Zamienić wirtualną klasę w organizację uczącą się

1. Wyznaczanie bardzo ambitnych, ale nie nierealnych celów. Uczniowie powinni czuć się zainspirowani do działania i podekscytowani przekraczaniem swoich możliwości.
2. Spowodowanie, żeby uczniowie ze sobą rozmawiali i wymieniali poglądy. Uczący się online, którzy korzystają z różnych form list dyskusyjnych i forów, zazwyczaj unikają konfrontacji ze sobą, a przecież dyskusje na temat wizji są nieuniknione w czasie wykonywania zespołowych zadań.
3. Motywację pozytywną, a nie straszenie konsekwencjami. Wykładający muszą stawiać wymagania, ale uczniowie nie powinni być motywowani strachem – przed złą oceną, utratą pracy, czy też porażką na rynku pracy – bo to mocny czynnik motywujący, ale działa tylko w krótkim terminie. W dłuższej perspektywie, osobiste mistrzostwo może być osiągane tylko dzięki pozytywnej motywacji, która wyzwala kreatywność. Poświęcą się dzięki temu nauce przez całe życie i nie będą postrzegać edukacyjnej kariery jako ciągłego unikania potencjalnych porażek.

Modele myślowe
Posiada je każdy człowiek, bo dzięki nim jesteśmy w stanie pojąć otaczający nas świat i intrepretować zdarzenia, które nas dotykają. Jednak żeby postrzegać rzeczywistość w najbardziej prawdziwy sposób, nasze modele myślowe muszą być ciągle redefiniowane, zanim staną się statycznymi przeszkodami w rozumieniu złożonego i ciągle zmieniającego się świata.

Prowadzący kursy internetowe zazwyczaj starają się zaproponować swoim uczniom nowe modele myślowe, ale mogą one być użyteczne tylko wtedy, kiedy uczniowie staną się świadomi, że mogą one zarówno oświecić jak i zaślepiać. Dobry skutek przynoszą zazwyczaj zadania grupowe, w których celem jest między innymi analiza konkurencji. Ale trzeba w nich wyważyć dwa sposoby uczenia się – generatywne i adaptacyjne. Dostosowywanie się do ruchów konkurencji nie jest bowiem wystarczające – generatywna nauka jest możliwa tylko wtedy, jeżeli wspólna wizja grupy jest dobrze wspierana, może się rozwijać w danych warunkach, ale we własnym kierunku.

Zespołowe uczenie się
Istota nauki przez sieć powoduje, że uczniowie często czują się osamotnieni i nie mają możliwości spotykania się twarzą w twarz z wykładowcami i innymi uczniami. Tego problemu nie rozwiążą nawet podkasty z nagranymi wykładami, ale bardzo dobrze sprawdzają się właśnie projekty grupowe. Dzięki nim uczniowie mogą poczuć się pełnoprawnymi członkami społeczności. Żeby wystąpiło nauczanie generatywne, wirtualne zespoły potrzebują dialogu i dyskusji, dzięki której będą mogli podejmować właściwe decyzje. W czasie interakcji, można eksplorować bardzo złożone zagadnienia i ćwiczyć takie umiejętności jak krytyczne myślenie i budowanie złożonych, realistycznych planów działania. Istotnym elementem jest pogodzenie tutaj naturalnej hierarchii, która pojawia się w czasie, kiedy dzielone są poszczególne role w zespole, z demokratycznym sposobem podejmowania decyzji i respektowaniem prawa wszystkich członków grupy do wyrażania własnego zdania. Dobrym rozwiązaniem jest rotacja na pozycji lidera grupy w kolejnych zadaniach.

 

Zmieniająca się rola nauczyciela
Prowadzący kursy online muszą wpisać się w specyficzną rolę – inspirującego przywódcy, który jednocześnie jest projektantem działań, nauczycielem i gospodarzem kursu.

* Nauczyciel jako projektant. Oczywiście jest to rola bardzo ważna, bo efektywny kurs musi być dobrze przygotowany, ale jednocześnie jest to rola mało zauważalna, bo cała praca wykonywana jest przed rozpoczęciem nauki. Dobrze przygotowany kurs powinien stawiać uczniów w centrum wydarzeń i stawiać ich wobec problemów stanowiących dla ich wyzwanie. Projekty, które będą realizować powinny, tak jak w rzeczywistości, zawierać dane niekompletne, niezgodne, lub wręcz niepotrzebne. Główną ideą tworzenia kursów w takim kształcie jest „empowerment”, co może być przetłumaczone jako nadanie mocy, spowodowanie, że uczniowie będą mieli siłę i możliwość przejęcia kontroli nad kursem.

* Nauczyciel jako gospodarz. To właśnie nauczyciel prowadzący kurs musi orientować się w którą stronę zmierza kurs i na jakim etapie obecnie znajdują się uczniowie. Na bazie swojej osobistej wizji tworzy wizję tego jak program ma wyglądać i określa jego „historię celu”, który jest zarówno osobisty, jak i uniwersalny. W końcu rolą nauczyciela jest inspirowanie uczniów, więc nie musi on ukrywać swoich własnych poglądów i dotychczasowych doświadczeń.

* Nauczyciel jako nauczyciel. Ta rola wydaje się oczywista, ale warto jej się przyjrzeć. Uczenie klasy, podobnie jak prowadzenie uczącej się organizacji, polega na rozwijaniu wśród jej członków głębokiego zrozumienia złożoności systemu, w którym funkcjonują. Nauczyciel nie ma wprost mówić swoim uczniom w jaki sposób osiągać ich cele, ani narzucać rozwiązań. Najlepszą metodą inspirowania uczniów jest nie opowiadanie im co robić i jak, ale pokazywanie jak opanować materiał i stać się członkiem wspólnoty aktywnych uczących się.

Wirtualna klasa musi stać się miniaturą uczącej się organizacji, nie dlatego, że musi za wszelką cenę przetrwać, ale dlatego, że jest gruntem na którym wyrastać mogą uczniowie, którzy poprzez ciągły głód wiedzy będą mogli rozwijać się i układać swoją przyszłość tak, jak tego pragną. Uczniowie powinni uczyć się przez doświadczenie, a nie tylko czytając, słuchając, pisząc i ucząc się w samotności. Wtedy właśnie powstanie ucząca się organizacja.

 

(Źródło: eLearn Magazine)