Kiedy pomożemy naszym uczniom w tym, aby stali się bardziej pewni siebie i mieli poczucie kompetencji w zakresie uczenia się, wtedy nie tylko pomagamy im w krótkoterminowych osiągnięciach w szkole, ale dajemy im umiejętności przydatne na całe życie. W obliczu szybko zmieniającego się świata – umiejętność ciągłego uczenia się i doskonalenia jest kluczowa.
Pytanie zawarte w tytule zazwyczaj wywołuje ironiczny uśmiech podczas szkoleń. Lecz za tym pytaniem kryje się poważny problem. Jeśli akcent postawimy na tym „jak można lepiej nauczać przedmiotu?” – wtedy odpowiedzialność i wysiłek oczywiście leży po stronie nauczyciela. Jeśli z kolei akcent zostanie położony na tym „jak możemy pomóc naszym podopiecznym, aby stali się lepszymi uczniami?” – wtedy wkraczamy na scieżkę kształcenia samo-nauczających się uczniów, uczniów odpowiedzialnych za własne uczenie się.
Kluczowa rzecza w Przyspieszonym Nauczaniu – a zwłaszcza w przypadku programu "C.H.A.M.P.S. - Naucz się uczyć" – jest jak uczyć się efektywnie, jak opanować umiejetność uczenia się. Czegokolwiek!
W Przyspieszonym Nauczaniu – etap pierwszy, polega na tym, aby zapoznać uczniów z podstawowymi informacjami na temat zasad działania mózgu oraz koncepcją, że każdy człowiek ma preferowany przez siebie styl uczenia się, taki który jest dla niego najwygodniejszy. Uczniom wzrasta motywacja do nauki, kiedy się dowiadują iż efektem dopasowania sposobów uczenia się do indywidualnych potrzeb i preferencji uczacego się jest to, że zdobywanie wiedzy i umiejętności staje się szybkie, łatwe, przyjemne i skuteczne. To jest dla nich optymistyczna wiadomość!
Kolejny etap polega na samodzielnej diagnozie własnego profilu uczenia się. W tym celu uczniowie używaja interaktywnego testu wbudowanego w program C.H.A.M.P.S. (program ten można znaleźć na www.acceleratedlearning.com i zainstalować w sieci komputerowej w szkole lub na komputerach indywidualnych). Test stylu uczenia się bazuje na teorii Wielorakiej Inteligencji Howarda Gardnera z Uniwersytetu Harvarda [patrz: Inteligencje wielorakie w klasie].
Gardner zakwestionował zasadność dotychczasowego myślenia o inteligencji, tej którą mierzą testy IQ. Opisał osiem inteligencji: logiczno/matematyczną, lingwistyczną, interpersonalną, fizyczną, wizualno/przestrzenną, muzyczną, intra-personalną (reflektywną) oraz ekologiczną.
C.H.A.M.P.S. to akronim opisujący 6 etapów, które wyróżniamy w procesie uczenia się. Kiedy uczniowie mają już swiadomość, jaki jest ich profil inteligencji, program ten umożliwia wybór technik uczenia się, zapamiętywania, motywowania oraz przyswajania wiedzy, które będą dla nich najbardziej odpowiednie. Pakiet ten zawiera także praktyczne porady dla nauczycieli na temat samych metod nauczania oraz sugestie, jak je wdrażac w codziennej praktyce w klasie.
C.H.A.M.P.S.:
Kluczowa rzecza w Przyspieszonym Nauczaniu – a zwłaszcza w przypadku programu "C.H.A.M.P.S. - Naucz się uczyć" – jest jak uczyć się efektywnie, jak opanować umiejetność uczenia się. Czegokolwiek!
