Szkoła w okowach

Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times
debaty edukacyjnePolska szkoła tkwi wyraźnie w okowach XX-, a nawet także XIX-wiecznego nauczania. Właśnie nauczania, a nie edukacji, bo ta w swej naturze rodziła się pod koniec minionego stulecia i oznacza (a przynajmniej powinna), najkrócej mówiąc, integralne zespolenie działań dydaktycznych i wychowawczych, wyzwolonych od uczenia się na pamięć.
 
Zaryzykuję twierdzenie, że polska szkoła ciągle jeszcze naucza, i to pewnie często, jak za czasów króla Salomona.

O komentarzu
Ze sporym zdziwieniem, ale i dużym zainteresowaniem, przeczytałem komentarz prof. Macieja M. Susły do mojego artykułu pt. Bezsensowność uczenia się faktów i dat. Bardzo dziękuję za niego Panu profesorowi. Cieszę się, że jego treść wywołała emocje i refleksję. Pewnie pozytywne emocje i uczucia są nam w życiu bardziej potrzebne niż wielka faktograficzna wiedza - taka pięknie ulotna i bardzo zmienna. Czy przed nami gorąca dyskusja o bezsensach polskiej szkoły? Przecież rozumiem, że właśnie z ostrych, rzeczowych, mocnych dyskusji rodzi się nowe i lepsze.

Prof. Sysło jako informatyk pewnie lepiej od innych rozumie ogromną siłę Internetu i innych nowoczesnych technologii oraz to, że już dziś dla 50% Polaków korzystanie z nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych to codzienność. A jak jest z tym w polskich szkołach i uczelniach wyższych?

O rewolucji kulturalnej w edukacji
Wiem, nie tylko Polakom rewolucja kulturalna kojarzy się z chińską rewolucją czy paleniem książek, ale nie szkodzi. Cieszy fakt, że coraz więcej osób zainteresowanych budowaniem lepszej (czytaj: nowoczesnej) szkoły rozumie, że dziś nie ma odwrotu od odkładania często przestarzałych książek do lamusa i wykorzystania w większym stopniu zasobów Internetu. Niektórzy nawet mówią o potrzebie dokonania w szkole rewolucyjnych zmian, szczególnie programowych. Zgadzam się z opinią Sabiny Furgoł i Lechosława Hojnackiego, wyrażoną w artykule Nowa Podstawa Programowa starego nauczania, w którym słusznie uzasadnia się, że wprowadzana od września nowa podstawa programowa jest „nową” w dużej mierze jedynie w nazwie.

Profesor Sysło w swoim komentarzu m.in. pisze, że przerażeniem ogarnia go zawołanie: "Trzeba polską szkolę wyrwać wreszcie z okowów XIX i XX wiecznej edukacji. (...)", na co odpowiada: "Nieuchronnie szykuje się rewolucja kulturalna w edukacji połączona z paleniem książek i ich autorów oraz stawianiem pomników Internetowi.” To przerażenie jest chyba na wyrost, a Internet pomników nie potrzebuje. A książek palić nie trzeba - wystarczy niektóre, te mało użyteczne, często „wodniste”, wysłać nie tyle do lamusa, co raczej do bibliotek i archiwów. Wiele moich kiedyś ulubionych książek i akademickich podręczników od dawna leży w rupieciarni. Jej zasoby szybko rosną.

Lepiej wspierać innowacyjnych nauczycieli pragnących zbudować szkołę na miarę XXI wieku, a przerażenie zamienić na pozytywne spojrzenie na wyzwania i konieczności zmian w systemie oświaty.

