Muzyka łagodzi obyczaje

Muzykowanie trzeba upowszechniać

Muzykę klasyczna i inną upowszechnia się na dość szeroką skalę i w bardzo różny sposób. A samo muzykowanie młodych? Promocji dobrej muzyki klasycznej i innej poświęca się wiele uwagi i różnych akcji. Jednym z ciekawszych pomysłów była prezentowana kilka lat temu Muzykoteka szkolna. Nie jest pierwszym projekt upowszechniającym klasyczną muzykę wśród dzieci i młodzieży, ale wyróżnia się innowacyjnością i bogactwem narzędzi edukacyjnych, które nauczyciele mogą wykorzystać w swojej pracy z uczniami.

Ten portal – dla przypomnienia - to internetowy serwis służący edukacji muzycznej stworzony przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Udział w przygotowaniu tego projektu miało wielu pedagogów, socjologów i muzykologów, a realizuje go Narodowy Instytut Audiowizualny. Ideę tego przedsięwzięcia prezentuje się w różny sposób już od grudnia 2011 r., ale czy nauczyciele różnych szkół znają ten projekt i jego zawartość? A przede wszystkim, czy wykorzystują na lekcjach?

Muzyka podczas uczenia się

Muzyka jest ważna dla bardzo wielu ludzi. Także uczenie się przy niej jest istotne dla wielu. Osobiście, nie wyobrażam sobie koncentracji na pisaniu czy rozwiązywaniu jakiegoś problemu bez udziału muzyki, najczęściej są to dźwięki utworów Mozarta, Vivaldiego i Czajkowskiego. One inspirują i dziwnie napinają mózgowe napięcie. Warto sprawdzić na samym sobie to wywieranie wpływu muzyki na własny mózg i przekonać się, jaka muzyka dla mnie ma koncentrujący, inspirujący i motywujący charakter.

Może warto też przypomnieć nauczycielom, że uwagę uczących się skupiają liczne wychowawcze walory bezpośredniego kontaktu z muzyką podczas intelektualnej pracy uczniów. Wskazują na to różne edukacyjne i metodyczne artykuły oraz sama dydaktyka. Na przykład Ewa Woźniczka (2010) w artykule pt. "Muzykoterapia w aktywizowaniu dzieci nieśmiałych" - upowszechnionym kilka lat temu w miesięczniku „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” - wskazuje na możliwości i sposoby aktywizowania uczniów przy pomocy słuchania muzyki podczas zajęć szkolnych. Dotyczy przede wszystkim inspirowania dzieci nieśmiałych i wyciszonych. Ważne w tym jest:

1. koncentrowanie uwagi i myśli na danej sprawie,
2. odczuwanie przyjemności podczas koncentracji i wysiłku,
3. skupianie się na słuchaniu i uświadomienie sobie, że ono powinno mieć pierwszeństwo przed mówieniem,
4. uświadomienie sobie samemu, że mój wysiłek także potrzebuje wsparcia.

Muzykowanie w cyfrowej szkole

Muzykoteka szkolna wpisała się w projekt przygotowywany w MEN, tzw. Cyfrową szkołę, który zapowiada cyfrową rewolucję w nauczaniu i uczeniu się. Strategia dotyczy przede wszystkim nabywania technologicznych kompetencji przez uczniów i uczenia się przez całe życie. Chodzi o to, żeby na każdej, albo przynajmniej na wielu lekcjach było możliwe korzystanie z zasobów Internetu i z takich właśnie programów, jak „Muzykoteka szkolna”.

Momentem przełomowym w tym przedsięwzięciu jest jednak zmiana mentalności nauczycieli. W projektowanych zmianach, tj. w budowaniu cyfrowej szkoły, nie powinno brakować zadań skierowanych na przebudowanie mentalności nauczycieli i oświatowych decydentów. Szkole dziś potrzebni są nowocześnie wykształceni i silni nauczyciele, bo: Edukacja potrzebuje mocnych osobowości (Patrz: Edunews.pl z 15.06.2009). Ale ona także potrzebuje ludzi wrażliwych na potrzeby potrzebujących, którzy są obok nas. Jej także potrzebne są nowoczesne innowacje edukacyjne, które przede wszystkim:

1. Wprowadzą nowe treści kształcenia --> Zbudują nowoczesną podstawę programową!
2. Wykorzystają zasoby Internetu --> Zbudują nowoczesną dydaktykę epoki cyfrowej!
3. Promują nowoczesny styl pracy szkoły --> Potrzebny jest nowy styl pracy nauczycieli!

Możliwości uwrażliwiania młodego pokolenia

Możliwości uwrażliwiania uczniów w szkole na wartości jest sporo. W tym projekcie także chodzi właśnie o uwrażliwianie na piękno klasycznej muzyki i wykorzystanie zasobów Muzykoteki szkolnej. Umożliwia ona organizowanie muzycznych zajęć szkolnym w nowy, dla uczniów ciekawy sposób. Edukacja muzyczna - artystyczna, z wykorzystywaniem TIK - nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych, powinna pomóc poszerzyć i wzmocnić wrażliwość młodych ludzi.

Można powiedzieć, że głównym celem całego projektu jest dotarcie do jak największej liczby uczniów i nauczycieli oraz zainteresowanie ich muzyką, przede wszystkim klasyczną. Uczestników projektu nie szukano w szkołach muzycznych wśród fanów muzyki klasycznej, wręcz przeciwnie, chodziło o pokazanie tym, którzy na początku mówili, że jej nienawidzą, że można naprawdę ją polubić” umieszczonych na portalu. Z filmów umieszczonych n portalu użytkownicy dowiedzą się m.in. tego, w jaki sposób zapisuje się i odczytuje muzykę. Mogą także wysłuchać utworów muzyki poważnej. Dla najmłodszych przygotowano gry muzyczne, dzięki którym będą uczyć się rozpoznawania dźwięków. Nie zabrakło także informacji nt. kompozytorów, instrumentów oraz epok muzycznych.

Muzyka dla zbuntowanych

Możliwości tego innowacyjnego i jedynego tego typu portalu w Europie zaprezentowano już kilka lat temu. Teraz czas na szersze upowszechnienie tych możliwości. Uruchomieniu portalu Muzykoteka Szkolna towarzyszyła (m.in. na Facebooku) kampania popularyzująca muzykę klasyczną wśród młodzieży. Być może zainteresuje ona niejednego zbuntowanego nastolatka i pokaże, że klasyka również może być ciekawa. Wielu dziś przecież pyta: Jak pracować z buntującą się młodzieżą? (Patrz: Edunews.pl z 14.09.2011).

Muzykoteka szkolna to kolejny projekt związany z edukacją artystyczną po zainaugurowanej w 2009 r. akcji Filmoteka szkolna, którą nauczyciele już dobrze znają. Adresatami Muzykoteki szkolnej są uczniowie klas IV-VI szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz nauczyciele, którzy mogą wykorzystywać te zasoby podczas prowadzenia zajęć. Jej program składa się z materiałów także filmowych dostosowanych do wieku uczniów. Całość zamieszczona jest na portalu internetowym www.muzykotekaszkolna.pl. Część materiałów dla nauczycieli - seria 21 filmów i scenariusze lekcji - będzie dostępna po zalogowaniu, pozostałe udostępniane są w systemie otwartym. Warto próbować i wykorzystywać!

(Notka o autorze: dr Julian Piotr Sawiński, nauczyciel konsultant Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie, członek zespołu e-Redakcji Edunews.pl)