Współczesny świat w coraz mniejszym stopniu jest pewny i przewidywalny. Coraz częściej jesteśmy zaskakiwani różnymi zjawiskami i wydarzeniami, których nie potrafiliśmy przewidzieć. W takim świecie powinniśmy zwracać uwagę na to, że edukacja musi prowadzić nieprzerwanie do nabywania nowych umiejętności, które pozwolą adaptować się do ciągle zmieniających się warunków – uważa Mark Prensky, amerykański pisarz, badacz mediów i internetu, specjalizujący się w tematyce edukacyjnej.
Zdaniem Prensky’ego nastąpiło coś, co dotąd nie miało miejsca – dzięki internetowi umysły w różnych częściach świata potrafią połączyć swoje siły i pracują razem nad rozwiązaniami problemów współczesności. W takim świecie musimy zmienić podejście do indywidualnej edukacji.
Jak przyznaje Prensky, choć zajmuje się edukacją od wielu lat, „uczenie się” jako cel szkoły i edukacji zaczyna być dla niego źródłem frustracji. Uczenie się bowiem służy do czegoś, a tym czymś jest „stawanie się” kimś (becoming). To jest prawdziwy i długofalowy cel edukacji. O tym za mało rozmawiamy w szkołach – uważa Prensky, chyba jedynie w najbardziej prymitywnym ujęciu – jakiej uczelni „staniesz się” studentem…
Mając „stawanie się” jako najważniejszy cel przed sobą, możemy lepiej radzić sobie z niepewnością w naszym życiu. Możemy także bardziej świadomie wykorzystać zasoby i narzędzia, które nam towarzyszą na co dzień – choćby nowoczesne technologie. To dobra wiadomość – pojawia się coraz więcej produktów, dzięki którym możemy zwiększać swój potencjał i możliwości, brać udział w wydarzeniach, w których dotąd nie mogliśmy uczestniczyć i tworzyć nowe rzeczy, których dotąd nie robiliśmy.
Prawdopodobnie na całym świecie są miliony osób, które ukończyły szkołę nie stając się tymi osobami, którymi mogłyby się stać. To w pewien sposób marnotrawienie potencjału ludzkiego. Nie ma – jak zaznacza Prensky – oczywiście niczego złego w tym, że uczymy się w szkołach. Istotne jest raczej stawianie pytań i poszukiwanie odpowiedzi: kim chcę być? Co chciałbym robić? Kim mogę „stawać się”? Co jest ważne dla mnie i dlaczego? Jaką drogą muszę podążać do mojego celu?
Prensky uważa, że szkoły i system edukacji nie może za bardzo skupiać się na uczeniu się / nauczaniu. To nie jest cel sam w sobie, a jedynie środek wiodący do rozwoju indywidualnego potencjału ucznia. System szkolny powinien zmieniać programy nauczania w taki sposób, aby w większym stopniu kształtowały umiejętności: krytycznego myślenia, skutecznego działania, kształtowania dobrych relacji międzyludzkich i wreszcie osiągania postawionych celów / kończenia zadań.
Opracowano na podstawie wystąpienia Marca Prensky’ego dla uczestników konferencji „E-wyzwania. Rola samorządów w budowaniu szkoły jutra” oraz artykułu „The goal of education is becoming” (Education Week, 6.05.2014).
(Notka o autorze: Marcin Polak jest twórcą i redaktorem naczelnym Edunews.pl, zajmuje się edukacją i komunikacją społeczną, realizując projekty społeczne i komercyjne o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. Jest również członkiem grupy Superbelfrzy RP).
