W Centrum Nauki Kopernik w Warszawie odbyło się XIII Forum KMO – doroczne spotkanie międzynarodowej społeczności edukatorek i edukatorów związanych z programem Klub Młodego Odkrywcy. Częścią tego wydarzenia była gala rozdania nagród w konkursie „Mistrzowie KMO”, w którym wyróżniane są najbardziej inspirujące działania realizowane w KMO. Wśród laureatów znalazły się kluby z Polski: „#laboratorium” z Żyrardowa, „Exodus” z Zambrowa, „KMO przy Berylowej” z Lublina, „Naukowe Potyczki” z Krakowa i „Zielona-Akademia” z Nowego Dworu Mazowieckiego, a także kluby z zagranicy.
Nagrodzone kluby z Polski
Nagrodzone inicjatywy wyróżniono za innowacyjność, integrowanie różnych grup społecznych oraz angażowanie lokalnych społeczności. Komisja konkursowa podkreśliła różnorodność i wysoką jakość działań podejmowanych w klubach.
„Naukowe Potyczki” ze Szkoły Podstawowej nr 68 w Krakowie zaprojektowały edukacyjne boksy naukowe dla uczniów klas drugich. Zawierały one proste i inspirujące doświadczenia z fizyki, które umożliwiały samodzielne eksperymentowanie. W projekcie zaangażowano uczniów z Ukrainy oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. „To było piękne patrzeć, jak starsi uczniowie z zaangażowaniem tłumaczą trudne zagadnienia, a młodsze dzieci z ciekawością chłoną nowe informacje. Jesteśmy dumni z efektów naszej pracy, radości, jaką udało nam się wywołać u młodszych uczniów oraz relacji, które nawiązały się między klasami” – podkreśla opiekunka klubu Monika Satoła. Komisja konkursowa doceniła integrację społeczności szkolnej, krzewienie idei design thinking (myślenia projektowego) w pracy oraz wspieranie przedsiębiorczości nastoletnich klubowiczów.
„Exodus” ze Szkoły Podstawowej nr 4 im. Władysława Broniewskiego z Zambrowa zgłosił projekt „MY – Razem dla lepszej przyszłości”, który wspiera integrację dzieci polskich i ukraińskich poprzez wspólne warsztaty kulinarne, naukowe i językowe. Uczniowie opracowali m.in. polsko-ukraińską książkę tradycji i przepisów świątecznych. „W Zambrowie tylko w naszej szkole doszło do współpracy i współdziałania społeczności polskiej ze społecznością ukraińską. Dziś wiemy, że może nas wiele różnić, ale te różnice są pouczające. Zarówno uczniowie, jak i nauczyciele doszli do wniosku, że warto uczyć się przez dociekanie, zadawanie pytań, popełnianie błędów, które warto wspólnie naprawiać” – podsumowuje Lidia Grad, opiekunka klubu. Projekt został doceniony za współpracę międzykulturową, empatię i podążanie za pomysłami klubowiczów.
„#laboratorium” przy Niepublicznej Szkole Podstawowej nr 1 im. Krzysztofa Kolumba w Żyrardowie zorganizowało „Noc naukową”, podczas której klubowicze samodzielnie prowadzili warsztaty dla swoich kolegów i koleżanek, prezentując m.in. eksperymenty z energią odnawialną czy luminescencją. „Klubowicze świetnie sprawdzili się w roli prowadzących pokazy i warsztaty. Sami zauważyli, że to jest pasjonujące wyzwanie, i pomimo pierwotnego stresu byli z siebie dumni. Promowanie działań KMO w szkole sprzyja temu, że nie mamy problemu z zapełnieniem listy chętnych na następny rok, co w dobie mody na gry komputerowe i uzależnienie od ekranu wcale nie jest łatwym zadaniem” – ocenia opiekunka klubu, Małgorzata Sadowska. Inicjatywa została wyróżniona za systematyczne budowanie rozpoznawalności programu KMO na terenie gminy, otwartość na pomysły klubowiczów i stawianie ich w centrum uwagi.
