Odwiedziłam Finlandię w ramach wizyty studyjnej zorganizowanej w ramach programu DG Edukacja i Kultura, Program Uczenie się przez całe życie. W wizycie uczestniczyło 16 przedstawicieli instytucji edukacyjnych, pracowników ministerstw, uczelni wyższych, dyrektorów szkół, przedstawicieli organizacji pozarządowych z krajów: Francja, Niemcy, Czechy, Turcja, Szwajcaria, Nowa Zelandia, Włochy, Turcja, Chorwacja, Irlandia, Wielka Brytania, Węgry i Polska.

Jedynie poznając problemy, lęki i obawy nastolatków można zwalczyć coraz częściej występującą w szkole agresję - przekonują specjaliści ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej. Ich zdaniem karanie to jedynie walka ze skutkami zachowań agresywnych.

„Polska szkoła się cofa. Aby temu zapobiec należy zmienić system kształcenia i doskonalenia nauczycieli. Licea tkwią nie w XX, ale XIX wieku. Większość nauczycieli cały czas ogranicza się do suchej wiedzy. 19-letni uczniowie siedzą w ławkach jak siedmiolatki, słuchają nauczyciela, który stoi przed tablicą, a ich rodzice piszą im usprawiedliwienia. Tymczasem w dzisiejszych liceach powinny być wykłady, seminaria, warsztaty. Młodzi powinni nauczyć się samodzielnego zdobywania wiedzy."(Irena Dzierzgowska, fragm. wywiadu z 2006).

U podstaw najlepszych praktyk edukacyjnych nie powinny leżeć ustalenia kolejnych ministerstw, ale rzetelna wiedza o funkcjonowaniu naszego mózgu i całej fizjologii człowieka. Im więcej tajemnic naszego umysłu poznamy, tym lepiej zaprojektujemy proces uczenia.

Rzadko zdarza nam się stawiać przed uczniami prawdziwe wyzwania. Niezbyt często zwracają się do nas o pomoc, dzielą się swoimi marzeniami i pytają o radę. Jeżeli już to robią, to nie odmawiamy. Inwestujemy swój czas, energię i zaangażowanie. Ich osobiste sukcesy sprawiają, że czujemy satysfakcję. Dajemy dowód, że są dla nas ważni. Przekonujemy, że mogą osiągnąć jeszcze więcej, a prawdziwe sukcesy dopiero przed nimi. Wierzymy w nich. To często wystarczy, aby nasi uczniowie dostali prawdziwego wiatru w skrzydła.

Na prowadzonych przeze mnie seminariach często pojawia się problem motywacji, a raczej jej braku. Zdaniem nauczycieli, uczniowie mają coraz mniej chęci do pracy, ograniczają się do niezbędnego minimum, często naukę jedynie pozorują. Trudno zachęcić ich nawet do udziału w bardzo ciekawych projektach. Taka postawa sprawia, że praca w szkole przestaje dawać jakąkolwiek satysfakcję. Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego szkoła dla coraz większej grupy dzieci i młodzieży przestała być atrakcyjną ofertą? Dlaczego coraz więcej uczniów twierdzi, że w szkole się nudzi?