Cele i zadania (nowej) szkoły

Ważne jest, aby cele były jasno sprecyzowane, aktualizowane wraz ze zmieniającymi się okolicznościami i warunkami ich realizacji. Jakie cele stawia szkoła przed sobą w obecnej chwili? Zapytajmy o to nauczycieli, uczniów, dyrektorów, rodziców, władze oświatowe i ekspertów. Mają teraz czas, po zakończeniu roku szkolnego. Czy ich odpowiedzi będą podobne, zbieżne? Czy powinny takie być?

 

Czy z określeniem zadań szkoły nie jest jak z konstytucją? Wszyscy wiemy, że to jest najważniejszy dokument państwowy, fundament państwa, ale zazwyczaj, prócz wąskiej grupy ekspertów, nikt go nie zna. 

Czy w powodzi edukacyjnych dokumentów, zarządzeń, opisów procedur, projektów i wizji nie rozmywa się i nie gubi to co najistotniejsze: dążenie do postawionych celów? Czy nauczyciel i dyrektor powinni mieć ciągle przed sobą jasny „dekalog celów”, który byłby drogowskazem i miarą dla wszelkich działań? Przede wszystkim w codziennej pracy, a nie tylko od święta?

Czy istnieje potrzeba sformułowania dokumentu przedstawiającego cele i zadania szkoły XXI wieku? Napisanego nie językiem naukowym lub urzędowym (oświatowym), lecz klarownym i powszechnie  zrozumiałym. Dokumentu czytelnego dla pracowników oświaty, rodziców i uczniów. Napisanego tekstem inspirującym do myślenia i działania. Czy jest to możliwe? 

Spróbujmy jakoś zacząć. Poniżej propozycja budowy takiego dokumentu – notatki, hasła, brudnopis (piewsza wersja, a z czasem powstawać będą kolejne, jeśli będą odpowiedzi)

Elementy, postawy, umiejętności, ćwiczenia, doskonalenie:

- budowa i umacnianie poczucia własnej wartości

- akceptuj siebie

- doskonal się

- szkoła poszukuje u ucznia i wzmacnia pozytywne-mocne cechy, umiejętności, podkreśla je stale

- pierwszeństwo chwalenia przed ganieniem, podkreślanie zalet i osiągnięć

- samokontrola i dyscyplina wewnętrzna

- pozytywne myślenie, optymizm, radość, entuzjazm, życzliwość

- stawianie celu i dążenie do realizacji

- co jest dla mnie korzystne, a co groźne; co mnie wzmacnia, a co może osłabić

- spójność wewnętrzna

Elementy, postawy, umiejętności, ćwiczenia, doskonalenie:

- z drugim człowiekiem

- w grupie

- fundamenty: dialog i szacunek

- werbalna

- niewerbalna

- język, słownik komunikacji

- wyrażanie emocji i uczuć

- przekazywanie i odczytywanie informacji

- dyscyplina w komunikacji

- każda moja czynność jest komunikatem dla innych 

Elementy, postawy, umiejętności, ćwiczenia, doskonalenie:

- dylemat człowieka: co jest dobre?

- to jest dobre, bo sprawia mi przyjemność; to sprawia mi przyjemność, bo jest dobre

- to jest przyjemne, dobre, wartościowe, etyczne, moralne, piękne – czy może nie jest?

- piękno

- odwoływanie się do wartości wszędzie: na matematyce, WF-ie, na przerwie i wycieczce

- o wartościach trzeba rozmawiać

- słownik wartości

- szczęście jako wartość i cel

- realizuj swoje marzenia

- realizuj cudze marzenia

- co nadaje życiu sens (rozrywka, przyjemność, zabawa, dawanie, poświęcenie, współpraca...)

- wątpliwości

Elementy, postawy, umiejętności, ćwiczenia, doskonalenie:

- zaangażowanie; nie bądź neutralny

- odwaga

- poparcie słowne i czynne

- postawa sprzeciwu, postawa buntu

- miej własne zdanie, wyraź swoją opinię

- różnica zdań, spór, konflikt – plusy

- przyłącz się do jednej ze stron, poprzyj

- gromadź swoich zwolenników

- poszukaj mediatora

- złóż reklamację, skargę, protest

- prawa i obowiązki obywatelskie

- wolność i swobody obywatelskie – podporządkowanie i dyscyplina

- ograniczenia, rezygnacja z części swojej wolności

Elementy, postawy, umiejętności, ćwiczenia, doskonalenie:

- posługuj się mediami, nie pozwól, aby posługiwały się tobą

- korzystaj z mediów, nie pozwól, żeby wykorzystywały ciebie

- szkoła powinna wyprzedzać uczniów w stosowaniu nowych technologii

- bądź krytyczny, korzystaj z opinii, wybieraj samodzielnie

- korzystaj z telewizji, internetu, komputera i innych nowych narzędzi tak, abyś czuł, że to ciebie wzmacnia, a nie osłabia

- szkoła korzysta z wszystkich mediów i narzędzi komunikacji: książka, prasa, TV, film, internet, komputer, telefon komórkowy, komunikatory, gry komputerowe, itp.

- nowe technologie: narzędzia pracy, komunikacji i spędzania wolnego czasu

- poznawanie ludzi, świata, osiągnięć kultury i sztuki

Elementy, postawy, umiejętności, ćwiczenia, doskonalenie:

- poznawanie, okrywanie, działanie

- ciekawość

- wybór, selekcjonowanie informacji i wiedzy: możliwość i konieczność

- edukacja bierna, aktywna

- poszukiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji

- aktywizacja obu półkul mózgu

- nauka: przybliżanie, stawianie hipotez, budowanie modeli i teorii (nie objawianie prawdy)

- rola i znaczenie nauki

- nauka a religia

[Wersja 1.1 dokumentu]

Osoby chcące rozwijać i współtworzyć taki dokument, zachęcam do kontaktu: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.