Zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe - CLIL

Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

„Zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe stanowi innowacyjne podejście metodyczne o znacznie szerszym zakresie niż samo nauczanie języków obcych. Jego zwolennicy podkreślają, że ma ono umożliwić biegłe opanowanie zarówno danego pozajęzykowego przedmiotu, jak i języka, w którym naucza się tego przedmiotu, przy czym do każdego z tych elementów przywiązuje się taką samą wagę” – czytamy w publikacji Eurydice poświęconej CLIL i wydanej po polsku w 2007 r. przez FRSE. A jak do tego podejść praktycznie?Cykl felietonów "45 minut" Aleksandra Lubiny

Dostosowałem wymagania edukacyjne stawiane uczniom i uczennicom, z którymi współpracuję:

  • Zapoznałem się z dokumentacją ucznia:
    • przede wszystkim z opinią PPP i z zaleceniami.
  • Określiłem sytuację edukacyjną:
    • liczba godzin przedmiotu nauczanego (języka obcego),
    • umiejscowienie godzin w tygodniowym planie nauczania klasy/grupy,
    • skład zespołu nauczającego daną klasę/grupę,
    • dostępne media,
    • cele formalne nauczania przedmiotu (języka obcego).
  • Przeprowadziłem ankietę z uczniami i rodzicami na temat doświadczeń edukacyjnych i oczekiwań.
  • Założyłem adres elektroniczny dla grupy w celu uproszczenia komunikacji.
  • Analizuję i redukuję treści: wybieram problematykę (zgodnie z podstawą), wspólnie z uczniami koreluję ją z zadaniami i celami innych przedmiotów.
  • Uzgadniam cele (w miarę możliwości indywidualne) wspólnie z uczniami.
  • Wdrażam do pracy lekcyjnej i pozalekcyjnej.
  • Wdrażam do samooceny (Ocenianie przez innych a samoocena: ocenianie przez innych – w przypadku egzaminów formalnych; samoocena – „...największą jej wartością jest motywacja i skuteczne sterowanie procesu uczenia się.” (Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie, 2001 Council of Europe, 2003 CODN)
  • Przeprowadzam okresowo krótkie feedbacki ustne i dłuższe pisemne.

Przeanalizowałem podstawę programową: szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i możliwości.

Celem kształcenia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym jest (podkreślenia własne):

1) przyswojenie przez uczniów określonego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyk;

2) zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów;

Do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym należą:

3) myślenie naukowe – umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa;

5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi;

7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;

8) umiejętność pracy zespołowej.

Realizacja

Uczniowie i uczennice podczas realizacji tematów, np.:

  1. Człowiek - różnymi technikami malowali portrety lub sporządzali reprodukcje znanych twórców i pisali ich biografie;
  2. Dom – robili plakaty, makiety, poznawali różne domy w Gliwicach i okolicy, byli w muzeum i poznawali architekturę dawnych domów wiejskich i miejskich;
  3. Życie rodzinne i towarzyskie – robili prezentacje multimedialne: Moja ojczyzna bliższa, dzięki stronom www, TV i gazetom poznawali czynności życia codziennego, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości w państwach niemieckojęzycznych;
  4. Kultura – sporządzali prace plastyczne, śpiewali utwory muzyki rozrywkowej i klasycznej (w tym religijnej), poznali epokę i twórczość J.S. Bacha i jego Pasję wg św. Jana, pisali wiersze i fragmenty prozy, oglądali filmy i czytali prasę, przedstawiali „prasówki”;
  5. Szkoła – odrabiali w językach obcych zadania z pozostałych przedmiotów – szczególnie z biologii, a często i matematyki, przygotowali roll play: Szkoła oczami ucznia, rodzica, nauczyciela i różnych środowisk;
  6. Praca – oprowadzali po zakładach przemysłowych;
  7. Żywienie. Zakupy i usługi. Zdrowie – sporządzali prezentacje: Zdrowe śniadanie, obiad kolacja, omawiali zasady fair trade i hodowli oraz uprawy bioproduktów;
  8. Podróżowanie i turystyka – oprowadzali po obiektach w kraju i za granicą, przygotowali trójjęzyczną grę i przewodnik po Gliwicach;
  9. Świat przyrody – szczególnie chętnie odrabiają zadania z biologii.

Cele

  • Uzyskanie efektu synergii poprzez skorelowanie nauczania języka obcego z przedmiotami ogólnokształcącymi.
  • Utrzymanie wysokiego poziomu motywacji i maksymalnej indywidualizacji z uwzględnieniem potrzeb i możliwości uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych (zarówno szczególnie zdolnych jak i z dysfunkcjami edukacyjnymi różnej postaci i etiologii.
  • Wdrożenie uczennic i uczniów do uczenia się wg CLIL przez całe życie.
  • Wykorzystanie naturalnej motywacji do uczenia się nowych i interesujących rzeczy w sposób odpowiedni dla wieku i zdolności oraz sprawności i umiejętności już opanowanych.
  • Uczenie się i nauczanie w grupach różnorodnych.
  • Wdrożenie uczennic i uczniów do wykorzystania technologii informatycznych: PC, internet, mobilne nośniki informacji (wykorzystywane podczas lekcji i pracy domowej).
  • Zastosowanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin.
  • Wyszukiwanie i wykorzystywanie (gromadzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie) informacji z różnych źródeł; współtworzenie zasobów w sieci.
  • Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych.
  • Opracowywanie za pomocą komputera rysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedialnych.
  • Wykorzystywanie komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych do rozwijania zainteresowań; opisywanie innych zastosowań informatyki; ocena zagrożeń i ograniczeń, aspekty społeczne rozwoju i zastosowań informatyki, zajęcie młodzieży działaniami rozwijającymi w miejsce „zabijania czasu”.

