Obietnice rozdania komputerów uczniom pochodzącym z niezamożnych rodzin czy gimnazjalistom przez polski rząd nie wzbudziły jakiegoś wielkiego entuzjazmu w Polsce. Raczej skłoniły do stawiania wielu pytań – po co taki ciężar uczniowi? jak będą one wykorzystywane? przez kogo? kto za to zapłaci albo – czy to w ogóle jest w szkołach potrzebne?
Na takie pytania warto odpowiedzieć, ponieważ wcześniej czy później polska szkoła będzie musiała otworzyć się na nowe technologie edukacyjne.
Podpowiedzi dla polskich środowisk edukacyjnych można znaleźć za oceanem. John Page w serwisie Techlearning.com podaje dziewięć powodów, dla których warto inwestować w rozwój nowych technologii w edukacji. Jak sam przyznaje, do zastanowienia się nad tym trendem skłonił go jeden z listów, który otrzymał od nauczyciela, mniej więcej tej treści: „Dziękuję bardzo! No to teraz muszę coś zrobić z tym laptopami, które Oni mi dali!”. Jest to klasyczny przykład dawania rozwiązania, zanim jeszcze zidentyfikowało się problem – co skłoniło Page’a do zestawienia dziewięciu powodów, pokazujących dlaczego nowe technologie są ważne w procesie edukacji.
1. Rozszerzenie czasu i miejsca edukacji
W typowej szkole uczeń ma dostęp do danego nauczyciela przez godzinę dziennie. To znaczy, że spotkanie z tym nauczycielem zabiera mu 6% z jego zazwyczaj 16-godzinnego dnia pracy, a w dodatku przez tę jedną godzinę dzieli czas nauczyciela z średnio 25 kolegami i koleżankami. Ale z drugiej strony może mieć dostęp do Internetu przez prawie 100% tego czasu. Wprawdzie – jak uważa Page - technologie nie zastąpią inspirującego i kreatywnego nauczyciela, ale mogą poprawić dostęp online do przygotowanych przez niego materiałów. Wykorzystanie klasycznych narzędzi edukacyjnych – książki i wykładu nauczyciela w klasie – ogranicza proces uczenia się z punktu widzenia ucznia. Tu widać zatem przewagę laptopa podłączonego do Internetu – jeśli nauczyciel poświęcił czas na przygotowanie materiału dla swoich uczniów i umieścił go w Internecie – mogą oni uczyć się w każdym czasie i miejscu. W dodatku pojemność laptopa jest o wiele większa niż książek noszonych w tornistrze na plecach. Inaczej mówiąc – nowe technologie edukacyjne umożliwiają naukę kiedykolwiek i gdziekolwiek, nie tylko przez godzinę dziennie.
2. Lepsze (głębsze) zrozumienie tematu
Interaktywne symulacje i ilustracje tematyczne umożliwiają lepsze zrozumienie konkretnego zagadnienia. Użycie wirtualnego środowiska umożliwia wyjście poza klasyczne szkolne narzędzia jak kreda i prelekcja. Nie tylko dla uczniów będzie to ciekawsze, ale również nauczycielowi będzie łatwiej tłumaczyć zawiłe problemy z użyciem multimedialnych prezentacji. Połączenie tego przekazu z narzędziami dostępnymi w Internecie (dobrze żeby to nauczyciel je wskazał), umożliwia sięganie po nie za każdym razem, gdy będą tego potrzebowali.
3. Zamiana ról
Nowe technologie umożliwiają zamianę ról. Zamiast bycia nauczanymi, uczniowie mogą otrzymać do realizacji projekty, które wymagać będą aby sami zdobyli określone informacje, czy umiejętności. Jak podkreśla Page – kluczem do tego jest zdolność do zdobywania informacji, której potrzebują, kiedy potrzebują i gdziekolwiek się znajdują, bez presji nauczyciela. Takie podejście jest bardziej atrakcyjne dla ucznia. Oni wręcz palą się do wykorzystania swojej kreatywności, a nowe technologie im to umożliwiają.
