzący koniec człowieczeństwa i tym samym poddają w wątpliwość wszelkie systemy wartości jako arbitralne i determinujące człowieka. Postmoderniści pragną wolności od wszelkich prawd narzuconych z góry. Moralność musi być własnym wyborem. Owa wolność według tej filozofii wypływa z odrzucenia wszelkich zabobonów - w tym rozumieniu również religii. Teorie te są zbieżne z zapatrywaniem na otaczający świat pokolenia wychowanego w obcowaniu z cyberśrodowiskiem pozbawionym ograniczeń właściwych dla realnego otoczenia. fascynacja cyberprzestrzenią wiąże się tutaj z częściowym lub całkowitym odrzuceniem hierarchii wartości właściwych dla starszego pokolenia co pociąga za sobą nieuchronny konflikt.Wszelkie ograniczenia systemu społecznego są odbierane jako uosobienie totalitaryzmu i ograniczenie wolności jednostki co przybliża cyberpunka do ruchów anarchistycznych (stąd właśnie pochodzenie terminu punk w odniesieniu do tej grupy). Filozofia cyberpunk idzie jednak o krok dalej od postmodernizmu koncentrując się na technologii komputerowej i informacyjnej. Trend ten określany jest skrótem 3M.
3M
3M - miasto, masa, maszyna. tak określana jest filozofia cyberpunka. W uproszczeniu termin ten odzwierciedla kult współczesności, techniki, postępu cywilizacyjnego, idei urbanizacji. Pamiętajmy że mówiąc o Generacji Cyberpunka mamy na myśli dzisiejszych nastolatków. Są to często dzieciaki zasiadające obecnie w ławkach gimnazjów! To własnie oni przejmują idee i wzorce tego światopoglądu. Podobnie jak ich rodzice maja oni również swoje autorytety. Wzorcami dla tego pokolenie nie są jednak takie postacie jak Ernesto "Che" Guevara, Agnes Gonxha Bojaxhiu czy Dalai Lama. Dla tych młodych ludzi ideałami są Bill Gates, Steven Paul Jobs i Mark Zuckerberg. Czy to źle? Po prostu inaczej...
Patrząc z perspektywy człowieka przełomu wieków, przedstawiciela Generacji X mam tylko nadzieję że nauczę się widzieć nasz wspólny świat Ich oczami, zrozumieć go i odnaleźć w nim cząstkę siebie.
Autor jest liderem nieformalnej inicjatywy edukacyjnej Mała Akademia Mistrzostwa Zawodowego. Niniejszy post ukazał się na blogu Superbelfrów - http://superbelfrzy.wordpress.com/2012/12/03/sieciaki-czy-cyberpunki/. Licencja CC-BY-SA.
