Edukacja zdalna, której przyspieszony kurs przechodzimy wszyscy od marca 2020 roku, ujawnia przed nami wciąż nowe obszary do zaopiekowania. Gdy wydaje nam się, że już oswoiliśmy pewne procesy, że już wiemy, jak się zorganizować, gdy zostaje nam przestrzeń na myślenie szerzej i dalej, dostrzegamy, jak wiele jeszcze jest wokół nas do zrobienia.
Czas pandemii i przeniesienie szkoły do sieci, która z zasady jest otwarta i nie stawia praktycznie żadnych granic, pokazał, że bariery w dostępie do jakościowej edukacji istnieją i dotyczą wielu grup uczniów. Jedną z nich są dzieci niesłyszące i niedosłyszące, z myślą o których powstał cykl specjalnych lekcji online poświęconych nauce kodowania.
To wejście w inny świat, z innym stylem komunikacji, z jednej strony osadzonym, skonkretyzowanym, a z drugiej poszukującym uniwersalnego balansu pomiędzy stonowaną i angażującą formą. Na pewno jest to wyzwanie dotyczące praktycznego wymiaru pedagogiki specjalnej - mówi Krzysztof Jaworski, trener Stowarzyszenia Cyfrowy Dialog, który kilka tygodni temu rozpoczął prowadzenie cyklu webinarów w ramach programu Amazon STEM Kindloteka o kodowaniu dla dzieci niesłyszących i niedosłyszących.
Kodowanie jest dla każdego? Oczywiście, że tak. Wystarczy tylko pokazać, że każdy może bawić się nim i poznawać je w swoim własnym rytmie, podążając własną ścieżką. I że ta różnorodność buduje. Dostrzeżemy wtedy, że nawet proste wyzwania rozwiązujemy w inny sposób, że wartość tkwi w drodze, którą podążamy, a nie w podążaniu za celem samym w sobie. W takim procesie, w przyjazny sposób można chłonąć wiedzę, angażować się, zachwycić, podzielić się pasją i entuzjazmem, odkrywać i rozwijać talenty.
Nasze doświadczenia pokazują, że elementy kodowania są świetnym narzędziem do pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Różnorodne ćwiczenia pozwalają na rozwijanie funkcji poznawczych i wspieranie obszarów, które wymagają specjalistycznej wiedzy. Od lat mamy w naszym gronie trenerów, którzy na co dzień wykonują taką pracę i dzielą się swoimi doświadczeniami oraz spostrzeżeniami. Pokazują, że nauka kodowania to coś więcej niż zestaw reguł i skryptów, to swobodna i otwarta przestrzeń, która pozwala realizować ważne obszary edukacji, związane z wyrażaniem emocji czy wprowadzaniem w życie artystycznych pomysłów. Uniwersalność aktywności realizowanych przez dzieci pozwala im w atrakcyjny sposób rozwijać umiejętności i kompetencje potrzebne do pełniejszego oraz samodzielnego funkcjonowania w grupie rówieśniczej i otaczającym świecie. Wzmacnia także poczucie sprawczości i daje satysfakcję z widocznych efektów podejmowanych aktywności.
Aktualnie mierzymy się z licznymi wyzwaniami edukacji zdalnej, w której zaangażowanie, pomysły i współpraca są szczególnie potrzebne. Nie bez powodu w relatywnie krótkim czasie pojawiło się wiele form wsparcia dla dzieci (i ich opiekunów) ze strony różnych organizacji, zainicjowano wiele projektów i działań udostępniając wiedzę, narzędzia i przestrzeń do wymiany doświadczeń. Zauważamy jednak, że w obszarze edukacji specjalnej tego wsparcia jest zdecydowanie mniej, choć należy w tym miejscu docenić działania wielu osób, jak choćby Zyty Czechowskiej i Jolanty Majkowskiej ze Specjalni.pl, które na co dzień wspierają edukację SPE. Jako że nauka kodowania ma potencjał terapii pedagogicznej, a Stowarzyszenie Cyfrowy Dialog ma wieloletnie już doświadczenia w zakresie spotkań online, postanowiliśmy to wykorzystać i zorganizować coś niewątpliwie potrzebnego, aktualnego i wartościowego.
Stąd pomysł na zakodowane lekcje online dla dzieci niesłyszących i niedosłyszących. W ramach projektu STEM Kindloteka, który realizujemy z firmą Amazon oraz przy ogromnym wsparciu merytorycznym i technicznym Fundacji Widzialni, rozpoczęliśmy zupełnie nowy cykl spotkań, zaplanowany i zorganizowany tak, by właśnie ta grupa mogła zacząć uczyć się kodowania, a przy tym świetnie się bawić i rozwijać kreatywność.
Za nami dwa pierwsze spotkania, które okazały się dla nas sporym wyzwaniem, bo choć edukacja dla uczniów ze specjalnymi potrzebami znajduje się już w obszarze naszych działań, a lekcji online zrobiliśmy już setki, to zajęcia zdalne dla dzieci niesłyszących są zupełnie czymś nowym. Dzięki wsparciu ekspertów z Fundacji Widzialni mogliśmy się do nich odpowiednio przygotować – przed warsztatami odbywały się próby i konsultacje, które pomogły Krzysztofowi Jaworskiemu prowadzić zajęcia w odpowiednim tempie, dobrać treść merytoryczną do możliwości i potrzeb uczniów, a także popracować nad właściwą dynamiką zajęć. Każde takie spotkanie to wytężona nauka dla wszystkich - dzieci, które być może właśnie zaczynają fascynującą przygodę z kodowaniem oraz trenera, który poznaje grupę odbiorców i uczy się nowej formy komunikacji, odrzucając to, co dla niego jest oczywiste. To też pole wymagające współpracy między trenerem a tłumaczką (Alicją Szurkiewicz), dzięki której każde spotkanie, a potem nagranie z tego spotkania jest profesjonalnie przełożone na PJM. W warsztatach mogą też uczestniczyć rodzice oraz nauczyciele, co pomaga w tworzeniu kolejnej sieci wymiany pomysłów, dobrych praktyk i aktywności. Spokojne tempo i starannie dobrane treści podczas tych wyjątkowych zajęć online sprzyjają udziałowi również uczniom z innymi specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Dla nich te warsztaty także mogą być rozwijające i ciekawe.
Wartościowe projekty edukacyjne potrzebują czasu i konsekwencji, aby rosnąć i spełniać pokładane w nich cele. Oprócz realizatorów równie ważni są odbiorcy, z którymi w partnerstwie chcemy przemierzać kolejne etapy naszych działań. Dlatego serdecznie zapraszamy na następne spotkania. Będziemy też dbali o tworzenie podsumowań kolejnych lekcji. Dzięki temu wspólnie tworzymy praktyczny wymiar mądrej, ciekawej i otwartej na wszystkich edukacji.
Pełen harmonogram zajęć online dedykowanych dzieciom niesłyszącym i słabosłyszącym dostępny jest na stronie: https://cyfrowydialog.pl/news/webinary-stem-kindloteka-pjm
Najbliższe spotkanie - świąteczne - już 17 grudnia o godz. 10.00.
Autorzy artykułu: Joanna Kluz i Krzysztof Jaworski prowadzą webinary dla dzieci niesłyszących w Stowarzyszeniu Cyfrowy Dialog
