"Zmieniając środowiska uczenia się, nie możemy uniknąć pytania: po co to robimy? Innymi słowy, jeżeli w nowych budynkach mamy nauczać tymi samymi metodami pedagogicznymi, co w budynkach starych, to zmieniamy jedynie opakowanie, a nie zawartość. Jeżeli mamy zmieniać ustawienie ławek w klasie tylko po to, aby skuteczniej zamykać uczniów w skostniałej formie testów i sprawdzianów, to nie otwieramy szkoły. Zmieniamy tylko jej wystrój. Jak powinna więc wyglądać prawdziwa zmiana? Przede wszystkim najważniejsza jest pedagogika. Dopiero za nią powinny iść zmiany w przestrzeniach edukacyjnych."
To fragment tomu wprowadzającego do serii poradników „Przestrzenie edukacji 21. Otwieramy szkołę!”. Zawiera on dużo ciekawych materiałów dotyczących tworzenia bogatego środowiska edukacyjnego w szkole, z których to informacji warto skorzystać.
Czym jest szkoła? "Najłatwiej myśleć o szkole z perspektywy jej fizycznej lokalizacji. Przestrzeń edukacyjna to przede wszystkim budynek szkolny i klasa, czyli miejsca, w których odbywa się proces uczenia. W rozumieniu OECD (ang. Organization for Economic Co-operation and Development) przestrzeń edukacyjna obejmuje nie tylko fizyczne struktury, wyposażenie i narzędzia mieszczące się w szkole, ale także źródła informacji i wydarzenia, które dzieją się poza szkołą, a w których uczniowie biorą udział fizycznie i wirtualnie. Aby szkoła rozwijała się w sposób zrównoważony i pełny, trzeba myśleć holistycznie o różnych czynnikach wpływających na jakość kształcenia: architektonicznych (przestrzeń fizyczna), technologicznych i społecznych." - mówi Piotr Kozak, jeden z autorów publikacji.
Musimy być przygotowani na to, że nie wystarczy zmienić jednego obszaru w edukacji, aby uzyskać znaczącą poprawę. "Jeżeli, przykładowo, chcemy zwiększyć kompetencje społeczne uczniów, to zmianom w przestrzeni fizycznej, typu zwiększenie elastyczności ustawienia ławek w klasie, powinny towarzyszyć zmiany w przestrzeni społecznej i wirtualnej. Na przykład należy dać uczniom możliwość większej interakcji wprowadzając metody projektowe w nauczaniu oraz włączyć do narzędzi edukacyjnych media społecznościowe. W przeciwnym wypadku zmiany będą tylko powierzchniowe." - dodaje Kozak.
Myśląc o zmienianiu naszych szkół, należy zatem pamiętać o tym, że wszystkie trzy obszary – architektoniczny, społeczny i wirtualny – są ze sobą powiązane. Mając na uwadze jakość kształcenia, wszystkie one muszą być „zanurzone” w działaniach pedagogicznych. Nie bójmy się myśleć szeroko i daleko wybiegać w przyszłość. Świat ciągle się zmienia, a zatem i środowisko uczenia się powinno uwzględniać to, co dzieje się we współczesnym świecie.
Wiele szkół już podąża drogą tych zmian, dlatego autorzy poradnika postanowili spośród kilkudziesięciu analizowanych szkół europejskich, wybrać dziesięć modelowych, które wyróżniają się swoim środowiskiem uczenia się. Jest wśród nich też kilka szkół z Polski. Oczywiście to tylko subiektywny wybór - takich modelowych szkół zapewne można wskazać więcej. Stąd też lista ta nie jest zamknięta. Zapraszamy do lektury!
Publikacja powstała w ramach projektu Educational Spaces 21. Open up! (Przestrzenie edukacji 21. Otwieramy szkołę!) realizowanego przez Fundację Centrum Edukacji Obywatelskiej w partnerstwie z Fundacją Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy Think!, Gesellschaft zur Förderung des Hanseatic Institute for Entrepreneurship and Regional Development an der Universität Rostock e.V. oraz Rektorsakademien Utveckling AB ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu ERASMUS+. Licencja: CC-BY.
Publikacja sfinansowana z funduszy Komisji Europejskiej w ramach programu ERASMUS+. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko jej autorów i Komisja Europejska oraz Narodowa Agencja Programu ERASMUS+ nie ponoszą odpowiedzialności za jej zawartość merytoryczną.
Publikacja wprowadzająca jest do pobrania na stronie Edustore.eu, podobnie jak trzy tomy serii poświęcone wybranym przestrzeniom.
Osoby zainteresowane inspirującymi przestrzeniami edukacyjnymi w Polsce i zagranicą zapraszamy także do galerii zdjęć Eduspaces / Przestrzenie edukacji.
(Notka o autorze: Marcin Polak jest twórcą i redaktorem naczelnym Edunews.pl, zajmuje się edukacją i komunikacją społeczną, realizując projekty społeczne i komercyjne o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. Jest również członkiem grupy Superbelfrzy RP). Niniejszy tekst jest publikowany na licencji CC-BY. Autorami cytowanych fragmentów są Piotr Kozak i Katarzyna Górkiewicz.