„KMO przy Berylowej” z Zespołu Szkół nr 13 w Lublinie zaangażowało społeczność szkolną w projekt ekologiczny „Przyjaciele przyrody”. Klubowicze zamontowali budki lęgowe dla ptaków, jeży, nietoperzy i wiewiórek. Prowadzili obserwacje zwierząt, analizowali wzajemne odziaływania gatunków w przyrodzie. Zorganizowali też warsztaty edukacyjne dla młodszych dzieci, zachęcając ich do większej uważności na otaczającą przyrodę. „Nie przewidzieliśmy, że nasze zadanie będzie rozbudowywało się w trakcie realizacji. Pojawiały się nowe, bardzo dobre pomysły, z których każdy warto było zrealizować. Zaakceptowaliśmy elementy kreatywnego, elastycznego podejścia, aby nie musieć wybierać i móc cieszyć się każdą chwilą z naszymi uczniami i przyrodą” – podkreśla opiekunka klubu, Monika Stachowicz. Komisja konkursowa doceniła ten projekt za szerzenie postaw ekologicznych wśród najmłodszych uczestników społeczności lokalnej, a także za rozbudzanie sympatii i zaufania do otaczającej przyrody.
„Zielona-Akademia” przy Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Nowym Dworze Mazowieckim prowadziła warsztaty ekologiczne z materiałami recyklingowymi. Młodzi odkrywcy tworzyli hotele dla owadów, eksperymentowali z różnymi rodzajami gleby i budowali ekologiczne konstrukcje. „To, co robimy, to nie tylko nauka, ale także troska o środowisko. Dzieci uczą się, że każdy z nas może coś zmienić na lepsze” – zaznacza opiekunka klubu Martyna Witek. Jury wyróżniło klub za promowanie zrównoważonego rozwoju i międzypokoleniowej współpracy.
Zagraniczni laureaci
W konkursie „Mistrzowie KMO” nagrodzone zostały także projekty Klubów Młodego Odkrywcy z Gruzji, Ukrainy, Rumunii i Armenii. Szczególną uwagę jury zwróciły działania całej społeczności KMO w Etiopii, która otrzymała nagrodę za niezłomność i nieprzerwaną pracę na rzecz edukacji uczniów w ekstremalnych warunkach wojny domowej. W zniszczonych szkołach, nie dysponując podręcznikami, nauczyciele wykorzystali doświadczenie zdobyte w KMO, by angażować dzieci i młodzież w realizowanie prostych eksperymentów przy wykorzystaniu łatwo dostępnych materiałów. Pomaga im to w odbudowaniu poczucia sprawczości i wspiera w radzeniu sobie ze skutkami wojny domowej. Jesteśmy w środku głębokiego kryzysu. Ta nagroda niesie nam jednak nadzieję. Nauka jest naszą nadzieją na pokój. Jest nadzieją dla następnych pokoleń. Będziemy dalej zachęcać nasze dzieci, by kochały naukę i z nią wiązały swoją przyszłość – powiedział Merhawi Abreha Gebreyesus, odbierając nagrodę.
Partnerami konkursu „Mistrzowie KMO” są: Centrum Nauki Kopernik i Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności.
Nagrody dla Partnerów Regionalnych
Podczas XIII Forum KMO przyznano też nagrody partnerom regionalnym – instytucjom i organizacjom, które rozwijają sieć KMO w niemal wszystkich polskich województwach. Nagrody te zostaną przeznaczone na realizację działań, których beneficjentami będą kluby i społeczności lokalne działające na obszarach koordynowanych przez uhonorowanych partnerów.
Zwycięzcami tegorocznego konkursu „Regiony KMO” finansowanego przez „Polsko-Amerykańską Fundację Wolności zostali:
- Centrum Nauki Keplera – Planetarium Wenus w Zielonej Górze;
- Centrum Wsparcia Rzemiosła, Kształcenia Dualnego i Zawodowego w Kaliszu;
- Młodzieżowe Obserwatorium Astronomiczne im. Kazimierza Kordylewskiego w Niepołomicach;
- Miejska Biblioteka Publiczna w Piotrkowie Trybunalskim.
Natomiast w konkursie na projekt w ramach programu „Razem dla Lepszej Przyszłości” finansowanego przez Fundację Deloitte nagrodami uhonorowani zostali:
- Lubelskie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli,
- Świętokrzyskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach,
- Uniwersytet w Białymstoku,
- Miejski Ośrodek Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy,
- Uniwersytet Śląski w Katowicach,
- Miejska Biblioteka Publiczna w Piotrkowie Trybunalskim.
Czym jest Forum KMO?
