Szkoły potrzebują dobrych dyrektorów. O pożądanych ich cechach napisano już sporo, ale czasy się zmieniają. Wydawnictwo Wolters Kluwer, wydające znane czasopismo „Dyrektor Szkoły”, organizuje konkurs „Super Dyrektor”. Jaki ma być dziś dyrektor szkoły? Kto ma wskazać takiego szefa i jaki ma być ten superdyrektor?
Szkoła potrzebuje fachowego zarządzania i dobrego dyrektora. To oczywiste, ale nasuwa się pytanie, czy na dzisiejsze czasy, choć bardzo ciekawe to jednak bardzo trudne i pełne nowych wyzwań – dobry wystarczy? W szkole przecież od dobrego są jeszcze dwie wyższe oceny. O jakiego szefa dziś chodzi?
Szkoła potrzebuje dbałości o rozwój
Szkolna edukacja potrzebuje profesjonalnego zarządzania oraz skupienia się na własnym rozwoju. To główne zadania dyrektora. Czy do tego potrzebny jest superdyrektor? Okazją inspirującą ww. wydawnictwo do ogłoszenia konkursu jest jubileusz czasopisma „Dyrektor Szkoły”, który wychodzi już od 20 lat. Jego redakcja podkreśla, że obserwuje aktywną pracę różnych placówek oświatowych w Polsce nad podnoszeniem jakości edukacji. Na łamach miesięcznika są prezentowane różnorodne problemy dyrektorów szkół i przedszkoli, zarządzania oświatą, edukacyjnych innowacji i przykłady dobrej praktyki. Są też pokazywane przykłady dbałości o rozwój metod pracy, rozwiązań organizacyjnych i projektów oraz osoby, które tymi przedsięwzięciami kierują. Kierunek działań właściwy. Tak trzymać.
Szczególną rolę w tych działaniach odgrywa, ukazujacy się od trzech lat, kwartalnik dla dyrektorów przedszkoli „Przed Szkołą”. Na jego łamch pokazuje się różne osiągnięcia i doświadczenia w kierowaniu przedszkolem oraz różnorodne jego problemy. Oczywiście najgłośniejszy problem to sześciolatki w szkole. Głośny to problem od lat w polskich mediach i nie tylko w nich, ale tak właściwie, to nie wiadomo, czy faktycznie jest to problem prawdziwy? Podobnie jest z MEN-owskim elementarzem. Jeśli nie chce się dostrzec rzeczywistych problemów edukacji – to wywołuje się zastępcze. Nic nowego.
Super – czyli wyjątkowy?
Słowo „super” ostatnio stało się modne. Jest używane dośc często w róznych kontekstach. Oznacza kogoś lub coś dobrego, pożądanego i wyjątkowego. A według „Wikisłownika” termin „wyjątkowy” znaczy tyle co: atrakcyjny, jedyny w swoim rodzaju, nadzwyczajny, niezwykły, ponadprzeciętny, wyróżniający się czymś nieprzeciętnym, czyli taki, który jest wyjątkiem, jest szczególny, unikatowy.
Swoista i wyjatkowo ważna rola dyrektora w szkole czy przedszkolu, raczej nie jest podważana, ale wydaje się, że o wynikach nauczania i ich jakości najbardziej decydują jednak nauczyciele. W wielu artykułach o edukacyjnych innowacjach akcentuje się znaczenie i ważność działań inspirujących i motywujących uczniów i nauczycieli do wysiłku oraz dokonywania zmian. Wskazuje się też na mocną stronę samodzielnego doskonalenia się oraz kreatywnego uczenia się – przywołując mądrość Williama Artura Warda, w której mówi, że słaby nauczyciel opowiada, dobry wyjaśnia, bardzo dobry demonstruje, a genialny inspiruje. A gdyby to przenieść na zadania dyrektora szkoły?
Swoista rola inspiracji
Sposób działania dyrektora, jego styl komunikowania się i zarządzania oraz otwarta osobowość, mają duży wpływ na jakość pracy nauczycieli. Można właściwie powiedzieć, że efekty uczenia się uczniów w szkole w dużej mierze zależą od jego organizacji. Jego przebieg i jakość, zależy jednak przede wszystkim od skupienia własnej uwagi i myśli oraz pożądanej aktywności uczących się. Pomocne w tym może być zainspirowanie uczniów tematem, problemem lekcji. Sam termin „inspiracja, inspirować” (patrz: „Inspiracja jak iskra”, GN 2014/8, s. 13) - to dziś słowa modne i odmieniane przez różne przypadki. Warto rozważyć, czy faktycznie zasługują na szczególną uwagę nauczycieli, rodziców i dyrektorów szkół? Warto też zgłębić samą istotę i znaczenie inspirowania. Ono ma przecież dla nas nauczycieli ogromne znaczenie w pracy z uczniami, a dla dyrektora z pewnością jeszcze większe.
