Szkoła jest naturalnym miejscem, w którym uczniowie powinni poznać globalne wyzwania i kształtować postawę współodpowiedzialności za otaczający świat. Jak zrobić to podczas lekcji przedmiotowych? Z pomocą mogą przyjść programy edukacji globalnej realizowane przez Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Edukacja globalna nie musi oznaczać dodatkowego nakładu pracy dla nauczycieli ani dla uczniów. Podstawa programowa dostarcza wielu okazji do systematycznego włączania edukacji globalnej w ramach zajęć lekcyjnych. Jednocześnie poprzez prezentowanie wiedzy z nieco innych niż dotychczas sposób, lekcje są bardziej atrakcyjne i bardziej angażują uczniów. Ponadto edukacja globalna pomaga w rozwijaniu umiejętności kluczowych (np. krytycznego myślenia, syntezy i analizy informacji), które są wskazane w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej i niezbędne dla sprawnego funkcjonowania młodych w codziennym życiu, a także w przyszłości na rynku pracy.
Wystarczy pomysł!
W ramach projektu „W świat z klasą” powstała publikacja metodyczna dotycząca włączania zagadnień edukacji globalnej do nauczania przedmiotowego oraz 4 publikacje przedmiotowe prezentujące scenariusze i materiały w tym obszarze. Dostępne są publikacje do języka polskiego, geografii, etyki (elektroniczna) i religii (elektroniczna). Nie znaczy to jednak, że są to jedyne przedmioty, na których włączanie wątków edukacji globalnej jest możliwe.
Sądzę, że początkowo wielu matematyków i matematyczek może podzielać mój pogląd, iż na lekcjach matematyki trudno porusza się zagadnienia w aspekcie globalnym. Jednak po dokładniejszej analizie założeń edukacji globalnej, która odkrywa i tłumaczy złożoność otaczającej nas rzeczywistości, z satysfakcją mogę stwierdzić, że dzięki niej uczniowie i uczennice pełniej rozumieją zależności łączące ludzi na całym świecie, w szczególności globalną Północ i Południe, zaś przy pomocy matematyki uczą się je analizować i oceniać – podkreśla Beata Spierewka-Tyrkinhejm, nauczycielka matematyki w Zespole Szkolno-Przedmiotowym w Dębnicy Kaszubskiej.
Matematyka, j. polski, czy j. obcy – wszędzie możemy pokazać jakie zależności łączą ludzi na całym świecie
Przyjrzyjmy się przykładowym sposobom na włączanie elementów edukacji globalnej do nauczania przedmiotowego. Podczas lekcji geografii uczniowie powinni nauczyć się określania współrzędnych geograficznych oraz obliczania rozciągłości południkowej w stopniach i kilometrach. Do tego celu możemy wykorzystać mapki Jeziora Aralskiego, którego powierzchnia w II połowie XX wieku zaczęła się drastycznie zmniejszać na skutek działalności człowieka. Dzięki obliczeniu o ile kilometrów zmniejszyła się długość Jeziora Aralskiego możemy płynnie przejść do omówienia przyczyn jego wysychania i globalnych oraz lokalnych konsekwencji tego zjawiska dla środowiska naturalnego i gospodarki (scenariusz lekcji: https://globalna.ceo.org.pl/geografia/scenariusze-i-gry/wysychanie-jeziora-aralskiego). Z kolei na lekcjach języka polskiego mamy okazje do włączania wątków edukacji globalnej przy okazji omawiania lektur szkolnych. W taki sposób na przykład „Katarynka” Bolesława Prusa może stać się punktem wyjścia do poruszenia tematu praw dziecka, co poszerzy kontekst utworu oraz uatrakcyjni lekcję w oczach uczniów poprzez pokazanie uniwersalności i aktualności tematyki noweli (scenariusz lekcji: https://globalna.ceo.org.pl/jezyk-polski/scenariusze-i-gry/praca-z-tekstem-noweli-katarynka-boleslawa-prusa). Lekcje języków obcych są idealną okazją, żeby poruszać ciekawe tematy dotyczące edukacji globalnej. Poprzez zaproponowanie uczniom dowolnego tekstu na temat wątku, który chcemy poruszyć, możemy ćwiczyć czytanie ze zrozumieniem czy konkretne słownictwo. Przykładowo, chcąc omówić temat dostępu do edukacji na świecie, możemy dać uczniom tekst mówiący o życiu codziennym dzieci z krajów Globalnego Południa i tym, jak dzięki edukacji mogą poprawić swoją sytuację życiową (scenariusz lekcji: https://globalna.ceo.org.pl/jezyk-angielski/scenariusze-i-gry/odnieslismy-sukces-edukacja-w-zyciu-mlodych-ludzi-we-succeeded).
Dołącz do szkół, które uczą lepiej
Nadal można dołączyć do szkół, które realizują projekty edukacji globalnej, ale też inne – ponieważ Centrum Edukacji Obywatelskiej przygotowało blisko 20 propozycji angażujących młodych ludzi. Szczegóły dostępne są na stronie www.ceo.org.pl/rekrutacja
(Źródło: Centrum Edukacji Obywatelskiej)
