Coraz młodsze dzieci korzystają z internetu. Jak się okazuje, co ósme dziecko w Polsce podczas korzystania z zasobów sieci doznało jakiejś przykrości. Na szczęście większość z nich umie sobie z nimi emocjonalnie poradzić. Niepokój budzi natomiast niska świadomość rodziców - alarmują naukowcy ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej.
Swoje spostrzeżenia zamieścili w raporcie opracowanym z okazji zakończenia drugiego etapu europejskiego projektu badawczego EU Kids Online, w którym uczestniczyło 25 krajów. Jego celem było dostarczenie rzetelnych danych dotyczących doświadczeń i zwyczajów dzieci oraz ich rodziców w zakresie ryzykownego i bezpiecznego korzystania z internetu. Projekt ma też umożliwić stworzenie rekomendacji dla polityki społecznej i uwrażliwienie rodziców na problem, jaki stanowią zagrożenia internetowe.
Reprezentujący Polskę naukowcy z Instytutu Psychologii Społecznej SWPS przez wiele miesięcy zbierali dane, które wykazały, że prawie co czwarte dziecko kontaktuje się online z nieznajomymi, co siódme chociaż raz widziało w internecie materiały związane z seksem, co czternaste spotkało się twarzą w twarz z nieznajomym poznanym w sieci, a co dwudzieste było ofiarą cyberbullyingu, czyli doznało napastowania w internecie.
Jak wynika z badań, średni wiek dzieci korzystających z internetu w Polsce to 9 lat, w Szwecji - 7 lat, a w Wielkiej Brytanii i kilku innych krajach północnej Europy - około 8 lat.
"Według przebadanych dzieci, powszechne zagrożenia istniejące w sieci przeważnie nie prowadzą do poważnych szkód - komentuje te wyniki dr Lucyna Kirwil, kierująca polskim zespołem badawczym. - Tylko dla niewielkiej liczby respondentów w wieku 9-16 lat napotkane w sieci negatywne doświadczenia wiązały się z negatywnymi emocjami".
Badania pokazały, że co piąty młody Polak (w wieku 11-16 lat) miał w internecie kontakt z treściami, które mogą szkodzić jego kształtującemu się systemowi wartości, związanymi np. z nienawiścią, samobójstwem, samouszkodzeniami, anoreksją i narkotykami. Prawie co siódme dziecko otrzymało też wiadomości o podtekście seksualnym.
Dla ankietowanych najbardziej przykrym negatywnym internetowym doświadczeniem jest bycie nękanym przez innych. Na szczęście jest to problem występujący dość rzadko - dotyczy tylko 5 proc. dzieci. Znacznie powszechniejsze są inne zagrożenia. W polskim badaniu aż 41 proc. dzieci podało, że podczas korzystania z sieci zetknęło się z pornografią albo innymi potencjalnie szkodliwymi dla ich rozwoju materiałami oraz odebrało napastliwe wiadomości z podtekstem seksualnym. Mimo tego, jak podkreślają psycholodzy z SWPS, większość dzieci nie doznała z tego powodu żadnych przykrych emocji. Tylko 22 proc. z nich przyznało, że treści zamieszczone w internecie spowodowały u nich przykrość, niepokój lub poczucie winy.
Najtrudniej z takimi zagrożeniami radzą sobie dzieci najmłodsze. Ale nawet osoby nieco starsze, w wieku 11-16 lat, które opanowały już umiejętności potrzebne do bezpiecznego korzystania z internetu (np. ustawianie prywatności czy blokowanie niechcianych kontaktów), wciąż słabo radzą sobie z blokowaniem niechcianych wiadomości.
Autorzy raportu zwracają uwagę na inną istotną kwestię - rodzice dzieci, które miały negatywne doświadczenia w internecie, bardzo często nie są świadomi czyhających tam zagrożeń. "Jednym z powodów jest na pewno znaczna prywatność komunikacji internetowej dzieci. Ponad 60 proc. badanych korzysta bowiem z komputera w swoim pokoju, a ok. 40 proc. przez własny telefon komórkowy" - tłumaczy dr Kirwil.
Badania na potrzeby projektu EU Kids Online, koordynowanego przez London School of Economics and Political Science, przeprowadzono wiosną i latem 2010 roku, na losowo dobranej próbie ponad 23 tys. dzieci w wieku od 9 do 16 lat oraz na jednym z rodziców każdego badanego dziecka. Polski zespół przeprowadził wywiady z grupą ponad 1000 takich dzieci i ich rodzicami.
Raporty, zarówno z badań europejskich, jak i polskich, są dostępne odpowiednio na stronach:
www.eukidsonline.swps.pl i www.eukidsonline.net.
www.eukidsonline.swps.pl i www.eukidsonline.net.
Wersja poszerzona o rekomendacje dla polityki społecznej i nowe wyniki dotyczące praktyk rodziców w zakresie ochrony dzieci przed zagrożeniami w internecie ukaże się pod koniec listopada.
(Źródło: PAP Nauka w Polsce)
