Z punktu widzenia dorosłego dzieci to irracjonalne, skupione na sobie i niezbyt mądre stworzenia. Tymczasem można je raczej porównać do „działu badań i rozwoju gatunku ludzkiego”, podczas gdy dorośli zajmują się „produkcją i zarządzaniem”.
Porównania tego użyła Alison Gopnik, profesor psychologii i filozofii na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, która w swoich publikacjach, a także podczas wystąpienia w ramach TED, opisuje swoje wnioski z badań nad umysłami najmłodszych. Twierdzi, że zdolności dzieci do myślenia nie są – jak się wydaje nam dorosłym – ograniczone, ale wręcz przeciwnie, przypominają te obserwowane wśród naukowców, którzy nieustannie stawiają hipotezy, sprawdzając ich prawdziwość w wymyślnych eksperymentach, posługują się w praktyce obliczeniami statystycznymi. Na te skomplikowane badania świata nakłada się nie mniej ważna nauka rozumienia innych ludzi, budowania relacji, rozpoznawania uczuć i potrzeb. Jako gatunek ludzki używamy więc mózgu w sposób bardzo żywy, skomplikowany i twórczy zanim w ogóle zdajemy sobie z tego sprawę.
Dzieciństwo jest okresem wytężonej pracy małego człowieka, który musi wyposażyć się w ogromne zasoby wiedzy i umiejętności, które następnie wykorzysta jako dorosły. Ewolucyjnie nasze mózgi dojrzewają tak długo, ponieważ są niezwykle skomplikowanymi i elastycznymi narzędziami. Dzieciństwo zostało więc stworzone jako czas ochronny – gwarantowany przez opiekę dorosłych – i zarezerwowany do uczenia się.
Co więcej – Alison Gopnik formułuje tezę, że to niemowlęta i dzieci są w rzeczywistości bardziej świadome niż my jako dorośli. Ich otwartość, nieskrępowana i szeroka uwaga, nieszablonowe myślenie to cechy, których doświadczamy w okresie dojrzałości bardzo rzadko. Jak mówi w swoim wystąpieniu: więc jak to jest być dzieckiem? To jak być zakochanym, po raz pierwszy w Paryżu, po trzech podwójnych espresso.
Zachęcamy do zapoznania się z jej wystąpieniem na TED, gdzie w skrótowej formie relacjonuje wyniki swoich badań nad sposobem, w jaki dzieci uczą się i myślą:
Alison Gopnik - profesor psychologii i filozofii na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, jest międzynarodowym liderem w badaniach sposobów uczenia się i rozwoju dzieci. Po polsku ukazały się jej dwie książki: Dziecko filozofem. Co dziecięce umysły mówią nam o prawdzie, miłości oraz sensie życia (2010) i Naukowiec w kołysce. Czego o umyśle uczą nas małe dzieci (2004).
***
Notka o autorce: Małgorzata Kowalczuk jest członkiem e-redakcji Edunews.pl, koordynatorką programów edukacyjnych z wykorzystaniem nowoczesnych technologii informacyjnych w warszawskiej Fundacji Think!, autorką tekstów o nowoczesnej edukacji, ekspertem Szkoły z Klasą 2.0, współautorką interaktywnych pakietów edukacyjnych do nauczania m. in. wiedzy o społeczeństwie i podstaw przedsiębiorczości.
Ostatnie komentarze
Jestem również przeciwniczką "testowania". Swoim trzecioklasistom staram si...