Teoretycznie komputery w każdej szkole są już na porządku dziennym. Ale czy możliwości tych narzędzi nowoczesnej edukacji wykorzystywane są na 100%? Używamy ich w szkołach najczęściej na lekcjach informatyki. A co z innymi przedmiotami? Czy dyrektorzy szkół i nauczyciele faktycznie korzystają z komputerów w celu przekazania uczniom potrzebnej im wiedzy i umiejętności?
Zastanówmy się nad komputerem jako narzędziem edukacji. Przejrzyjmy możliwe zastosowania komputera w szkole dla wszystkich szkolnych użytkowników.
Dla uczniów
Komputery służą do nauki i zabawy, a najlepiej kiedy funkcjonują w najbardziej udanym połączeniu, kiedy dzieci i młodzież bawiąc się uczą. Na rynku jest bardzo dużo wartościowych programów edukacyjnych, które w pełni realizują tę klasyczną formułę. Istnieją już programy do niemal wszystkich przedmiotów nauczania dla różnych grup wiekowych. Są zrobione starannie merytorycznie, metodologicznie, graficznie. Gwarantują to co współczesne dzieci i młodzież lubią najbardziej, czyli „dzianie się”. Są to programy aktywne lub lepiej - interaktywne. Porcje materiału zilustrowane są odpowiednimi fragmentami animowanymi lub wstawkami filmowymi. Można obejrzeć na własne oczy fragment bitwy lub przebieg procesu podziału komórek, usłyszeć oryginalny głos poety czytającego swe wiersze... Wykonać zadanie lub test sprawdzający i otrzymać natychmiast wynik poprawności opanowania danego materiału.
Generalnie dobre programy edukacyjne gwarantują dwie ważne cechy nowoczesnego nauczania:
1. polisensoryczność przekazu, czyli innymi słowy oddziaływanie na kilka zmysłów jednocześnie (wzrok, słuch, ruch),
Dla uczniów
Komputery służą do nauki i zabawy, a najlepiej kiedy funkcjonują w najbardziej udanym połączeniu, kiedy dzieci i młodzież bawiąc się uczą. Na rynku jest bardzo dużo wartościowych programów edukacyjnych, które w pełni realizują tę klasyczną formułę. Istnieją już programy do niemal wszystkich przedmiotów nauczania dla różnych grup wiekowych. Są zrobione starannie merytorycznie, metodologicznie, graficznie. Gwarantują to co współczesne dzieci i młodzież lubią najbardziej, czyli „dzianie się”. Są to programy aktywne lub lepiej - interaktywne. Porcje materiału zilustrowane są odpowiednimi fragmentami animowanymi lub wstawkami filmowymi. Można obejrzeć na własne oczy fragment bitwy lub przebieg procesu podziału komórek, usłyszeć oryginalny głos poety czytającego swe wiersze... Wykonać zadanie lub test sprawdzający i otrzymać natychmiast wynik poprawności opanowania danego materiału.
Generalnie dobre programy edukacyjne gwarantują dwie ważne cechy nowoczesnego nauczania:
1. polisensoryczność przekazu, czyli innymi słowy oddziaływanie na kilka zmysłów jednocześnie (wzrok, słuch, ruch),
2. natychmiastowa korekta uzyskanego wyniku.
Warto w tym miejscu dodać iż percepcja współczesnych dzieci i młodzieży jest inna niż ludzi w wieku ich rodziców i oczywiście nauczycieli. Zawdzięczamy ten stan rzecz jasna rozwojowi cywilizacyjnemu – zwłaszcza jest to wpływ obrazów telewizyjnych. Porównując świat filmów sprzed 20 lat i obecnych wydaje się iż nowe filmy ogląda się jak na „szybkiej przewijarce” lub odwrotnie – stare filmy w zwolnionym tempie. Z faktami nie ma co dyskutować, więc należy uznać ten stan rzeczy i dostosować na ile to możliwe – ofertę edukacyjną do potrzeb i oczekiwań uczniów.
Nauczyciel, który realizując lekcję posługuje się jedynie kredą, tablicą, planszami (oby nie starymi i zniszczonymi!) nigdy nie uzyska takich efektów dydaktycznych jakie uzyska wykorzystując multimedialną prezentację tematu – która to ma jeszcze tę zaletę iż można ją wielokrotnie powtarzać. Oczywiście dotyczy to zwłaszcza tematów, które
1. trudno obejrzeć „gołym okiem” (np. łańcuch DNA),
2. trudno pokazać jako doświadczenie (fizyczne bądź chemiczne), ze względu na bezpieczeństwo lub koszty,
3. trudno zademonstrować jako proces (bez np. animacji),
4. trudno przedstawić w syntetycznej formie (np. wielowątkowa mapa zdarzeń epoki).
W szkole zaawansowanej technologicznie (tzn. posiadającej odpowiednie wyposażenie: kamerę, skaner, nagrywarkę na cd-rom, programy graficzne, programy obróbki obrazu wideo i dźwięku) – uczniowie mogą sami projektować i realizować programy i prezentacje multimedialne. Także na potrzeby szkoły. Wykorzystajmy ten potencjał!
