Mówiąc o nowoczesnej szkole i o zmianach, jakie należałoby wprowadzić, aby taką się stała zapominamy, że w istnienie szkoły ciągłe zmiany są niejako wpisane.  Zmienia się bowiem świat, do którego szkoła ma przygotowywać, a więc zmienia się ciągle i sama szkoła w najszerszym tego pojęcia rozumieniu: od programów, treści, metod i narzędzi po uczniów, nauczycieli i zarządzanie nauczaniem. Nie narzekam więc na zmiany – są konieczne i naturalne. Na kierunek – czasami tak, bo jednak Polakiem jestem i narzekać wypada…

Dzisiejsze pokolenie uczniów wie, czego chce. Jest bardzo świadome swoich potrzeb. Wychowane w czasach wielokrotnego wyboru nauczyło się wybierać i decydować o sobie. Dokładnie wie, na czym mu zależy. W szkole dla wielu nauczycieli jest to trudne do zrozumienia, jeszcze trudniejsze do zaakceptowania. Nauczyciele nie mogą często zrozumieć, że odmowa to nie znak protestu, czy negowanie autorytetów, ale świadomość możliwości wyboru.

Od samego mierzenia nic nie rośnie, wie to każdy ogrodnik. Aby rośliny dobrze się rozwijały trzeba je podlewać, nawozić, wyrywać chwasty, przycinać i zwalczać szkodniki. Podobnie rzecz się ma ze szkolną nauką. Inne aktywności rozwijają poszczególne kompetencje, a inne służą ewaluacji.

Wypadałoby jakoś podsumować te minione 365 dni w edukacji. Wszystkiego nie da się opisać, więc wybrałem kilka spraw, które moim zdaniem miały duże znaczenie dla rozwoju polskiej edukacji w 2011 roku. To oczywiście subiektywny wybór i oceniając po komentarzach użytkowników Edunews.pl w minionym roku, tematów do dyskusji i oceny można wybrać znacznie więcej.

Każdy uczeń dokonuje autodiagnozy poprzez wybór preferowanych czynności w uczeniu się. W naszej praktyce odbywa się to poprzez umieszczenie w „kieszeni czynności” paska ze swoimi inicjałami. Wszyscy nauczyciele analizują wybory uczniów i rozpoczynają proces obserwacji, który pogłębiają poprzez gromadzenie informacji na podstawie ankiety dla rodziców, identyfikującej rodzaj preferencji dziecka w sytuacjach pozaszkolnych oraz wywiad z nimi.

Jednym z kluczowych wyzwań rozwojowych, przed którymi obecnie stoi Polska, jest dostosowanie edukacji do przemian cywilizacyjnych i zmieniającej się rzeczywistości społeczno-gospodarczej. Zmiany w obszarze edukacji wymagają dogłębnego przemyślenia konstrukcji instytucjonalnej tego systemu, zwłaszcza, że w kontekście przerzucania przez MEN kosztów reformy edukacji na samorządy lokalne, system ten może okazać się (i okazuje się – jak na przykład przy dostosowaniu szkół do potrzeb edukacji 6-latków) niewydolny.