Proste pomysły, które przestawię korzystając z artykułu Lori Desautels, nadają się zarówno do klas pracujących stacjonarnie i zdalnie. Wydaje mi się, że szczególnie w czasach pandemii, gdy stres jest wszechobecny i rozpraszający te pomysły mogą być przydatne.
Sposoby mają na celu pomoc uczniom w skupieniu się na nauce, odzyskaniu spokoju i jasności myślenia. Proponowane praktyki pogłębiają świadomość i jednocześnie promują dobre samopoczucie emocjonalne, społeczne i poznawcze uczniów.
Przypominam sobie dawno już zapomnianą gimnastykę śródlekcyjną, która pozwalała uczniom na oderwanie się fizycznie od pracy podczas lekcji i ponowne do niej przestąpienie z nową energią. Szczególnie w nauczaniu zdalnym, gdy uczniowie siedzą lub nawet leżą przed komputerem przez cały dzień, ruch jest im bardzo potrzebny.
Sześć pierwszych propozycji to ćwiczenia fizyczne połączone z oddechem, a cztery następne polegają na skupieniu myśli nad czymś ważnym.
1. Pompujące pięści
Uczniowie podnoszą ręce z wyprostowanymi łokciami, z dłońmi otwartymi do góry. Na wysokości ramion otwierają i zamykają pięści, dołączają oddech. Ćwiczenie trwa 30 sekund, potem następuje głęboki oddech i powtórzenie ćwiczenia. Ważne jest skupienie się na oddechu i wykonywanym ruchu. Następnie uczniowie odwracają dłonie w dół i powtarzają ćwiczenie „pompowania”.
To ćwiczenie zapewnia dopływ tlenu do mózgu i wzmacnia układ nerwowy.
2. Litera V
Uczniowie zwijają dłonie w pięść z kciukiem na zewnątrz, Odchylają ręce od ciała tworząc kąt 60 stopni (odwrócone V). Robią wdech z wyprostowanymi rękami, zginają łokcie, aby skrzyżować pięści na wysokości czoła i robią wydech. Następnie prostują ramiona do góry i z wdechem podnoszą ramiona tworząc literę V. Zginają łokcie i krzyżują pięści za głową z wydechem.
To ćwiczenie uwalnia złogi wapnia w ramionach i poprawia przepływ krwi do mózgu.
3. Chwytanie
Uczniowie stają ze stopami na odległość ramion i zaciskają pięści. Wysuwają rękę przed siebie i otwierają pięść robiąc wydech. Cofają rękę do ciała z wdechem i zamykają dłoń w pięść. To samo z drugą dłonią. Wygląda to jak chwytanie czegoś z wydechem.
4. Kwitnący kwiat
Uczniowie trzymają obie dłonie złączone opuszkami palców. Rozpoczynają od otwarcia kciuków, wykonując głęboki wdech, a następnie wydech; to samo z palcami wskazującymi, środkowymi i serdecznymi. Kiedy przychodzi kolej na palce małe, rozsuwają ręce i biorą największy oddech – cały kwiat rozkwita.
Przy otwieraniu kolejnych palców uczniowie mogą wypowiadać zdanie, na przykład „Jestem spokojny”, „Jestem silny”, „Jestem gotowy” lub „Idę tam”.
5. Oddychająca żaba
Uczniowie stają w rozkroku, kucają i opuszkami palców rąk dotykają podłogi. Biorą wdech, gdy stoją i wydech, kiedy kucają. Powtarzają ćwiczenie 20 razy.
Ćwiczenie to dodaje energii i wzmacnia układ nerwowy.
6. Równoważenie talerza
Uczniowie kładą na głowę lekki przedmiotem, na przykład papierowy talerz, kubek lub książkę. Starają się utrzymać przedmiot na głowie przyjmując różne pozycje, np. stanie na jednej nodze, kucanie, poruszanie się do przodu i do tyłu, pochylanie się itp.
Można wspólnie wymyślać nowe pozy z uczniami.
7. Docenienie
Uczniowie wybierają osobę z klasy, którą cenią, zapisują swoje docenienie na kartce lub wykonują rysunek, jednocześnie głęboko oddychają, myślą o tej osobie. Nie muszą przekazywać kartki dalej.
8. Zmartwienie
Uczniowie myślę przez chwile o swoim zmartwieniu lub obawie, spokojnie oddychają przez minutę. Opisują obawę w kilku zdaniach na kartce lub wykonują rysunek.
Uczniowie mogą zdecydować, czy podzielą się swoim zmartwieniem z przyjacielem, czy zachowają zapis dla siebie. Jeśli chcemy, aby uczniowie dzielili się, musimy zadbać o zasady poufności.
9. Poszukiwanie wizji
Uczniowie skupią się przez 30 sekund na jednym konkretnym przedmiocie w pokoju lub w otoczeniu. Po upływie czasu uczniowie poszerzają stopniowo swoje spojrzenie na resztę otoczenia.
To ćwiczenie powoduje spadek tętna, częstość oddechów i ciśnienia krwi.
10. Przedmiot
Nauczyciel pokazuje uczniom na ekranie przedmiot ukryty w ręczniku. Uczniowie mogą zobaczyć tylko część przedmiotu. Przy każdym głębokim wdechu nauczyciel odkrywa kawałek przedmiotu. Po kilku głębokich oddechach uczniowie mogą rozpocząć zgadywanie, mogą na przykład wpisywać propozycje na chacie.
Przedmiot może być powiązany z tematem lekcji.
Nie trzeba korzystać właśnie z tych wymienionych propozycji, można mieć swoje własne. Ważne jest, aby uczniowie oderwali się od myślenia, wykonali ćwiczenie oddechowe i z nową energią przystąpili do nauki.
Notka o autorce: Danuta Sterna – była nauczycielka matematyki i dyrektorka szkoły, ekspertka merytoryczna w programie Szkoła Ucząca Się (SUS) (prowadzonym przez CEO i PAFW), autorka książek i publikacji dla nauczycieli, propaguje ocenianie kształtujące w polskich szkołach. Niniejszy wpis pochodzi z jej bloga w partnerskiej platformie Edunews.pl – www.osswiata.pl. Pomysły zaczerpnięte z artykułu Lori Desautels w Edutopia.org.
