Edukacja formalna jest zamknięta w przestrzeni – szkolnym budynku i jego otoczeniu. Co ta przestrzeń opowiada ludziom, którzy przebywają w danym miejscu? Poddajmy analizie klimat wyczuwany w przestrzeni publicznej szkoły. Zobaczymy co nam się podoba, a nad czym warto popracować. Jak to zrobić? Na przykład podczas uważnego spaceru "sensorycznego" po szkole.
Jak inspirować do działania?
Dlaczego szkoła w Radowie Małym prowadzona przez Ewę Radanowicz stała się jedną z najciekawszych szkół w Polsce, a kierowana przez Jarka Pytlaka w Warszawie ceniona jest za autorską i jednocześnie oryginalną koncepcję pedagogiczną? Okazuje się, że miejsce funkcjonowania nie ma znaczenia i niekoniecznie musi być przekleństwem, czy atutem. Dlaczego więc jednym się udaje, a inni drepczą w miejscu, szukając przyczyn swoich niepowodzeń?
Ustawiamy ławki w różnych konfiguracjach
Ławka i krzesło to meble, które stanowią elementarne wyposażenie sali lekcyjnej niemal „od zawsze”. Dzieci w "swojej ławce" (bo tak o niej mówią) spędzają większą część życia uczniowskiego. Ławka, której wygląd zmieniał się na przestrzeni lat, kojarzona jest zazwyczaj z tradycyjnym ustawieniem: jedna za drugą z dwoma miejscami dla uczniów przy ławce - we wspomnieniach naszych dziadków spotykamy się ze słowami: "kolega ze szkolnej ławki"; "Janek zawsze siedział w ostatniej ławce"; "Ewa to ta prymuska z pierwszej ławki".
Mikroprzestrzeń sprzyjająca uczeniu się
Przestrzeń fizyczna szkoły, w której następuje proces uczenia się, nie może być jednolita dla wszystkich uczących się i dla wszystkich typów sytuacji edukacyjnych, z którymi uczniowie się spotkają. W niektórych pomieszczeniach po prostu nie sposób się dobrze uczyć (wpływ na to ma bardzo wiele czynników, np. akustyka, oświetlenie, niewygodne meble, obdrapane ściany etc.). Co nie oznacza, że takich miejsc nie da się, nawet niewielkim kosztem, poprawić.
O miejscach, w których uczymy się od zawsze
Zmiany, które następują w życiu społecznym pod wpływem technologii i internetu nie pozostają bez wpływu na to, jak (re-)definiujemy dziś przestrzenie edukacyjne i jak możemy je (re-)organizować. Miejsce i forma współbycia z innymi ludźmi w środowisku edukacyjnym nie pozostają bez wpływu na jakość całego procesu uczenia się. Uczyć się (teoretycznie) możemy wszędzie, ale czy w każdym miejscu i sytuacji rezultat będzie podobny?
Transformacja przestrzeni edukacyjnej w XXI wieku
Jeśli zestawimy widok dowolnej klasy szkolnej w ostatnim ćwierćwieczu XIX wieku, na początku i na końcu XX wieku oraz dziś, na początku XXI wieku, to w większości przypadków szkolnych nie dostrzeżemy znaczącej różnicy. Klasy szkolne uległy oczywiście zdecydowanej poprawie od XIX wieku, choćby ze względu na wyposażenie (ławki, krzesła, różne pomoce audio-wizualne) i oświetlenie.
Powodzenia dla odważnych nauczycieli
Zastanawiam się nad głosami skarżącymi się na trudności we wprowadzaniu oceniania kształtującego, ulokowane w przepisach, dyrektorach, rodzicach, uczniach… Skarżący się przeważnie przyznają, że sama idea jest w porządku, ale jest parę "ale"...