Organizowane co roku Forum KMO to w największym skrócie przestrzeń wymiany doświadczeń i inspiracji ponad granicami, najbardziej doniosłe wydarzenie dla społeczności edukatorów związanych z programem KMO. To miejsce spotkań, dzielenia się ideami i dobrymi praktykami. To również okazja do celebrowania sukcesów, weryfikowania pomysłów i planowania działań na nadchodzący rok. Ale to nie wszystko! Forum KMO to także międzynarodowa społeczność i platforma współpracy, łącząca uczestników z różnych krajów i wzmacniająca sieć KMO jako globalną inicjatywę edukacyjną. Spotkania takie jak Forum pokazują, że nauka, współpraca i pasja nie znają granic, a wspólne działania na rzecz młodych odkrywców mogą przynosić globalne korzyści.
XIII Forum KMO odbyło się pod hasłem „B(ł)ądźmy razem” i dotyczyło roli błędów w procesie uczenia się. Wydarzenie otworzył panel dyskusyjny, w którym udział wzięli: psycholożka międzykulturowa Kinga Białek, dr Marta Fikus-Kryńska – biolożka z Centrum Nauki Kopernik oraz Janusz Laska – geograf, współtwórca KMO:
Eksperci podkreślali, że błędy są naturalnym i koniecznym etapem w procesie uczenia się, i rozmawiali o tym, jak można to wykorzystać. Przyglądali się emocjom. Dyskutowali o tym, jak w różnych społeczeństwach traktowane jest popełnianie błędów i z czego to wynika.
W naukach ścisłych, społecznych czy przyrodniczych błędy są naturalnym zjawiskiem, a także istotnym źródłem wiedzy. Umożliwiają badaczom głębsze rozumienie zjawisk oraz doskonalenie własnych metod pracy. Wolna od oceny analiza błędów sprzyja otwartej dyskusji oraz refleksji nad procesem badawczym, pozwala na ulepszenie technik pomiarowych czy wyeliminowanie potencjalnych błędów systematycznych. To z kolei prowadzi do bardziej precyzyjnych i wiarygodnych wyników. Skoro w nauce błąd odgrywa tak ważną rolę, dlaczego w szkolnych ławach jest tak niemile widzianym gościem?
W tym roku Forum obfitowało w różnorodne warsztaty prowadzone przez doświadczonych edukatorów. Uczestnicy mogli wziąć udział w zajęciach poświęconych m.in. pułapkom błędów poznawczych, metodzie sokratejskiej w nauczaniu czy sposobom wspierania dzieci w obliczu niepowodzeń. Wszystkie warsztaty zostały zaprojektowane tak, aby wyposażyć uczestników w praktyczne narzędzia oraz dostarczyć im inspiracji do dalszej pracy z młodzieżą.
Klub Młodego Odkrywcy (KMO)
Kluby Młodego Odkrywcy to otwarta sieć edukacyjna, której celem jest umożliwienie dzieciom i młodzieży poznawanie świata nauki poprzez samodzielne doświadczanie, a także rozwijanie umiejętności takich jak komunikacja, współpraca, krytyczne myślenie czy rozwiązywanie problemów. Dziś w Polsce działa niemal 1000 takich klubów. Międzynarodowa sieć obejmuje Armenię, Etiopię, Gruzję, Mołdawię, Rumunię i Ukrainę, a niebawem dołączą do niej kolejne kraje. O jej sile opowiada Karen Martirosyan, opiekun KMO z Armenii, w krótkim filmie Klub Młodego Odkrywcy – międzynarodowy fenomen: To idea, dzięki której najmniejsza wioska może stać się centrum Wszechświata, a centrum Wszechświata zgromadzić tych, którzy mogą przynieść światu dobrobyt:
Sieć KMO jest od kilkunastu lat koordynowana i rozwijana przez Centrum Nauki Kopernik przy wsparciu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Kopernik realizuje w ten sposób strategię popularyzowania nauki, aktywnego rozwijania sieci społeczności uczących się, integrowania różnorodnych grup, zachęcania dzieci i młodzieży do wzmacniania własnej sprawczości i samodzielności oraz uczenia się od siebie nawzajem.
Więcej o programie KMO, można przeczytać na stronie: Klub Młodego Odkrywcy | Centrum Nauki Kopernik.
(Źródło: Centrum Nauki Kopernik)
