Od 1985 r. wydawcy magazynu The Futurist próbują przewidzieć najważniejsze trendy i idee w rozwoju świata. Do tej pory udało się im przewidzieć m.in. pojawienie się Internetu, powstanie wirtualnych światów, czy koniec Zimnej Wojny. Oto 10 prognoz z Raportu 2009, które mogą skłaniać do refleksji nad tym, jak będzie zmieniała się nauka i uczenie się w przyszłości.
1. Do 2030 r. wszystko co mówisz i robisz będzie nagrywane. Już w 2010 r. można się spodziewać pojawienia się nanourządzeń, które będą towarzyszyć nam na co dzień. Będą one się komunikować ze sobą (i umożliwią inwigilację). Będziemy mieć nanoimplanty, które ułatwią poruszanie się w sieci. Każdy z nas będzie miał unikalny adres IP. Wszystkie nasze rozmowy będą mogły być odtworzone przez towarzyszące nam na każdym kroku urządzenia.
2. Bioprzemoc będzie stanowiła największe zagrożenie, głównie z powody powszechnej dostępności technologii. Nowe dyscypliny nauk (np. genomika, nanotechnologia czy inne mikronauki) stwarzają wielkie możliwości dla bioataku. Bakterie i wirusy będą modyfikowane, aby zwiększać swoją zabójczą siłę i omijać kuracje antybiotykowe. Również duże zagrożenie stwarza rozwój nanotechnologii wojskowej. Konsekwencje wykorzystania nanotechnologii na polu bitwy będzie powodowało znacznie większe straty niż w przypadku broni konwencjonalnej, może również oddziaływać na przyszłe generacje.
3. Królowanie samochodów na drogach dobiega końca. Rozwój bezprzewodowej komunikacji spowoduje zmniejszenie potrzeby podróżowania, latające bezzałogowe statki zastąpią ciężarówki, a rządy zaczną wprowadzać administracyjne ograniczenia liczby pojazdów na jedno gospodarstwo domowe (szacunki przewidują obecność 3 mld samochodów na drogach świata w 2025 r.).
4. Rozwój kariery i kierunki studiów podlegać będzie coraz większej specjalizacji. Ten trend już jest widoczny. Gwałtowny wzrost liczby kierunków studiów dostępnych dla współczesnych studentów zapowiada pogłębienie procesu specjalizacji. Zamiast po prostu studiować biznes, studenci będą wybierać kierunki niszowe, w tym wypadku np. zrównoważony biznes, analizy strategiczne czy przedsiębiorczość. Pojawiać się będą nowe kierunki, przykuwające uwagę studentów swoją odmiennością, wynikające z rozwoju neuronauk, nanotechnologii, dyscyplin związanych z komputerami i technologiami cyfrowymi, czy nawet sztuka komiksowa (w USA wzrost rynku komiksów od 2006 r. wyniósł 12%).
5. Raczej nie powstanie w najbliższym czasie jeden światowy system prawa, ale można się spodziewać, że wszystkie krajowe systemy prawa będą zsieciowane. Już powstała Globalna Sieć Informacji Prawnej (GLIN), która do 2010 r. obejmie ponad 100 państw. Ta baza danych umożliwi lepsze zrozumienie różnic pomiędzy systemami prawnymi i sprzyjać będzie lepszej pokojowej współpracy pomiędzy państwami.
6. Wiedza zawodowa nabyta w procesie kształcenie będzie dezaktualizowała się prawie natychmiast po skończeniu nauki. Większość zawodów będzie wymagała stałego wysiłku kształcenia i uzupełniania na bieżąco wiedzy. Edukacja w trakcie pracy będzie dotyczyła praktycznie każdego pracownika – zawsze duża część zatrudnionych będzie znajdowała się na etapie przekwalifikowania i/lub uzupełniania wiedzy i umiejętności.
7. Państwa będą ścigać się w dziedzinie biomedycyny i genetyki, w taki sam sposób jak do tej pory konkurowały o podbój kosmosu. Zainwestowano już w te dziedziny gigantyczne pieniądze. Jesteśmy gotowi do nowej formy rywalizacji pomiędzy państwami.
8. Współczynnik urbanizacji do 2030 r. wyniesie 60% powierzchni świata. Ponieważ coraz więcej osób przenosi się do miast, lub rozwój miast pochłania okoliczne miejscowości, procesy urbanizacyjne będą pogłębiać już trudne do rozwiązania problemy socjoekonomiczne i ekologiczne. Częstsze w miastach będą epidemie, głównie z powodu pogarszania się warunków sanitarnych. Globalnego ocieplenia raczej możemy dopiero się spodziewać.
9. Na Bliskim Wschodzie wpływ religii na życie publiczne będzie się osłabiał, z kolei w Chinach będzie się zwiększał. Badania naukowe potwierdzają, że poparcie dla religijnych przywódców w takich krajach jak Irak spada. Z kolei w wyniku zwiększenia aktywności ekonomicznej i procesów globalizacji, w Chinach należy spodziewać się odwrotnego trendu.
10. Do 2030 r. 83% powierzchni świata będzie posiadało dostęp do energii elektrycznej. W 1970 r. było to 40%, w 2000 r. 73%. Przyczyni się to do podniesienia standardów życia i ułatwi dostęp do światowych zasobów produktów i usług.
(Notka o autorze: Marcin Polak jest twórcą i redaktorem naczelnym Edunews.pl, zajmuje się edukacją i komunikacją społeczną, realizując projekty społeczne i komercyjne o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym)
