Na początek roku szkolnego proponuję kolejny interesujący wywiad z archiwum miesięcznika Edukacja i Dialog. W rozmowie red. Anny Raczyńskiej z prof. Mariuszem Zawodniakiem poruszanych jest kilka ważnych dla szkoły wyzwań, ważnych również dziś. Na czym polega konfrontacja teorii z codzienną szkolną praktyką? Jaką rolę odgrywa humanistyka w cyfrowym świecie? Profesor Zawodniak jest twórcą pojęcia i koncepcji szkoły nowej generacji. Mówi nie tylko o znaczeniu nauczycieli w przekształcaniu dzisiejszej szkoły, ale również o sposobie funkcjonowania uczniów i specyfice środowiska edukacyjnego charakteryzującego jej nowy model.

Rozpoczynając nowy rok szkolny, wracam do wydarzeń, które miały miejsce jeszcze przed wakacjami. Mam nadzieję, że taki "krok w przeszłość" będzie inspiracją do interesujących działań w przyszłości. Przedstawiony zarys aktywności dotyczy zajęć z matematyki, ale uniwersalna konstrukcja umożliwia wykorzystanie mechaniki na dowolnym przedmiocie oraz na zajęciach międzyprzedmiotowych.

Żyjemy w jakimś nieprawdopodobnym edu-matrixie, w którym robimy wiele dobrych rzeczy, ale nikt ich nie zauważa. Dla ministrów nie jest to w sumie istotne, bo liczą się tylko organizacja systemu oświaty, podstawa programowa, ewentualnie etaty, które trzeba obsadzić znajomymi i znajomymi znajomych. I tak polska szkoła toczy się od reformy do reformy…

Jak będzie zmieniać się edukacja? Minęło sześć lat od pojawienia się w sieci raportu pod takim hasłem, który napisałem z Witoldem Kołodziejczykiem. Przygotowaliśmy go z zamysłem, aby sięgnąć w daleką przyszłość (tak w perspektywie 10-20 lat) i spróbować opisać trendy oraz wyzwania, z jakimi przyjdzie się mierzyć polskiej szkole i uczniom w najbliższych dwóch dekadach. Czy przewidzieliśmy tzw. „dobrą zmianę” w edukacji?

Dydaktyka biologii staje przed nowymi wyzwaniami związanymi z dynamicznym rozwojem tego obszaru wiedzy. W podstawie programowej pojawia się co raz więcej treści związanych ze zjawiskami zachodzącymi na poziomie molekularnym i metodami używanymi do ich badania. Podobnie akademicka, specjalistyczna wiedza staje się coraz obszerniejsza i podlega bardzo szybkim zmianom. Nie zawsze są możliwości i czas by zapoznać uczniów i studentów ze wszystkimi aspektami zagadnienia, nie mówiąc już o zajęciach laboratoryjnych i możliwości samodzielnego działania.

Już po raz 24. w Polsce odbędzie się Akcja Sprzątanie świata – w tym roku pod hasłem „Nie ma śmieci – są surowce”. Celem tej edycji jest zwrócenie uwagi, na to że przedmioty, które potocznie nazywamy śmieciami, są w rzeczywistości surowcami. Nie mogą one kończyć jako „śmieci” - na składowisku, w lesie czy w rzece, ale poprzez segregację odpadów powinny z powrotem trafiać do wykorzystania, funkcjonując jako zasób w gospodarce o obiegu zamkniętym (GOZ). Albo jako rzeczy „z drugiej ręki” służyć innym.