Każdy człowiek potrafi myśleć i uczyć się – napisała dr Caroline Leaf. A co by się stało, gdybym każdego dnia, z taką myślą podchodził/a do ucznia, współpracownika, szefa? Do siebie samego, do siebie samej?
We współczesnej pedagogice coraz częściej mówi się o środowisku, które sprzyja uczeniu się (bądź nie) w miejsce określenia proces nauczania – uczenia się. Coraz częściej przełamuję się dychotomię nauczyciel – uczeń, określeniem: osoba ucząca się. Czy oznacza to, że rola nauczyciela zanika? Że jest równa roli ucznia? Nie, zdecydowanie nie. Nauczyciel nadal jest dorosłym, wykształconym człowiekiem, który ma większą wiedzę i większe doświadczenie.
W czym zatem tkwi różnica? W świadomości, że nawet najlepszy nauczyciel nie może nauczyć nikogo niczego. Przeczytaj jeszcze raz to zdanie:
Nawet najlepszy nauczyciel nie może nauczyć nikogo niczego.
Każdy uczy się sam. Na czym zatem polega rola nauczyciela? Na optymalizowaniu czynników, które mogą proces uczenia się, poznawczego rozwoju, ćwiczenia nowych umiejętności, wspierać.
Odwołując się do klasycznej już książki W poszukiwaniu teorii nauczania, zacytuję autora. Jerome S. Bruner badając motywację do nauki, stwierdził:
Czynność uczenia się jest bezsprzecznie najbardziej charakterystyczną cechą człowieka. Skłonność do uczenia się jest w nim tak głęboko zakorzeniona, że niemal odruchowa. (Warszawa 1974, s.160)
Zatem mamy to jako pewnik – uczenie się, to nasza naturalna, ludzka cecha. Skąd zatem trudności pojawiające się w formalnej edukacji? Zwrócę uwagę tylko na jeden zakres. Kluczowe, moim zdaniem, jest:
jak się uczymy.
Egalitaryzm w edukacji to szkodliwy mit. To nie jest sprawiedliwe, że wszyscy mają wykonywać zadania w ten sam sposób, w tym samym czasie. Oraz kontrolowani z postępów w identyczny sposób. To się nie sprawdziło. Już to wiemy. Daj uczniom wybór. Na początek przynajmniej z dwóch opcji.
***
Zapraszam cię do obejrzenia mojego wystąpienia podczas INSPIR@CJI 2023 w Warszawie:
…a także do lektury pełnej wersji tekstu: Puzzle inspiracji, czyli jak tworzyć środowisko sprzyjające uczeniu się, powstał on w ramach pilotażowego wdrożenie modelu Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW).
***
Organizatorami zorganizowanej w dniach 23-24 września 2023 w Warszawie konferencji INSPIR@CJE 2023 byli: Edunews.pl, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy THINK! oraz Think Global sp. z o.o.
Partnerem merytorycznym była społeczność nauczycieli: Superbelfrzy RP.
Partnerami konferencji byli: Amazon STEM Kindloteka, Samsung Polska, Stowarzyszenie Cyfrowy Dialog, Fundacja Szkoła z Klasą & Asy Internetu, Learnetic, Centralny Dom Technologii, Herstory, Ogólnopolski Operator Oświaty oraz Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń.
Notka o autorce: Agata Baj z wykształcenia jest pedagogiem. Autorka i wydawca książki Myślografia. Poszukiwaczka instrukcji obsługi mózgu. Z walizką przemierza Polskę inspirując uczniów i nauczycieli. Niezmiennie wierząca, że edukacja może być frapująca. Należy do społeczności Superbelfrzy RP.
