Z pewnym zdumieniem słuchałem słów ministra edukacji Wielkiej Brytanii Michaela Gove, który przebywał z wizytą w Polsce. Podczas zorganizowanego we wtorek przez redakcję Gazety Wyborczej spotkania padło wiele zaskakujących wypowiedzi. I dużo pochwał pod adresem przemian w polskim systemie oświaty, potwierdzonych zdaniem gościa przez wyniki badań PISA.

Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli, jedna trzecia nauczycieli nie podnosi swoich kompetencji, mimo że mają na to zapewnione środki finansowe. Tym samym nie wypełniają obowiązku, do którego obliguje ich Karta Nauczyciela. Nie wykorzystują w ten sposób szansy na podniesienie swoich kwalifikacji, co jest szczególnie ważne w sytuacji wdrażania nowych podstaw programowych. Blisko połowa studentów kończących specjalizację nauczycielską nie czuje się dobrze przygotowana do pracy w szkole. System kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli wymaga zdaniem kontrolerów NIK pilnej naprawy.

Kongres Obywatelski stał się ważną inicjatywą społeczną na rzecz zmian w polskiej edukacji. Przyciąga wiele środowisk i tworzy możliwość porozumienia ludzi, którzy są gotowi włączyć się w prace koalicji czy paktu dla edukacji i chcą pracować na rzecz strategicznej wizji polskiej edukacji oraz szukać sposobu jej realizacji. Jeden z uczestników poprzednich edycji Kongresu, Paweł Kasprzak, z nadzieją na rzeczywistą aktywizację środowisk edukacyjnych uczestniczących w kongresie oraz zdecydowane deklaracje władz oświatowych, zaproponował List Otwarty do Kongresu Obywatelskiego, który dziś publikujemy.

Sposobów, w jaki nauczyciele mogą przewodzić w swoim środowisku jest tyle, ilu samych nauczycieli. Przyjmować mogą szeroki wachlarz ról, by wspierać szkołę i sukcesy uczniów. Bez względu na to, czy role te są przypisywane formalnie, czy też nie, budują całą zdolność szkoły do doskonalenia się.

Od dwóch do czterech godzin tygodniowo – tyle czasu przeciętnie poświęca polski uczeń na zdobywanie lub utrwalanie wiedzy na zajęciach dodatkowych. Z badania przeprowadzonego przez firmę Librus wynika, że ponad 70% ankietowanych dzieci chętnie uczęszcza na korepetycje. Powód? Poprawa ocen, poszerzanie wiedzy, a nawet moda, ponieważ „na korki chodzi kolega”.

Zaglądający do uczącego się mózgu badacze twierdzą, że nieprawdopodobne jest, by istniał tylko jeden sposób uczenia się, odpowiedni do wszystkiego. Inne struktury mózgowe zaangażowane są w rozwiązywanie zadań matematycznych, inne w naukę czytania, a jeszcze inne w naukę definicji, która inaczej przebiega, gdy uczeń nie rozumie powtarzanych pojęć, a inaczej, gdy wcześniej sam przeprowadzał eksperymenty.