Warto rozmawiać. Ta uniwersalna zasada sprawdza się praktycznie we wszystkich organizacjach i inicjatywach. Nie inaczej sprawa ma się ze szkołą. Rozmowa to sposób, by uczyć uczniów i uczennice, że ich opinie i uczucia są ważne i warto tworzyć przestrzeń do ich wyrażania. Dzięki niej uczą się oni aktywnego słuchania i empatii, czyli umiejętności, które będą procentować przez całe ich życie. Dobra rozmowa otwiera na poglądy innych, poszerza horyzonty i uczy, jak konstruktywnie i z szacunkiem dyskutować. Kształtują się dzięki niej kompetencje kluczowe. Wreszcie: to przecież niezastąpiony sposób na to, by zaangażować uczniów i uczennice w prowadzoną lekcję. Szczególne zaangażowanie może przynieść rozmowa na tematy ważne, aktualne i budzące emocje, również poza szkołą.
W nadchodzącym semestrze letnim 2019/2020 Centrum Edukacji Obywatelskiej zachęca, by skorzystać z programów, które nie tylko pomogą dobrać tematy, ale także tworzyć bezpieczną przestrzeń do rozmowy i umiejętnie moderować dyskusję z uczniami.
Najbliższa okolica - najwięcej emocji
To, co znamy i mijamy na co dzień, uważnie obejrzane zyskuje zupełnie nowy wymiar. Najbliższa okolica może tym samym stać się bodźcem, który skłania do dyskusji i dzielenia się wrażeniami z innymi. Pretekstem do ponownego refleksyjnego przyjrzenia się w szkole najbliższej okolicy może być program Młodzi w Akcji. Jego celem jest inspirowanie opiekunów i opiekunek młodzieży oraz ich podopiecznych do podejmowania nieszablonowych działań na rzecz okolicy i jej mieszkańców. Uczestnicy programu dzięki wskazówkom i materiałom zgłębią lokalne literackie wątki, poznają tajemnice okolicznej przestrzeni publicznej i jej mieszkańców, a także nauczą się realizować kampanie społeczne.
Zaangażowanie społeczne to temat, który poznają także uczestnicy programu Pozarządownik szkolny. Po pierwsze, zdobędą podstawową wiedzę o tym, jak działają organizacje pozarządowe. Po drugie, dzięki grze karcianej Gra w zmianę, będą mogli spróbować przekonać innych do swojego rozumienia tego, na czym polega zmiana proponowana przez wybrany NGO.
fot. Jędrzej Godlewski
Warto rozmawiać o sprawach państwowych...
Aktualne sprawy państwa to jeden z ważniejszych tematów, na który rozmawiamy się „w dorosłym życiu”. Właśnie dlatego jeszcze podczas trwania edukacji szkolnej warto kształtować u uczniów i uczennic umiejętność argumentacji, szacunku dla perspektywy innych oraz krytycznej oceny i wyrabiania sobie własnej opinii.
W inicjowaniu dyskusji i angażowaniu w rozmowę na temat spraw państwa pomocny może być program Młodzi Głosują, który ma na celu zwiększenie wśród uczniów i uczennic zainteresowania życiem publicznym. Uczestnicy programu otrzymają wsparcie w organizacji kampanii profrekwencyjnej i symulacji wyborów prezydenckich 2020. Wsparcie to nie tylko materiały, ale także wskazówki dla opiekunów, które ułatwią konstruktywną rozmowę z młodzieżą.
Na tematy publiczne praktycznie nie da się dyskutować bez odwołania do historii. Rozmowa o tym, jak wydarzenia z przeszłości wpływają na teraźniejszość, sprawdzi się zarówno na języku polskim, jak i lekcji historii czy lekcji wychowawczej. W programie Re: memory młodzież tworzy multimedialne reportaże inspirowane lokalnymi wydarzeniami z okresu 1918-1948. Dzięki zastosowanym narzędziom kształtującym umiejętność krytycznego myślenia uczniowie i uczennice rozpoznają mechanizmy społeczne leżące u podstaw dyskryminacji i napięć społecznych - zarówno w przeszłości, jak i współcześnie. Ciekawą lekcją może być także Solidarna szkoła, czyli program upowszechniający wiedzę o przemianach 1989 w Polsce. Uczennice i uczniowie przy wsparciu opiekunki lub opiekuna wykonują w jego ramach zadania związane z szeroko pojętą solidarnością (historyczną i społeczną).
...i globalnych
Klimat to temat! - tych, którzy śledzą informacje pojawiające się w mediach, nie trzeba do tego przekonywać. Program CEO o tej nazwie pomaga w sposób bezpieczny i neutralny podjąć rozmowę o przyczynach i konsekwencjach zmiany klimatu. Dodatkowo pozwala na pokazanie możliwości osobistego wpływu na jego ograniczenie lub łagodzenie.
Tematy globalne, o których warto, choć nie zawsze łatwo jest rozmawiać, to w programach CEO również: migracje ludności w świecie, równość, a także zagadnienia związane z Celami Zrównoważonego Rozwoju.
fot. Jędrzej Godlewski
Otwarte rozmowy o tym, co ważne to wciąż rzadkość w polskich szkołach. W programie Szkoła Demokracji proponujemy uczniom i nauczycielom organizację dyskusji o szkolnych sprawach i wspólne podejmowanie decyzji. Młodzież i dorośli ze szkoły w Mircu – wtedy jeszcze Gimnazjum – zorganizowali klasowe dyskusje o tym, co motywuje uczniów do nauki. Opinie na ten temat były zbierane również w formie rozwieszonych na korytarzu chorągiewek, na których uczniowie mogli wpisywać swoje propozycje. Z dyskusji klasowych i forum opinii na korytarzu zebrano różne propozycje, z których część wprowadzono do szkolnego systemu oceniania. Zarówno uczniowie, jak i nauczyciele, dzięki wspólnej rozmowie o ważnych dla siebie sprawach odkrywają, że druga strona nie jest taka straszna i dialog jest możliwy. Buduje się wzajemne zaufanie i bardziej partnerskie relacje. - mówi Michał Tragarz, Szef Działu Aktywności Społecznej i Obywatelskiej w Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Więcej informacji o rekrutacji na semestr letni 2019/2020: www.ceo.org.pl/rekrutacja.
***
Centrum Edukacji Obywatelskiej to największa działająca w sektorze edukacji organizacja pozarządową w Polsce. Przy jej wsparciu nauczycielki i nauczyciele wprowadzają do szkoły metody nauczania i tematy, dzięki którym uczennice i uczniowie angażują się w swoją edukację i lepiej radzą sobie z wyzwaniami współczesnego świata. Prowadzimy programy, które rozwijają krytyczne myślenie, wiarę we własne możliwości oraz otwartość, uczą współpracy i odpowiedzialności, zachęcają do zaangażowania w życie publiczne i działania na rzecz innych. Proponowane rozwiązania opieramy na ponad 25-letnim doświadczeniu, wiedzy eksperckiej i współpracy z praktykami. Z naszego wsparcia korzysta około 20 tysięcy nauczycielek i nauczycieli oraz dyrekcje kilku tysięcy szkół z całej Polski.
Więcej informacji na stronie: www.ceo.org.pl.
(Źródło: Centrum Edukacji Obywatelskiej; zdjęcia: Jędrzej Godlewski)