W Przyspieszonym Nauczaniu – etap pierwszy, polega na tym, aby zapoznać uczniów z podstawowymi informacjami na temat zasad działania mózgu oraz koncepcją, że każdy człowiek ma preferowany przez siebie styl uczenia się, taki który jest dla niego najwygodniejszy. Uczniom wzrasta motywacja do nauki, kiedy się dowiadują iż efektem dopasowania sposobów uczenia się do indywidualnych potrzeb i preferencji uczacego się jest to, że zdobywanie wiedzy i umiejętności staje się szybkie, łatwe, przyjemne i skuteczne. To jest dla nich optymistyczna wiadomość!
Kolejny etap polega na samodzielnej diagnozie własnego profilu uczenia się. W tym celu uczniowie używaja interaktywnego testu wbudowanego w program C.H.A.M.P.S. (program ten można znaleźć na www.acceleratedlearning.com i zainstalować w sieci komputerowej w szkole lub na komputerach indywidualnych). Test stylu uczenia się bazuje na teorii Wielorakiej Inteligencji Howarda Gardnera z Uniwersytetu Harvarda [patrz: Inteligencje wielorakie w klasie].
Gardner zakwestionował zasadność dotychczasowego myślenia o inteligencji, tej którą mierzą testy IQ. Opisał osiem inteligencji: logiczno/matematyczną, lingwistyczną, interpersonalną, fizyczną, wizualno/przestrzenną, muzyczną, intra-personalną (reflektywną) oraz ekologiczną.
C.H.A.M.P.S. to akronim opisujący 6 etapów, które wyróżniamy w procesie uczenia się. Kiedy uczniowie mają już swiadomość, jaki jest ich profil inteligencji, program ten umożliwia wybór technik uczenia się, zapamiętywania, motywowania oraz przyswajania wiedzy, które będą dla nich najbardziej odpowiednie. Pakiet ten zawiera także praktyczne porady dla nauczycieli na temat samych metod nauczania oraz sugestie, jak je wdrażac w codziennej praktyce w klasie.
C.H.A.M.P.S.:
C – (od ang. Confidence) pewność siebie – strategie mentalnego przygotowania się do nauki. Techniki samomotywacji i redukcji stresu, stawiania sobie celów oraz zarządzania czasem. A propos redukcji stresu: nauczyciele mogą na przykład rozdać uczniom czerwone i zielone kartki. Jesli w trakcie zajęć uczeń czegoś nie będzie rozumieć podniesie rękę z czerwoną kartka – jest to mniej stresujace niż jakby miał powiedzieć na głos „nie rozumiem”.
H – (od ang. Home in on the Facts) koncentrowanie sie na faktach. Tu jest miejsce na porady dla uczniów na temat tego, jak szybko zorientować się w wybranym zagadnieniu (tak, aby pózniej otrzymane informacje „pasowały” do całości i miały sens, oraz w jaki sposób czytać tak, aby wyciągnąć znaczenie. Zawiera też instrukcje, jak tworzyć mapy uczenia się i diagramy (dla uczniów wzrokowców), jak uczniowie kinestetyczni mogą zapisywać poszczególne myśli na karteczkach, a potem porządkować je w logiczny dla siebie sposób oraz jak słuchowcom może pomóc czytanie notatek na głos. Na przykład nauczyciele moga zachęcać uczniów do nauki z kolegą/koleżanką. W parach uczniowie podsumowują kluczowe tematy poruszone podczas lekcji.
A – (od ang. Action) akcja, działanie – tu prezentowane są różne techniki – po kilka na każdą z ośmiu inteligencji wyróżnionych przez Gardnera. Jak wykazały nasze obserwacje, uczniowie w wielkim stopniu skorzystali z nauki stosowania różnych form organizerów wizualnych, które pomagają w porządkowaniu myśli w metodyczny sposób. Warto pamiętać, że 60% ludzkiego mózgu jest przeznaczone do przetwarzania wizualnego!
M – (od ang. Memorise it) zapamiętaj to. Ta część opisuje różne strategie zapamiętywania – od prostych kart do powtórzeń aż po łańcuchy wizerunków oraz system Peg Word.
