Już po raz kolejny piszę tutaj o kapitale społecznym, którego budowanie powinna wspierać również szkoła. Wiarygodność, zaufanie, współpraca, odpowiedzialność, uczciwość to przecież pozaekonomiczne czynniki rozwoju i modernizacji kraju. Dzięki wiarygodności instytucji, firm, organizacji i osób, które są źródłem zaufania, podejmujemy działania, dokonujemy wyborów i zaczynamy ze sobą współpracować. Tak, jak trudno je się buduje, tak bardzo szybko można je utracić.

Jeszcze kilkanaście lat temu zdobyte wykształcenie wystarczało człowiekowi aż do końca jego życia zawodowego. Obecnie szacuje się, że przeciętnie wystarcza na jakieś 15 lat. Funkcjonujący system edukacji sprawdzał się jeszcze pod koniec XX wieku. Niestety, nie pasuje do wieku XXI. Przyczyny są dwie: nowa sytuacja demograficzna oraz rozwój technologii.

Projekty powinny być krytykowane i to jak najwcześniej, bo to pozwala uniknąć potknięć. Ale z drugiej strony najbardziej dziwi mnie mówienie „znów się nie uda”, zanim się zaczęło. Wydaje mi się, że każdy projekt jest inny. Na każdym coraz więcej się uczymy. Projekt epodreczniki ma szanse na sukces. Ale pod jednym warunkiem: że eksperci przekonają nauczycieli, że warto wykonać krok w kierunku Cyfrowej Szkoły.

Na rozpoczęcie roku szkolnego nauczycielska „Solidarność”, Prawo i Sprawiedliwość, Sojusz Lewicy Demokratycznej przygotowały własne propozycje dla polskiej oświaty. Wśród nich jeden „bumerang”. Ciekawe, ile jeszcze razy pomysł likwidacji gimnazjów będzie wracał w polityce, w mediach. Chyba trochę szkoda miejsca i czasu na tę debatę. Nie wiemy, jak wyglądałaby teraz polska edukacja, gdyby nie wprowadzono gimnazjów i nigdy się tego nie dowiemy. Zaczynamy jednak dostrzegać korzyści, które przyniosła ta zmiana.

Zjawisko przedwczesnego kończenia nauki osiąga różną skalę w poszczególnych krajach  UE. Zgodnie z danymi Eurostatu z 2011 roku w niektórych z nich jak Chorwacja (4,1%), Słowenia (4,2%), Czechy (4,9%), Słowacja (5%) i Polska (5,6%) jest to problem znikomy. Dla innych krajów - Portugalii (23,2%), Hiszpanii (26,5%), Malty (33,5%) czy Turcji (41,9%) jest to poważne zagrożenie. W większości państw unijnych, zarówno tych starych jak i nowszych odsetek ten oscyluje w granicach od 11,2% (Węgry) do 19,7% (Islandia). Problem ten dotyka nawet kraje znane z dużych tradycji i dobrze funkcjonującego, rozbudowanego systemu kształcenia i szkolenia zawodowego jak Niemcy (11,5%) czy Wielka Brytania (15%).

Obecnie w Europie około 76 milionów osób w wieku 24-64 lata ma niskie kwalifikacje lub nie posiada ich w ogóle. Osoby o niskich kwalifikacjach mają problemy ze znalezieniem pracy i najczęściej należą do grupy osób długotrwale bezrobotnych, co powoduje obniżenie jakości ich życia i często prowadzi do wykluczenia społecznego. Zgodnie z prognozami  zapotrzebowania na kwalifikacje w najbliższej dekadzie ilość ofert pracy dla osób o niskich kwalifikacjach będzie się  drastycznie zmniejszać na korzyść zapotrzebowania na pracowników o wysokich i średnich kwalifikacjach.