W większości szkół w Europie klasy szkolne wyglądają podobnie – stosunkowo niewielka przestrzeń ograniczona murami. Z jednej strony okna zapewniające światło naturalne, po przeciwnej stronie drzwi do klasy, czasami z szybką umożliwiającą obserwację. Jest to przestrzeń zamknięta, w której proces uczenia organizowany jest od setek lat. Czy można w niej zorganizować przestrzeń aktywnego uczenia się?

Współprojektowanie przestrzeni edukacyjnej poprzez włączanie wszystkich interesariuszy powinno być istotą procesu tworzenia optymalnego środowiska dla uczenia się. W szczególności powinni w nim uczestniczyć uczniowie, którzy przecież będą w tym środowisku spędzać wiele godzin. Ich obecność daje szansę na rzeczywiste i odpowiedzialne zaangażowanie osób uczących się w kształtowanie środowiska uczenia się, co sprzyja także zdobywaniu ważnych doświadczeń życiowych.

Termin „otwarta klasa“ pojawił się w latach 60. XX wieku, choć pewne założenia takiej koncepcji znajdziemy już w myśli Dewey’a i Freinet’a w latach 20. XX wieku. Trudno jednak o jedną spójną definicję „otwartej klasy“, która narodziła się jako wyraz buntu i sprzeciwu wobec autorytarnej, wyalienowanej, sztywnej tradycyjnej klasy zamkniętej w czterech ścianach.

„Po co ja mam się tego uczyć?“ – z takim pytaniem ucznia spotkał się pewnie każdy nauczyciel. Odpowiedzi na nie też pewnie padło wiele. Teraz w odpowiedzi może pomóc nauczycielom nowy poradnik. „Cele uczenia się. Jak pomóc uczniom zrozumieć każdą lekcję“ to polskie tłumaczenie książki Connie M. Moss i Susan M. Brookhart, które pod koniec 2014 r. ukazało się w polskim tłumaczeniu dzięki Centrum Edukacji Obywatelskiej i Ośrodkowi Rozwoju Edukacji.

Zawsze wydawało mi się, że niektóre książki o rozwoju osobistym, a szczególnie te dla biznesmenów są pisane jakby dla ludzi, którym tłumaczy się życie od podstaw. Z takich książek można na przykład dowiedzieć się, że aby skutecznie zarządzać ludźmi należy być dla nich… miłą/ym. Niedawno natknęłam się na książkę „Mądrość Psychopatów” i zrozumiałam dlaczego.

fot. Fotolia.com

Kiedyś sprawa była w miarę prosta. Wchodził do klasy nauczyciel, sprawdzał listę obecności i zaczynał mówić, robiąc ewentualnie przerwy na pytania lub zwrócenie uwagi uczniowi, który nie słuchał lub się wygłupiał. Po mniej więcej czterdziestu minutach mówienia dzwonek oznajmiał koniec monologu i uczniowie wychodzili z sali „kończąc“ się uczyć. No ale pojawiła się technologia i wszystko się pomieszało...