P – (od ang. Prove you know) udowodnij, że wiesz. Tu zachęca się uczniów, aby nie czekali do egzaminów na zewnetrzną weryfikację posiadanej wiedzy, ale etapami, sami sprawdzali czy i czego się nauczyli. Tu znajdują się porady, jak samemu ocenić swoją pracę przed oddaniem jej nauczycielowi (bazowa sprawa dla uczenia uczniów odpowiedzialności za własną naukę) oraz omawiane są strategie zdawania egzaminów pisemnych.
S – (od ang. Sit back & think) usiądź i pomyśl: jest to ostatni etap – zaproszenie uczniów, aby usiedli spokojnie i pomyśleli nie tylko o tym, czego się nauczyli, ale również jak się tego nauczyli oraz wyciągnęli wnioski: co ewentualnie mogą jeszcze zrobić, aby stawać się lepszymi uczniami.
W typowej szkole podstawowej uczniowie klas 6-tych są zapoznawani z tymi technikami przez siedem kolejnych zajęć. W młodszych grupach wiekowych, nauczyciele wdrażaja stopniowo do swojego programu kluczowe techniki z całego programu. W momencie, kiedy uczniowie i nauczyciele stosują taki sam model uczenia się – tworzone są warunki do bardziej aktywnej współpracy miedzy nimi. W ten sposób uczymy zarówno "co?", jak również "jak?".
Czy to zdaje egzamin? Program "C.H.A.M.P.S. – Naucz się uczyć" – jest obecnie realizowany w ponad 1400 szkołach. Ocena działania programu wykazała, że:
P – (od ang. Prove you know) udowodnij, że wiesz. Tu zachęca się uczniów, aby nie czekali do egzaminów na zewnetrzną weryfikację posiadanej wiedzy, ale etapami, sami sprawdzali czy i czego się nauczyli. Tu znajdują się porady, jak samemu ocenić swoją pracę przed oddaniem jej nauczycielowi (bazowa sprawa dla uczenia uczniów odpowiedzialności za własną naukę) oraz omawiane są strategie zdawania egzaminów pisemnych.
S – (od ang. Sit back & think) usiądź i pomyśl: jest to ostatni etap – zaproszenie uczniów, aby usiedli spokojnie i pomyśleli nie tylko o tym, czego się nauczyli, ale również jak się tego nauczyli oraz wyciągnęli wnioski: co ewentualnie mogą jeszcze zrobić, aby stawać się lepszymi uczniami.
W typowej szkole podstawowej uczniowie klas 6-tych są zapoznawani z tymi technikami przez siedem kolejnych zajęć. W młodszych grupach wiekowych, nauczyciele wdrażaja stopniowo do swojego programu kluczowe techniki z całego programu. W momencie, kiedy uczniowie i nauczyciele stosują taki sam model uczenia się – tworzone są warunki do bardziej aktywnej współpracy miedzy nimi. W ten sposób uczymy zarówno "co?", jak również "jak?".
Czy to zdaje egzamin? Program "C.H.A.M.P.S. – Naucz się uczyć" – jest obecnie realizowany w ponad 1400 szkołach. Ocena działania programu wykazała, że:
| • | uczniowie, bez wzgledu na wiek, są pozytywnie nastawieni do uczenia się i lepiej umotywowani do nauki. Kiedy rozumieją, jaki jest ich preferowany styl nauki i profil inteligencji – są bardziej aktywni podczas uczenia się w szkole; |
| • | zachecanie uczniów do opanowywania umiejętności uczenia się ma pozytywny wpływ na ich osiągnięcia (w niektórych szkołach ponad 50% uczniów uzyskało oceny wyższe od zakładanych); |
| • | po wprowadzeniu tego programu, nauczyciele są bardziej zmotywowani do pracy, a sama praca daje im więcej satysfakcji. |
(Artykuł ukazał się w numerze 3/2008 kwartalnika Awangarda w edukacji; tłumaczenie Paweł Budnicki)