4. Nowe media do rozwoju samo-ekspresji
Uczniowie nie zapisują już wyłącznie zeszytów, które czyta tylko nauczyciel. Dzięki nowym technologiom mogą się wyrażać w dużo szerszej społeczności – tworząc prezentacje Powerpoint i zamieszczając je w Internecie, nagrywając swoje wypowiedzi, tworząc i publikując cyfrowe zdjęcia, filmy wideo, gazetkę szkolną w Internecie, prowadząc stronę internetową, bloga czy nawet szkolne radio albo szkolną telewizję. Prawo do ekspresji nadaje im nowy sens w codziennym życiu i możliwość komunikacji z rówieśnikami na niespotykaną skalę.
5. Kolaboracja
Kluczową umiejętnością we współczesnym świecie jest umiejętność współpracy nad projektami na odległość – nawet bez fizycznej znajomości swoich partnerów. Uczniowie coraz rzadziej uczą się sami – częściej tworzą grupy osób uczących się wspólnie wykorzystując Internet, pocztę elektroniczną, komunikatory, czaty i telefony komórkowe. To zdecydowanie ułatwia im funkcjonowanie w dorosłym życiu – przecież już na uniwersytetach wiele projektów naukowych realizowanych jest przez zespoły badawcze złożone z osób rozsianych po całym świecie (to samo dzieje się w przypadku globalnych korporacji, czy nawet firm współpracujących z zagranicznymi partnerami). Koniecznie trzeba do takiej metody pracy przygotować uczniów już na etapie szkolnym.
6. Podejście globalne
Niczym nieograniczona komunikacja z całym światem poszerza horyzonty myślowe uczniów. Mogą rozmawiać z kolegami oddalonymi o tysiące kilometrów, a także brać udział w konferencjach online (warsztatach, spotkaniach), dzięki którym łatwo poszerzają swoją wiedzę. To dodatkowo przekłada się często na lepsze rozumienie innych kultur – komunikacja często przeradza się bowiem w realną współpracę i wymianę.
7. Indywidualne tempo i sekwencja
Każdy uczeń jest inny. Technologie informacyjne umożliwiają wyrównywanie szans w edukacji właśnie dlatego, że każdy może dobrać sobie taką metodę nauki, jaka mu pasuje. Nie przeszkadzając innym uczniom, mogą powtarzać wybrany materiał i uzupełniać wiedzę w sposób, w jaki najlepiej się uczą. Z czasem zdaniem Page’a nowe technologie staną się tu prywatnym korepetytorem, który chronić będzie przed opóźnieniami w nauczaniu w klasie.
8. Waga tornistra
Trzy książki i trzy zeszyty ważą już zapewne więcej niż laptop. Z reguły jednak uczeń ma więcej w plecaku. Ponadto zawierają również dużo mniej wiedzy niż może pomieścić się w pamięci komputera. Dysk o pojemności 2 gigabajtów może pomieścić około 2 milionów stron z ilustracjami, o Internecie nie wspominając. Laptopy są ponadto coraz lżejsze i coraz wydajniejsze. I z pewnością korzystanie z nich może być ciekawsze niż czytanie nawet najciekawszej, ale w końcu "statycznej" książki.
9.Osobista produktywność
Uczniowie potrzebują narzędzi, dzięki którym będą bardziej produktywni. Potrzebują pisać, czytać, komunikować się, organizować swój czas i planować. Przenośne komputery zawsze będą czynić ich życie bardziej efektywnymi (tak samo w przypadku nauczycieli). Szkoły muszą pozbyć się papierów – przekonuje Page.
“Podsumowując, jeśli edukacja to wiedza i umiejętności intelektualne, to technologia informacyjna jest istotą tego procesu. Proces zmiany w szkolnictwie dopiero się rozpoczął.” – mówi Page – „Wkrótce szkoły będą wyglądały zupełnie inaczej. Bądźmy na to gotowi.”
