Problemy ma każdy, to powszechnie wiadomo, ale dla szkoły istotne są te psychiczne trudności adaptacyjne młodych ludzi, które utrudniają funkcjonowanie w danym środowisku oraz powodują znaczną inność ich zachowania się. Coraz częściej wskazuje się, że zbyt silna presja szkoły prowadzi do depresji. Czy wkrótce będziemy wariatami?
Psychika i ciało
Psychika i ciało są fundamentami naszego życia. Ich normalność, czy odpowiednia kondycja, zdrowie, determinuje nasze myślenie, działanie i emocje, prace i uczenie się. W szkole to biologiczna edukacja i higiena oraz szkolna służba zdrowia, zajmują się przede wszystkim ludzkim ciałem i zdrowiem, ale czy również zdrowiem psychiki? Warto poznać i przestrzegać zasady higieny psychicznej, bo ona uczy, jak zachować zdrowie i nie wpaść w zaburzenia funkcjonowania mózgu. Chodzi tu o przypomnienie i przekonanie o potrzebie racjonalnego stosowania zasad tej higieny w szkole i codziennym życiu. Zdrowie przecież mocno decyduje o naszej chęci do uczenia się i pracy oraz ich efektach.
Psychiczne problemy społeczeństwa
Problemy mamy rozmaite, ale dla nauczycieli i edukacji istotne są te psychiczne trudności adaptacyjne młodych ludzi, w tym nawet małych dzieci, które utrudniają funkcjonowanie w szkole i danym środowisku. Powodują znaczną inność zachowania się uczniów. Coraz częściej rodzice, wychowawcy i nauczyciele martwią się o kondycję psychiczną dzieci i młodzieży. Twierdzą, że w każdym kolejnym pokoleniu jest więcej osób przemęczonych, znużonych, nerwowych, zestresowanych i z różnymi objawami depresji. Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego coraz częściej młodzi zachowują się teraz inaczej, niż my w szkole w ich wieku?
Piękno neurobiologii i higieny
Pewnie zbyt mało wiemy i rozumiemy zasady oraz mechanizmy funkcjonowaniu i potrzebach własnego mózgu. Cóż właściwie wiemy o jego potrzebach i własnych możliwościach? W tym zakresie, aż się prosi podpowiedzieć przeczytanie treści książki prof. Jerzego Vertulaniego (2011) pt. Piękno neurobiologii. Z pewnością pomoże lepiej zrozumieć zasady, cechy i mechanizmy funkcjonowaniu własnego mózgu, bo aby zrozumieć konieczność stosowania zasad higieny psychicznej, trzeba poważnie myśleć o samym sobie i własnym zdrowiu.
Pogarszanie się naszego zdrowia
Pogarsza się nasze zdrowie psychiczne - alarmują psychologowie i psychiatrzy. Psychiczne problemy ludzi się nasilają i coraz częściej przyjmują ostre objawy. Narastanie takich objawów obserwowane jest również u wielu osób dorosłych. Mówi się coraz więcej o pogarszającym się stanie zdrowia psychicznego społeczeństwa.
Potrzebna jest więc nauczycielom szersza i głębsza wiedza o różnymi psychicznych zaburzeniach uczniów, ich objawach i przyczynach, np. o dziecięcej depresji. Niedawno „Polityka” na swej okładce alarmowała o rozszerzającej się depresji, wskazując, że prawie milion dzieci w Polsce potrzebuje wsparcia i psychologicznej lub psychiatrycznej pomocy. Warto przeczytać artykuł Joanny Cieśli (2012 ) pt. Presja i depresja - upowszechniony w tygodniku „Polityka”. Wywołał burzliwą dyskusję o tych zagrożeniach.
Psychiczne problemy społeczeństwa
Psychologowie i psychiatrzy wskazują, że współczesna szkoła wyraźnie ignoruje psychiczne potrzeby młodych ludzi. Dlaczego tak się dzieje? „Psychologowie Richard M. Ryan i Edward L. Deci twierdzą, że zdrowie psychiczne zależy od zaspokojenia podstawowych potrzeb: kompetencji, autonomii i więzi. Współczesna szkoła ignoruje wszystkie te potrzeby. W opublikowanym niedawno międzynarodowym badaniu nastolatków Polska znalazła się na 38 pozycji wśród 39 sprawdzanych krajów pod względem liczby dzieci, które uważają, że większość uczniów w ich klasach jest miła i pomocna” - wytknęła szkole red. Joanna Cieśla (2012) w ww. artykule.
Psychiczne kłopoty młodych
Psychiczne problemy ludzi się nasilają i coraz częściej przyjmują ostre objawy. Lekarze oraz nauczyciele biologii i higieniści zwykle lepiej od innych rozumieją bardzo ważne znaczenie naszego zdrowia psychicznego oraz jego profilaktyki. Trzeba o tym przypominać i uwrażliwiać wszystkich, bo problem dotyczy nas wszystkich. Problemy młodych są w tym zakresie różne, ale dla ich uczenia się i pracy nad sobą istotne są:
- trudności z koncentracją uwagi i pamięcią,
- brak motywacji do uczenia się lub niski jej poziom,
- trudności z racjonalnym, logicznym myśleniem,
- niski poziom krytycznego i kreatywnego myślenia,
- niecierpliwość i szybkie zniechęcanie się do działania,
- częste występowanie nerwic, lęków, depresji itp.,
- koncentrowanie się na sprawach dnia dzisiejszego, bez patrzenia w przyszłość,
- brak odczuwania radości i przyjemności z uczenia się, itp.
Pracować wg zasad higieny psychicznej
Potrzebna jest więc wyższa świadomość, nie tylko samych nauczycieli, ale przede wszystkim uczniów o tym, że koniecznie trzeba coś zmienić w swym postępowaniu, aby częściej odczuwać radość i przyjemność z uczenia się i pracy. Bo przecież, jeśli chcemy zachować zdrowie, umacniać je i rozwijać, i odczuwać przyjemność z uczenia się czy pracy, to trzeba pamiętać, że warto: Uczyć się i pracować wg zasad higieny psychicznej! (CEN - Informacja pedagogiczna - Motywowanie).
(Notka o autorze: dr Julian Piotr Sawiński, nauczyciel konsultant Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie, członek zespołu e-Redakcji Edunews.pl)
