Lizbońskie kompetencje kluczowe

B. Kompetencje związane z kształtowaniem postaw uczniowskich

Kompetencje związane z kształtowaniem uczniowskich postaw mają wyraźnie charakter wychowawczy. Akcentują edukację obywatelską i społeczną. Obejmują umiejętności:
1. wykształcenia u uczniów postawy obywatelskiej i społecznej,
2. promowania takiego rozwoju kompetencji uczniów, które pozwolą im jako pełnoprawnym obywatelom danego państwa, z sukcesem funkcjonować w społeczeństwie wiedzy, co obejmuje:
- motywację do nauki, nie tylko formalnej objętej obowiązkiem szkolnym,
- nauczenie uczenia się,
- krytyczne przetwarzanie informacji,
- posługiwanie się komputerem i korzystaniem z wszelkich urządzeń cyfrowych
- twórczość i innowacyjność oraz rozwiązywanie problemów,
- przedsiębiorczość,
- współpracę z innymi i łatwość komunikacji z innymi,
- umiejętność poruszania się w kulturze wizualnej.

C. Umiejętność wtopienia ww. kompetencji ponadprzedmiotowych w czasie nauczania / uczenia się określonego przedmiotu
Propozycja samodzielnej pracy: Proszę wskazać, które spośród ww. kompetencji związanych z przebiegiem i warunkami uczenia się - nauczania (pkt A) oraz jak można je wykorzystać i zaakcentować w edukacji swojego przedmiotu, np. biologii czy geografii?
1. …………………………………………………………………………………………………
2. …………………………………………………………………………………………………
3. …………………………………………………………………………………………………

Dominacja umiejętności ponadprzedmiotowych
Z powyższego wyraźnie widać, że w europejskiej, nowoczesnej edukacji wyraźnie akcentuje się rolę umiejętności ponadprzedmiotowych nauczyciela i ucznia. Jest to zdecydowana dominacja wymagań „uniwersalnych” nad przedmiotowymi. Czy to znaczy, że dotychczasowe nauczanie poszczególnych szkolnych przedmiotów nauczania, ciągle jeszcze rozmiłowane w zdobywaniu konkretnej wiedzy przedmiotowej, szkolnej, odchodzi do lamusa? Czy to zmieni przygotowanie nauczycieli przedmiotowców? Idea zawarta w lizbońskich kompetencjach jest przecież zasadniczo różna od tej, która jeszcze dziś ma się dobrze w obecnej praktyce. Jest ona wyzwaniem dla MEN, który firmuje nową podstawę programową, instytucji i organizacji oświatowych oraz także osób zajmujących się kształceniem, doradztwem i doskonaleniem zawodowym nauczycieli.

Stąd rodząca się potrzeba zmiany filozofii i strategii doskonalenia nauczycieli. Przykład scenariusza szkolenia nauczycieli można znaleźć w miesięczniku „Wszystko dla Szkoły” w artykule pt. „Warto poczuć zapach nowoczesności? Scenariusz dyskusji z nauczycielami o istocie i znaczeniu nowoczesności edukacji”. (2009/7). Może warto poznać i wykorzystać w szkoleniu nauczycieli?

Pytania do autorefleksji - Dlaczego, jeśli polska edukacja w szkole XXI wieku ma ambicje dobrze przygotować młodych do życia i pracy w XXI wieku, to powinna akcentować nabywanie i rozwijanie ww. interesujących kluczowych kompetencji lizbońskich oraz umacniać umiejętności dotyczące samego uczenia się uczniów?

Proszę wskazać spośród ww. kompetencji związanych z przebiegiem i warunkami uczenia się - nauczania, np. trzy własne kompetencje, w których jako nauczyciel jestem już dziś dobry (bardzo dobry).
1. …………………………………………………………………………………………………
2. …………………………………………………………………………………………………
3. …………………………………………………………………………………………………

(Notka o autorze: dr Julian Piotr Sawiński, nauczyciel konsultant Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie, członek zespołu e-Redakcji Edunews.pl)