Rzeczywistość, która nas otacza, do niedawna była określana mianem VUCA. Akronim ten dotyczy czterech cech otoczenia, które mają wpływ na nasz sposób pracy to: V – zmienność, U – niepewność, C – złożoność, A – niejednoznaczność. Priorytetem jest tutaj elastyczność, czyli umiejętność przystosowania się do istniejących warunków. Wymaga to czasu, wysiłku intelektualnego i nowych kompetencji.
Naukowcy obliczyli, że obecne pokolenie, uczące się w szkołach, jednego dnia otrzymuje więcej informacji niż jego rówieśnicy 100 lat temu przez całe życie. Od 2020 roku świat, w którym przyszło nam żyć określa się (angielskim) akronimem BANI. B – kruchy, A – niespokojny, N – nieliniowy, I – niezrozumiały. BANI jest oparty na naszej świadomości, uważności i intuicji. Kruchość będzie wymagała od nas większej odporności na wstrząsy; niepokój będzie wymagał większej uwagi, empatii i zrozumienia swoich myśli, emocji oraz sygnałów płynących z ciała. Ze względu na nieliniowość tego świata będziemy potrzebowali więcej kontekstów, a nade wszystko więcej czasu, aby przyzwyczaić się do nowych warunków. Cenna okaże się też umiejętność korzystania z intuicji, aby móc zrozumieć otaczający nas świat. W takim świecie przyszło nam, naszym dzieciom i uczniom żyć. Poza tym, współczesny świat jest pełen możliwości, ale i absurdów czy polaryzacji.
Tempo życia, chaos i ogrom wiedzy powodują, że młody człowiek, stymulowany przez mnóstwo bodźców, gubi się w otaczającym go świecie. Warto, aby każdy dorosły zadał sobie pytanie: Czy chciałby wejść w rolę ucznia w obecnym czasie?
Niektórym dorosłym wydaje się, że skoro ten świat ma tyle fascynujących możliwości, to młodym powinno żyć się lepiej i łatwiej. A to nie do końca nieprawda. Te możliwości też przytłaczają, prowadzą do frustracji, permanentnych lęków, a to z kolei idzie w kierunku dekoncentracji, braku pewności siebie, demotywacji.
Pandemia podkreśliła przede wszystkim problem niskiego poczucia własnej wartości u młodych ludzi. Ogromny wpływ na samoakceptację mają też media społecznościowe.
- 80% dziewcząt z niską samooceną własnego wyglądu unika spotkań rodzinnych, towarzyskich, nie angażuje się w rozwój swoich umiejętności poza domem.
- 75% dziewcząt ma problemy związane z odżywianiem.
- Ponad połowa dzieci w Polsce nie lubi siebie.
Ciekawe badania na ten temat zaprezentowała również Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę. Warto się z nimi zapoznać.
To tylko niektóre fakty na temat stanu psychicznego naszych dzieci. Proszę zwrócić uwagę na samookaleczenia i próby samobójcze. Statystyki są przerażające.
Co możemy zrobić na poziomie szkoły? Po pierwsze, wprowadzić psychoedukację do szkół. Warto wykorzystywać potencjał godzin wychowawczych do tego, aby rozmawiać z młodymi ludźmi o samoakceptacji, o ciałopozytywności, emocjach, relacjach, działaniu, poczuciu własnej wartości, świadomości swoich mocnych i słabych stron. Im bardziej świadomi swojego ciała, emocji i mocnych stron będą młodzi ludzie, łatwiej im będzie zaakceptować siebie oraz swoje wybory i związane z nimi konsekwencje. Po drugie, warto zwrócić uwagę na komunikaty, które kierujemy do ucznia/uczennicy, kiedy dajemy informację zwrotną o osiągnięciach edukacyjnych. Po trzecie, stawiajmy na pozytywne wzmocnienie. Po czwarte, angażujmy do działania w przestrzeni szkolnej. Po piąte, nauczmy dzieci i młodzież wdzięczności, bo to najtańszy bilet do szczęścia.
Kto powinien przygotować młodych ludzi do życia w świecie BANI? My – dorośli, my – społeczeństwo, my – rodzice i nauczyciele. Zapraszam do obejrzenia mojego wystąpienia na INSPIR@CJACH 2022:
***
Organizatorami zorganizowanej w dniach 24-25 września 2022 w Warszawie konferencji INSPIR@CJE 2022 byli:
Edunews.pl, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy THINK! oraz Think Global sp. z o.o.
Partnerem merytorycznym była społeczność nauczycieli: Superbelfrzy RP.
Partnerem strategicznym konferencji był: Microsoft Polska.
Partnerami konferencji byli: Amazon STEM Kindloteka, Fundacja Szkoła z Klasą & Program Asy Internetu), Learnetic, Wydawnictwo Nowa Era, Photon Entertainment, Samsung & Program Solve for Tomorrow, Stowarzyszenie Cyfrowy Dialog oraz Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń.
Notka o autorce: Anna Konarzewska jest edukatorką, polonistką i wieloletnią wychowawczynią. Blogerka Być nauczycielem…. Autorka książek: "Być (nie)zwykłym wychowawcą" (2019) oraz "(Nie)zwykłych spotkań. Wokół godzin wychowawczych" (2022). Publikacje zostały opatrzone patronatem Polskiego i Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka oraz Instytutu Praw Dziecka im. Janusza Korczaka.