Dla nauczycieli
Komputer w pracy nauczyciela to narzędzie o wszechstronnym zastosowaniu. Wymienię pokrótce oczywiste korzyści korzystania z możliwości, które oferuje komputer (wraz z odpowiednim oprzyrządowaniem) dla tej grupy użytkowników:
1. opracowywanie materiałów edukacyjnych – kart dydaktycznych, testów, sprawdzianów dla uczniów,
2. przy posiadaniu „wyższych” umiejętności technologicznych oraz sprzętu (np. skanera, kamery, nagrywarki do cd-romów) – przygotowywanie prezentacji i pokazów multimedialnych z określonego tematu,
Warto w tym miejscu dodać iż percepcja współczesnych dzieci i młodzieży jest inna niż ludzi w wieku ich rodziców i oczywiście nauczycieli. Zawdzięczamy ten stan rzecz jasna rozwojowi cywilizacyjnemu – zwłaszcza jest to wpływ obrazów telewizyjnych. Porównując świat filmów sprzed 20 lat i obecnych wydaje się iż nowe filmy ogląda się jak na „szybkiej przewijarce” lub odwrotnie – stare filmy w zwolnionym tempie. Z faktami nie ma co dyskutować, więc należy uznać ten stan rzeczy i dostosować na ile to możliwe – ofertę edukacyjną do potrzeb i oczekiwań uczniów.
Nauczyciel, który realizując lekcję posługuje się jedynie kredą, tablicą, planszami (oby nie starymi i zniszczonymi!) nigdy nie uzyska takich efektów dydaktycznych jakie uzyska wykorzystując multimedialną prezentację tematu – która to ma jeszcze tę zaletę iż można ją wielokrotnie powtarzać. Oczywiście dotyczy to zwłaszcza tematów, które
1. trudno obejrzeć „gołym okiem” (np. łańcuch DNA),
2. trudno pokazać jako doświadczenie (fizyczne bądź chemiczne), ze względu na bezpieczeństwo lub koszty,
3. trudno zademonstrować jako proces (bez np. animacji),
4. trudno przedstawić w syntetycznej formie (np. wielowątkowa mapa zdarzeń epoki).
W szkole zaawansowanej technologicznie (tzn. posiadającej odpowiednie wyposażenie: kamerę, skaner, nagrywarkę na cd-rom, programy graficzne, programy obróbki obrazu wideo i dźwięku) – uczniowie mogą sami projektować i realizować programy i prezentacje multimedialne. Także na potrzeby szkoły. Wykorzystajmy ten potencjał!
Dla nauczycieli
Komputer w pracy nauczyciela to narzędzie o wszechstronnym zastosowaniu. Wymienię pokrótce oczywiste korzyści korzystania z możliwości, które oferuje komputer (wraz z odpowiednim oprzyrządowaniem) dla tej grupy użytkowników:
1. opracowywanie materiałów edukacyjnych – kart dydaktycznych, testów, sprawdzianów dla uczniów,
2. przy posiadaniu „wyższych” umiejętności technologicznych oraz sprzętu (np. skanera, kamery, nagrywarki do cd-romów) – przygotowywanie prezentacji i pokazów multimedialnych z określonego tematu,
3. korzystanie z łączności ze światem (via internet) dla potrzeb własnego rozwoju i doskonalenia zawodowego, zwłaszcza – możliwość udziału w niestacjonarnych formach uzupełniania wiedzy, umiejętności, kwalifikacji (kursy realizowane w formule tzw. distance education),
4. zarządzanie klasą – prowadzenie dokumentacji klasy,
5. kontakty z rodzicami, wydruki aktualnych osiągnięć dla rodziców, materiały informacyjne i edukacyjne dla rodziców.
Dla Dyrektora
Komputer wraz z odpowiednim oprogramowaniem umożliwia zarządzanie szkołą, w bardzo wielu obszarach. Oto kilka z nich:
1. projektowanie planów lekcji,
Dla Dyrektora
Komputer wraz z odpowiednim oprogramowaniem umożliwia zarządzanie szkołą, w bardzo wielu obszarach. Oto kilka z nich:
1. projektowanie planów lekcji,
2. projektowanie planów doskonalenia nauczycieli – kadry szkoły,
3. zarządzanie budżetem szkoły,
4. terminarze,
5. zarządzanie projektami.
Komputer jest także narzędziem rozwoju zawodowego i osobistego – otwiera via internet – dostęp do materiałów i doskonalenia w wirtualnych bibliotekach i szkołach.
Na zakończenie - futuryzm i realizm
Uczeń (ale i dorosły), który nie opanuje komputera i możliwości wynikających z tego medium dla własnej nauki i rozwoju – już jest technologicznym analfabetą. Ale może stać się także jego ofiarą – jeśli nie zostanie nauczony w pełni korzystać z komputera i jego możliwości (internetu, gier, czatów) w sposób sensowny. W wychowaniu i dydaktyce warto mieć świadomość iż nie należy nadużywać komputerowych zamienników, kiedy jest inny wartościowy sposób kontaktu z rzeczywistością (czytaj: kontakt naturalny).
Komputer jest także narzędziem rozwoju zawodowego i osobistego – otwiera via internet – dostęp do materiałów i doskonalenia w wirtualnych bibliotekach i szkołach.
Na zakończenie - futuryzm i realizm
Uczeń (ale i dorosły), który nie opanuje komputera i możliwości wynikających z tego medium dla własnej nauki i rozwoju – już jest technologicznym analfabetą. Ale może stać się także jego ofiarą – jeśli nie zostanie nauczony w pełni korzystać z komputera i jego możliwości (internetu, gier, czatów) w sposób sensowny. W wychowaniu i dydaktyce warto mieć świadomość iż nie należy nadużywać komputerowych zamienników, kiedy jest inny wartościowy sposób kontaktu z rzeczywistością (czytaj: kontakt naturalny).
(Notka o autorce: Małgorzata Taraszkiewicz: psycholog edukacyjny,
trener, członek Grupy Edukacyjnej XXI, członek zespołu e-Redakcji
Edunews.pl)