O szkoleniu w starych okowach
W poprzednim tygodniu byłem na ciekawym szkoleniu nt. wdrażania i wykorzystywania interaktywnej tablicy i wizualizera w doskonaleniu nauczycieli. I co? Podobało się, ale … Na szkoleniu była „mowa i pokaz” o bardzo nowym środku dydaktycznym, który daje tak wiele różnorodnych możliwości ciekawego organizowania uczenia się i pracy nad sobą, ale wykorzystano je zupełnie tradycyjnie. Pokaz - informacja - pokaz - informacja! Oczywiście pytania można było zadawać. Na koniec szkolenia pokaz możliwości sprawdzenia wiedzy uczniów przez naciskanie odpowiedzi - fajnie, jak w telewizji, ale temat testu, oczywiście, czysto pamięciowy - „Najważniejsze daty z historii Polski” - czyli „czysta pamięciówa”. Trzeba poważnie zastanowić się, w jaki sposób znaleźć takie zastosowanie dla tablicy interaktywnej, aby nie wyręczała ona tylko nauczyciela przekazujacego w tradycyjny sposób wiedzę faktograficzną.

O nowoczesnej edukacji
Trzeba nam zrozumieć, że nowoczesna edukacja to nie nauczanie w rozumieniu: wykładanie, informowanie, pouczanie, wyjaśnianie, moralizowanie, manipulowanie, „górowanie” nauczyciela, urabianie niewyrobionych itd. - a raczej:
1.
wywieranie pozytywnego wpływu na ludzi (nie zapamiętywanie faktów i dat),
2.
organizowanie uczenia się w „ludzkich” warunkach (nie tradycyjne wykładanie),
3.
spotkanie, rozmowa, dialog doświadczonego z mniej doświadczonym (nie monolog nauczyciela),
4.
integralne zespolenie działań dydaktycznych i wychowawczych (nie manipulowanie poglądami),
5.
interaktywność i dobra komunikacja podmiotów edukacji (nie „belferstwo”), itd.

Jak mogłaby wyglądać dyskusja między uczniami na wybrany temat historyczny bez znajomości dat i faktów? Taka dyskusja, ale partnerska, życzliwa i merytoryczna, nie „belferska” i nie taka, jak się ogląda w telewizji - jest możliwa i może być bardzo interesująca dla obu stron. Proponuję spojrzeć, jakie ogromne możliwości aktywizacji uczących się dają metody aktywizujące. Pisałem o tym na przykłąd w artykule Nauczanie historii do lamusa. Próbujmy przerażenie tym „nowym” wysłać do lamusa i uwolnić w sobie pozytywne emocje, aby jak najskuteczniej korzystać z możliwości, które daje nam technika, społeczności i nowe metody nauczania.
 

Jesteśmy na facebooku

fb

Ostatnie komentarze

Nauczyciel napisał/a komentarz do „Sieciaki” i niebezpieczne kontakty online
Popieram takie inicjatywy. Trzeba edukować rodziców i dzieci, ale coraz ciężej uciec z sieci...
Jest koniec roku i chętnie dajemy się ponieść iluzji że od nowego roku szkolnego wszystko będzie lep...
Piotr napisał/a komentarz do EjAj z lodówki
Mam podobne przemyślenia, ciekawe czy to nadmuchana bańka ;)
W sprawie wf mam inna uwagę. Wf to przedmiot specyficzny. Nauczyciele wf nie pracują w domu, ich obo...
Bardzo ciekawe i trafne spostrzeżenia, widać dobre analityczne podejście i obiektywność. Warto, aby ...
Zaufanie uczniów i nauczycieli w szkole wymaga także zaufania władz do nauczycieli - czyli tworzenia...
Michał napisał/a komentarz do Edukacja w dialogu z AI
Doceniam refleksyjne podeście do AI w edukacji :)
Ahh... skandynawia to w ogóle ma swój klimat

E-booki dla nauczycieli

Polecamy dwa e-booki dydaktyczne z serii Think!
Metoda Webquest - poradnik dla nauczycieli
Technologie są dla dzieci - e-poradnik dla nauczycieli wczesnoszkolnych z dziesiątkami podpowiedzi, jak używać technologii w klasie