W Polsce żyje ponad 470 gatunków dzikich zapylaczy. Wie o tym jednak jedynie 16% Polaków – wynika z badania GFK Polonia „Pomagamy pszczołom - Świadomość i wiedza konsumentów na temat zagadnień związanych z ekologią”. Wiedza Polaków na temat pszczołowatych jest dość ograniczona.
Znaczenie pszczołowatych dla człowieka, środowiska i gospodarki jest nie do przecenienia. Warzywa, owoce, bawełna, migdały czy kawa to tylko niektóre produkty, które powstają dzięki zapylaniu przez pszczołowate - pszczoły miodne oraz owady dziko żyjące. Jednak niemal połowa z występujących w Polsce gatunków pszczołowatych znajduje się na tzw. czerwonej liście i jest zagrożona wyginięciem. Wymieranie zapylaczy związane jest z coraz większą degradacją środowiska naturalnego.
Jak pomagamy pszczołowatym?
Wyniki badania przeprowadzonego na potrzeby V edycji programu „Z Kujawskim pomagamy pszczołom” pokazują, że aż 84% z nas jest świadoma tych alarmujących statystyk, a 94% respondentów twierdzi, że człowiek powinien żyć w przyjaźni z pszczołami. Mimo to wielu z nas nie wie, jak ważne dla ocalenia gatunku są drobne działania i przestrzeganie prostych Zasad Przyjaciół Pszczół. Połowa Polaków (60%) nie zdaje sobie sprawy, że budowanie sztucznych gniazd zwiększa szansę dzikich zapylaczy na przeżycie, a 57% respondentów nie ma świadomości, że utrzymywanie w ogrodach dzikich zakątków tworzy przyjazne środowisko dla owadów pszczołowatych. Jednocześnie 70% Polaków słusznie stwierdza, że nie powinno się wypalać traw, 67% deklaruje, że nie stosuje sztucznych środków ochrony roślin szkodliwych dla zapylaczy, a 66% zdaje sobie sprawę z tego, że zakładanie ogródków z kwiatami i ziołami wabiącymi pszczoły przyczynia się do ich ochrony. Alarmujące są również istotne różnice w powyższych wynikach ze względu na wiek respondentów. Grupa 50+ udzieliła więcej prawidłowych odpowiedzi nawet o 18 punktów procentowych, niż osoby w wieku 15-29. Te proste, ale ważne reguły może stosować każdy z nas na co dzień i tym samym odwdzięczyć się pszczołowatym za ich ciężką pracę.
Co Polacy wiedzą o pszczołowatych?
Co czwarty respondent pytany o to, które zwierzę powinno być w Polsce szczególnie chronione ze względu na groźbę wyginięcia wskazuje właśnie pszczołę. Na kolejnych miejscach listy plasuje się orzeł (21%), ryś (20%) i niedźwiedź brunatny (10%). Co ciekawe, tylko 1% Polaków twierdzi, że trzmiel powinien zostać objęty szczególną ochroną, tymczasem to również zapylacz. W naszej strefie klimatycznej trzmiele zapylają ok. 400 gatunków roślin.
Kto zatem posiada największą wiedzę o pszczołowatych? Osoby w wieku 50+. 83% przebadanych osób z najstarszego pokolenia wie, że 1/3 żywności jest zależna od zapylania przez pszczołowate, podczas gdy taką wiedzę ma tylko 77% osób w wieku 30-39 lat i młodszych grupach wiekowych. Również osoby w wieku 15-29 lat nie mogą pochwalić się tak dużą wiedzą na temat pszczół co najstarsi respondenci. 46% młodych ludzi wskazuje szerszenie jako jedne z największych naturalnych wrogów pszczół, podczas gdy na to pytanie dobrze odpowiedziało aż 74% badanych w wieku 50+.
Jak zauważa Katarzyna Dytrych z Fundacji Nasza Ziemia, wyniki badania pokazują, jak bardzo potrzebna jest Polakom rzetelna wiedza przyrodnicza i jak istotne jest zwracanie uwagi społeczeństwa, szczególnie wśród jego najmłodszych członków, na ogromną i niezastąpioną rolę pszczół, a także kwestię ich ochrony i wymierania.
Wielki Dzień Pszczół w placówkach przyrodniczych
Wszyscy, którzy chcieliby dowiedzieć się więcej o pszczołowatych o roli, jaką pełnią i o tym jak można się im odwdzięczyć za ich pożyteczną pracę, mogą wziąć udział w obchodach Wielkiego Dnia Pszczół. 8 sierpnia w ogrodach botanicznych, parkach narodowych oraz krajobrazowych w całej Polsce będzie można poznać tajniki świata pszczół, dowiedzieć się więcej o ich pracy, produktach, które im zawdzięczamy oraz o tym, co na co dzień możemy robić, aby je chronić. Wszystko to podczas szeregu atrakcji – gier, zabaw i warsztatów.
Organizatorem akcji „Z Kujawskim pomagamy pszczołom”są Zakłady Tłuszczowe „Kruszwica” S.A., a partnerem strategicznym – Fundacja Nasza Ziemia. Badanie „Pomagamy pszczołom - Świadomość i wiedza konsumentów na temat zagadnień z zakresu ekologii”, na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie Polaków w wieku 15+, zrealizował w marcu 2015 dom badawczy GFK Polonia (wielkość próby N=1227).
