Centrum Nauki Kopernik poszukuje nowych form i formatów działań, bada i testuje innowacyjne rozwiązania edukacyjne, opracowuje nowe modele oraz wspiera ich wdrażanie. Do takich należy eksperymentalny program FabLab@ School.pl tworzony we współpracy z Transformative Learning Technologies Lab (TLTL) Uniwersytetu Stanforda. To jeden z najbardziej innowacyjnych ośrodków badań procesów uczenia się na świecie. Dzięki podpisanemu porozumieniu FabLab powstanie w Koperniku.
FabLab to pracownia wyposażona w narzędzia tradycyjne (młotki, śrubokręty) i nowoczesne (drukarki 3D, wycinarki laserowe). Podczas zajęć uczestnicy definiują problemy i poszukują sposobów ich rozwiązania m.in. tworząc i testując prototypy. Pedagogika Fablabów wywodzi się z założeń konstrukcjonizmu Seymoura Paperta*, a zatem przekonania, że dzieci uczą się najlepiej budując konkretne przedmioty i dzieląc się z innymi nabytą wiedzą oraz umiejętnościami.
Czym jest FabLab@School
FabLab@School, stworzony przez prof. Paulo Bliksteina** na TLTL Uniwersytetu Stanforda, to koncepcja Fablabu przeniesiona na grunt szkolny. W szkołach tworzone są pracownie produkcji cyfrowej. Wyposażone w najnowsze technologie stają się nowatorskim środowiskiem uczenia. Program FabLab@School odwołuje się do doświadczeń projektowania i konstrukcji, a prowadzący zajęcia wykorzystują metodę „myślenia projektowego” www.designthinking.pl.
Zgodnie z nią uczniowie dyskutują o wybranym problemie, a potem – metodą prób i błędów – opracowują i doskonalą kolejne prototypy stanowiące jego rozwiązanie. W ten sposób nabywają wiedzę i umiejętności w oparciu o własne doświadczenia. Cały proces przyczynia się do głębokiego rozumienia podejmowanych wyzwań i własnej pracy stając się skuteczną metodą uczenia się. Uczestnicy doświadczają kreatywności, współodpowiedzialności, poznają na sobie proces uczenia się. Kolejne usystematyzowane etapy myślenia o innowacji, pozwalają odkrywać praktyczne wymiary tych kompetencji zarówno w kontekście własnych możliwości i obszarów rozwoju, jak i ich znaczenia dla jakości doświadczenia grupowego.
FabLab@School wpisuje się w priorytety rozwoju edukacji w krajach Unii Europejskiej (STEM Science Technology Science, Engineering, Mathematics). W Polsce może być szansą rozwoju praktycznego wymiaru kształcenia, także w zakresie szkolnictwa zawodowego.
Dlaczego FabLab@School w Koperniku?
Programy edukacyjne, które prowadzi CNK, rozwijają kompetencje określane jako kluczowe dla przyszłego rozwoju społeczeństw i dobrostanu ludzi, którzy je tworzą. Kształtowanie umiejętności uczenia się, odpowiedzialności społecznej i obywatelskiej, rozbudzanie kreatywności, wzrost aktywności, rozumianej jako podejmowanie inicjatywy, przedsiębiorczość, umiejętność uczestnictwa i korzystania z kultury, stanowią cele kolejnych programów Kopernika.
Fablab@School i towarzysząca mu skoncentrowana na myśleniu projektowym metodologia, w szczególny sposób rozwijają wspomniane kompetencje. CNK chce sprawdzić, w jaki sposób potencjał tkwiący w tym koncepcie może funkcjonować i jakie cele realizować w naszych warunkach kulturowych, głównie w szkole. Chcemy dowiedzieć się, jak wykorzystać nowoczesne technologie w procesach nauczania. Obserwować, jak uczniowie z nich korzystają, zobaczyć, jakim narzędziem edukacji mógłby stać się program FabLab@School, gdyby dostęp do pracowni był możliwy w każdej szkole. Czy prowadzenie zajęć metodą projektową wzmacnia kreatywność uczniów? Jakich umiejętności wymaga od prowadzących? Jak wpływa na postrzeganie nowoczesnych technologii i nauki? Polskie szkoły zaczynają się unowocześniać. By dobrze wykorzystać możliwości, jakie dają najnowsze technologie, ważne jest opracowanie metod pracy z nimi i przygotowanie szkół do nowoczesnego uczenia.
By zrealizować ten cel badawczy, CNK zaadaptuje własne przestrzenie – pracownię robotyczną i magazyn warsztatowy. Wykorzysta kompetencje pracowników, którzy we współpracy z nauczycielami ze szkół partnerskich stworzą scenariusze, w oparciu o różne metodologie. Na ich podstawie przeprowadzone zostaną zajęcia, w których uczestniczyć będą uczniowie z tychże szkół.
Program
Badania procesów zachodzących w FabLabie to część programu badań CNK nad wpływem metod nauczania i wyposażenia szkoły na kształtowanie postaw i umiejętności, uznawanych współcześnie za kluczowe. W tym znaczeniu Fablab@School to program podobny w założeniach do Nowej Pracowni Przyrody, w której badaniu poddawany jest wpływ infrastruktury na metody nauczania.
* Seymour Papert – pionier technologii edukacyjnych (Center for Bits and Atoms w MIT Media Lab na Massachusetts Institute of Technology).
** Paulo Blikstein – profesor w Graduate School of Education i na Wydziale Nauk Komputerowych Uniwersytetu Stanforda, szef Transformative Learning Technologies Lab (TLTL) W swoich badaniach koncentruje się na wypływie nowych technologii na sposób nauczania zagadnień z obszaru nauk ścisłych i inżynieryjnych (STEM). Tworzy i bada najnowsze techniki edukacyjne, takie jak modelowanie komputerowe, robotyka, produkcja cyfrowa, szybkie prototypowanie. Zainicjował projekt FabLab@School, polegający na tworzeniu pracowni produkcji cyfrowej (digital fabrication) w szkołach średnich i wyższych w Stanach Zjednoczonych, Rosji i Tajlandii. Profesor Blikstein był gościem konferencji „Przygody Umysłu” organizowanej w Centrum Nauki Kopernik 9-10.11.2015.
(Źródło: Centrum Nauki Kopernik)