Zaangażowane środki

  1. Uczniowie i uczennice otrzymali przygotowane przeze mnie materiały: podstawę programową, Przedmiotowy System Oceniania, plan pracy rocznej, zasady pracy lekcyjnej, zasady odrabiania zadań domowych oraz materiały konieczne do realizacji podstawy programowej na płytach CD, a materiały foniczne na płytach audio.
  2. Wszystkie te materiały umieszczono na stronie internetowej szkoł
  3. Zaangażowano zasoby szkoły – media tradycyjne, media elektroniczne (w klasach oraz w bibliotece) i szkolne miejsca na wystawianie prac uczniowskich oraz ekspozycje prac na stronie internetowej szkoły.
  4. Uczniowie korzystają z własnych nośników informacji (także podczas lekcji).
  5. Istotną rolę odgrywa współpraca z konsultantami i doradcami Regionalnego Ośrodka Metodyczno Edukacyjnego Metis w Katowicach, Gliwickiego Ośrodka Metodycznego oraz uczestnictwo w formach doskonalenia ORE.

Przeszkody, które trzeba pokonać

Niedoskonała wiedza o współczesnych osiągnieciach psychologii, pedagogiki i glottodydaktyki.

Przykładowe wizualizacje projektu

Język niemiecki i biologia

(C) Aleksander Lubina

Budowa roślin

Język niemiecki i historia

(C) Aleksander Lubina

Plan miasta – powtórzenie wiadomości z historii

Język niemiecki i język polski

(C) Aleksander Lubina
Połączenie opisu postaci z życiorysem, wiedzą o renesansie oraz praktycznym ćwiczeniem ze szkicu na podstawie „siatki”

Ankieta zbiorcza opracowana przez uczniów

Zalety CLiL (zachowano oryginalny styl wypowiedzi uczniowskich):

  • Bardzo podoba mi się ta praca.
  • Różne materiały, czyli więcej wiedzy.
  • Poznajemy więcej słownictwa.
  • Miła atmosfera na lekcjach.
  • Bardziej skuteczna nauka, gdyż jest urozmaicona.
  • Lżejszy plecak. (7x) Nie męczę pleców.
  • Podręczniki są nudne. (2x)
  • Można korzystać z ciekawych materiałów, a nie z nudnych podręczników.
  • Nie trzeba płacić za podręczniki.
  • Więcej dowolności w wyborze tematów do zadań domowych.
  • Nie musimy rozwiązywać testów.
  • Brak podręczników = brak ograniczonego zakresu wiedzy.
  • Możemy się uczyć nietypową metodą, przez co łatwiej jest nam poznać i posługiwać się językiem niemieckim.
  • Nauka słówek i gramatyki bez „wkuwania”.
  • Nie za trudne teksty.
  • Jest wiele osób, które wcześniej nie uczyły się języka niemieckiego wcale, a teraz świetnie im idzie.
  • Powiększamy swoją wiedzę.
  • Będę mogła przekazać tę wiedzę innym pokoleniom.
  • Uczymy się naraz trzech języków. (2x)
  • Poznajemy o wiele więcej słownictwa.

Więcej o CLIL: „Zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe w szkołach w Europie” (Content and Language Integrated Learning (CLIL) at School in Europe), Bruksela: Europejskie Biuro Eurydice, 2006 © Copyright for Polish edition: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, Warszawa, 2007.

Aleksander Lubina – nauczyciel języka niemieckiego w Gimnazjum nr 3 im. Noblistów Polskich w Gliwicach, 20 lat doradca i konsultant, 10 lat w komisjach ds. awansu zawodowego nauczycieli, pracował 9 lat w szkołach podstawowych, 10 lat w gimnazjach, 13 lat w liceach, 6 lat na uniwersytecie. Autor skryptów, poradników, śpiewnika – publicysta, pisarz, poeta. Przykłady z praktyki autora na stronie Gimnazjum nr 3 im. Noblistów Polskich w Gliwicach.

Jesteśmy na facebooku

fb

Ostatnie komentarze

Świetny sposób uczenia dorosłości, odpowiedzialności i współpracy - bez osądzania, bez wzbudzania po...
A może chodzi o to, aby introwertycy uczyli się udziału w dyskusji.
Jacek napisał/a komentarz do Wyzwanie dla prawnika...
Janusz Korczak powiedział „nie ma dzieci, są ludzie”. I to jest prawda. Przecież każdy dorosły kiedy...
Obawiam się, że to może się często zmienić w atak 2:1 lub 3:1 - kiedy rodzice wezmą stronę dziecka (...
To się nazywa "zimny telefon" - metoda marketingowa polegająca na dzwonieniu do losowych ludzi, nie ...
Gość napisał/a komentarz do Oceniajmy rzadziej!
Przeczytałam z dużym zainteresowaniem. Dziękuję za ten artykuł.
Ppp napisał/a komentarz do Oceniajmy rzadziej!
Terada i Merill mają CAŁKOWITĄ rację. Jak ktoś chce i może - nauczy się i bez oceniania. Jeśli ktoś ...
Marcin Zaród napisał/a komentarz do Szkolna klasa - dobre miejsce do współpracy
Mój syn będąc w liceum w klasie mat-info-fiz prosił z kolegami o ustawienie takich tablic na korytar...

E-booki dla nauczycieli

Polecamy dwa e-booki dydaktyczne z serii Think!
Metoda Webquest - poradnik dla nauczycieli
Technologie są dla dzieci - e-poradnik dla nauczycieli wczesnoszkolnych z dziesiątkami podpowiedzi, jak używać technologii w klasie