Superdyrektor – to więc taki kierownik szkoły, który nie tylko:
- opowiada, mówi, poucza, zarządza jak coś w szkole zrobić, urządzić czy zorganizować,
- wyjaśnia zasady i organizację pracy szkoły – jak dobry nauczyciel, który tłumaczy zawiłości przedmiotu,
- demonstruje zadania i problemy szkoły, np. pokazując własne, dyrektorkie sprawy na komputerowej prezentacji, i przy tym zwykle dużo mówi i mówi… - ale:
- przede wszystkim inspiruje swoich nauczycieli i innych pracowników oraz także uczniów.
Społeczna przestrzeń szkoły
Superdyrektor ma być wskazany w roku jubileuszu czasopisma „Dyrektor Szkoły” i uhonorowany specjalną nagrodą. Chodzi o dyrektorów szkół, przedszkoli i innych placówek oświatowych, których celem jest stworzenie przestrzeni społecznej szkoły i przedszkola jako uczącej się wspólnoty, posiadającej wspólnie wypracowaną wizję rozwoju, stosującej akceptowane standardy pracy, charakteryzującej się przyjazną atmosferą sprzyjającą edukacji. Dyrektorów nieobawiających się odpowiedzialności, otwartych na środowisko, dbających o relacje z rodzicami oraz bliższym i dalszym otoczeniem.
Stąd celem konkursu jest wyłonienie i promowanie dyrektorów, którzy te założenia realizują, i uhonorowanie ich tytułami Super Dyrektor Szkoły i Super Dyrektor Przedszkola” (E. Piotrowska-Albin, 2014 - www.oswiata.abc.com.pl). A zasadniczym pytaniem jest, czy superdyrektor poszukiwany w ww, konkursie dla dyrektorów – oświatowej kadry kierowniczej – będzie inspirującym kierownikiem i inspirującym nauczycielem dla swoich pracowników oraz uczniów? A co znaczy dokładnie inspirujący dyrektor? Co taki szef potrafi?
Szkoła potrzebuje superdyrektora
Superdyrektorem więc będzie innowacyjny szef placówki. Organizatorzy szukają dyrektorów łączących profesjonalizm skutecznego menedżera, wychowawcy i nauczyciela z entuzjazmem tworzenia nowych rozwiązań. Ocenie podlegać będzie realizacja 4 zasad określających rolę dyrektora jako przywódcy: sprawności i efektywności menedżerskiej, włączania otoczenia do podejmowania decyzji, budowania środowiska sprzyjającego rozwojowi każdego ucznia i nauczyciela oraz ukierunkowania na współpracę ze środowiskiem lokalnym. Szczegółowe kryteria wyboru kandydatów opisane w ankiecie sformułowane zostały na podstawie wskazań ujętych w publikacji OECD i wydanej w Polsce pt. ”Istota uczenia się. Wykorzystanie wyników badań w praktyce” (Dumont H. i in., 2013).
Szukanie takich wyjatkowych kandydatów do konkursu odbywa się poprzez przesłanie w formie elektronicznej lub listem tradycyjnym wypełnionej ankiety wraz z załącznikami. Szczegółowe dane dotyczące regulaminu, procedury zgłaszania kandydatów oraz wyłaniania laureatów znajduje się na stronie www.SuperDyrektor.pl. „Zgłoszone kandydatury poddane zostaną skrupulatnej analizie zgodnie z przyjętymi kryteriami najpierw przez jury złożone z grona redakcyjnych ekspertów, a następnie przez kapitułę konkursu, do której zaprosiliśmy osobowości świata edukacji”. Konkursem warto się chyba zainteresować.
Bibliografia:
Hanna DUMONT, David ISTANCE, Francisco BENAVIDES (red.), Istota uczenia się. Wykorzystanie wyników badań w praktyce. Warszawa: Wydaw. ABC Wolters Kluwer Polska, 2013.
(Notka o autorze: dr Julian Piotr Sawiński, nauczyciel konsultant Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie, członek zespołu e-Redakcji Edunews.pl)
